спружы́на, -ы, мн. -ы, -жы́н, ж.
1. Пругкая металічная палоска ці дрот і пад., выгнутыя пераважна спіраллю, што служыць для змяншэння сілы ўдараў, прывядзення ў рух механізмаў і інш.
С. ў гадзінніку.
Дзвярная с.
2. перан., чаго або якая. Рухаючая сіла чаго-н.
Унутраныя спружыны ўчынкаў.
|| прым. спружы́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Спружынная канапа (са спружынамі).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
усячы́, усяку́, усячэ́ш, усячэ́; усячо́м, усечаце́, усяку́ць; усе́к, -кла; усячы́; усе́чаны; зак., што.
1. Адсякаючы, укараціць; змагчы адсячы (пераважна з адмоўем).
У. касільна.
Палена цвёрдае — не ўсячэш.
2. Урабіць у высечаную адтуліну (спец.).
У. перагародку ў сцяну.
3. перан. Паменшыць колькасць складоў у радку (кніжн.).
У. склад у вершаваным радку.
|| незак. усяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. усячэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
візі́т
(фр. visite)
наведванне, пераважна афіцыйнае або ўрачэбнае (напр. в. ветлівасці, нанесці в.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
бо́хан, ‑а, м.
Выпечаны хлеб пераважна круглай формы. А з печы бохан вымеш — ён ружовы, Як жнівеньскага сонца дыск барвовы. Гаўрусёў. На выцягнутых руках Лукаш трымаў вышываны ручнік, а на ім — бохан хлеба. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
балала́йка, ‑і, ДМ ‑лайцы; Р мн. ‑лаек; ж.
Народны трохструнны музычны інструмент з корпусам трохвугольнай формы. Міхась пераважна маўчаў, а выпіўшы — здымаў са сцяны старую, разладжаную балалайку, трымкаў па струнах вялізным пальцам. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
калмы́кі, ‑аў; адз. калмык, ‑а, м.; калмычка, ‑і, ДМ ‑чцы; мн. калмычкі, ‑чак; ж.
Народ, які жыве пераважна ў Калмыцкай АССР, а таксама ў Астраханскай, Валгаградскай, Растоўскай абласцях і ў Стаўрапольскім краі РСФСР.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уара́ць, уару, уарэш, уарэ; уаром, уараце; зак., што (пераважна з адмоўем «не»).
Разм. Змагчы апрацаваць ворывам, з цяжкасцю ўзараць. [Дар’я Якаўлеўна:] — Пачалі мы кусты на полі высякаць, карчаваць. А дзёран узяўся — ні ўкапаць, ні ўараць. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хларо́з, ‑у, м.
1. Адна з форм малакроўя, якая характарызуецца недахопам жалеза ў арганізме; бледная немач. Лячэнне хларозу.
2. Хвароба раслін, пры якой лісце жаўцее і бялее, пераважна з-за недахопу ў глебе жалеза.
[Лац. chlorosis ад грэч. chlōros — зялёны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Папяро́са ’папяровая трубка з тытунём для курэння (пераважна з папяровым муштуком)’ (ТСБМ, Яруш.). Праз рус. папиро́са ’тс’ з польск. papieros, утворанага ад papier ’папера’ па ўзору ісп. cigaros (гл. Брукнер, 394; Праабражэнскі, 2, 15; Фасмер, 3, 201).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
візі́т, ‑у, М ‑зіце, м.
1. Кароткатэрміновае, пераважна афіцыйнае, наведванне каго‑н. Зрабіць візіт. □ Антон Леванюк захварэў. Ларыса збіралася адведаць яго, але не адважвалася, не знаходзіла трапнага поваду для візіту. Стаховіч.
2. Наведванне хворага ўрачом.
[Фр. visite.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)