Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Іера́рх ’назва епіскапа’, іера́рхія ’парадак падпарадкавання ніжэйшых званняў вышэйшым па строга вызначаных ступенях’. Крыніца: грэч.ἱεράρχης (ἱερός ’свяшчэнны’ + ἀρχή ’улада’), адкуль суфіксальнае ўтварэнне ἱεραρχία. Шанскі, 2, I, 16. Ст.-бел.иерархъ, иерархия з 1601 г. (Булыка, Лекс. запазыч., 183) са ст.-рус. Няма падстаў лічыць паўторна запазычаным з рус. у XX ст. (як Крукоўскі, Уплыў, 77).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
акура́тны
(лац. accuratus)
1) які захоўвае ва ўсім парадак, дакладнасць (напр. а. работнік);
2) які падтрымліваецца ў парадку, старанна выкананы або выконваецца (напр. а. сшытак, а-ая работа).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ла́ва2
(польск. ława)
1) баявы парадак конніцы для адначасовай атакі з флангаў і з тылу;
2) падземная горная вырабатка з доўгімі забоямі, у якой здабываюцца карысныя выкапні.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ранжы́р
(ням. Rangierung, ад фр. ranger = ставіць у рад)
1) пастаноўка людзей па росту ў адну шарэнгу;
2) перан. пэўны парадак у чым-н., устаноўлены правіламі і традыцыямі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
sequence
[ˈsi:kwəns]
n.
1) пасьлядо́ўнасьць f.; чарго́васьць f.; пара́дак -ку m.
а) alphabetical sequence — альфабэ́тны пара́дак
б) sequence of tenses — пасьлядо́ўнасьць часо́ў
2) сэ́рыя f.
a sequence of lessons on one subject — сэ́рыя ле́кцыяў на тэ́му аднаго́ прадме́та
3) вы́нік -у m.
4) ка́дар -ру m.
sequence of a motion picture — ка́дар фі́льму, эпізо́д -у m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
а́збука, -і, ДМ -буцы, ж.
1. Сукупнасць літар якой-н. пісьменнасці, размешчаных у пэўным парадку; алфавіт.
Беларуская а.
2. Вучэбны дапаможнік для пачатковага навучання грамаце; буквар.
3.перан. Асноўныя, прасцейшыя палажэнні якой-н. навукі, справы; аснова чаго-н.
А. навукі.
○
Азбука Морзэ — сістэма ўмоўных знакаў для перадачы літар праз тэлеграф.
Нотная азбука — сістэма нотных знакаў для перадачы музычных гукаў.
|| прым.а́збучны, -ая, -ае.
А. парадак.
◊
Азбучная ісціна — пра агульнавядомую, простую думку, ісціну.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пагрузі́цца, ‑гружуся, ‑грузішся, ‑грузіцца; зак.
1. Прыняць, забраць які‑н. груз; нагрузіцца. Параход пагрузіўся за два дні.
2. Сесці на які‑н. транспарт. Пагрузіцца на параход. Пагрузіцца ў вагоны. □ Каля цягніка быў ужо сакратар райкома і кароткімі сухімі рэплікамі наводзіў парадак. Чатыры тысячы чалавек пагрузіліся за дзесяць хвілін.Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спара́дкаваць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак., каго-што.
Разм. Прывесці ў парадак што‑н.; надаць належны выгляд, давесці да ладу. Заставалася спарадкаваць толькі цыбулю.Шыловіч.Памылі і спарадкавалі пасуду. Кожная рэч у доме старога рыбака цяпер стаяла на вызначаным ёй месцы і, як калісьці пры бабцы Тадоры, зіхацела чысцінёй.Бяганская.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хуліга́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак.
Груба парушаць грамадскі парадак; займацца хуліганствам. [Дырэктар:] — Учора ўночы, пасля вашай нарады, некалькі студэнтаў хуліганіла, не давала спаць выкладчыкам: набралі лыжы і з’язджалі з трэцяга паверха па сходах.Карпюк.// Дзёрзка свавольнічаць. Вам усё бясплатна і ўволю. Вы... вы дармаеды! Вось! І яшчэ хуліганіце.Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)