1. Зрабіць што‑н. чужое сваёй уласнасцю. Кожны тыдзень, а то і два разы на тыдні Арцём вазіў дровы ў Глыбокае, і ўсё ішло добра. Ён быў вельмі сумленны хлопец і ні разу не прысвоіў сабе гроша.Машара.— [Еўдакія] хітрая, можа забраць, прысвоіць, а надзець, так хутка не надзене.Кулакоўскі.Аднойчы .. [Іван], прабраўшыся ў друкарскі цэх, дацягнуўся да наборнай касы і прысвоіў поўную жменю літар.Навуменка.// Выдаць за сваё, прыпісаць сабе што‑н. — Змог жа Марконі прысвоіць вынаходства Нанова і пажыць мільёны.Зуб.
2. Надзяліць чым‑н., даць што‑н. (званне, імя, чын і пад.). Прысвоіць званне ўдарніка камуністычнай працы. □ Паслаў .. [Заслонаў] Жэню ў дэпо вучыцца на слесара, а праз два месяцы яму прысвоілі трэці разрад.Шчарбатаў.Неўзабаве [Лескаўцу] прысвоілі званне старшага лейтэнанта.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГРАМАДЗЯ́НСКІ ШРЫФТ,
шрыфт, уведзены ў Расіі для друкавання свецкіх выданняў у выніку праведзенай у 1708 Пятром І рэформы рус. пісьменства. Крыніца — маскоўскае пісьменства канца 17 — пач. 18 ст. на аснове кірыліцы і лац. шрыфту антыква. Пры стварэнні грамадзянскага шрыфту з кірыліцы былі выключаны непатрэбныя для рус. мовы грэч. літары «псі», «ксі», «амега», «іжыца», лігатура «от», знак націску (моцы), скарачэнняў (цітлы), «юсы» (вял. і малы, якія служылі для перадачы насавых гукаў). У алфавіце быў узаконены новы абрыс літар «э», «я», замест абазначэння лічбаў літарамі сталі выкарыстоўваць араб. лічбы. Эскізы малюнкаў літар грамадзянскага шрыфту, верагодна, рабіў сам Пётр, шрыфт маляваў Куленбах. Літары грамадзянскага шрыфту былі адліты ў Амстэрдаме і на Маскоўскім друкарскім двары. Мяркуюць, што ў падрыхтоўцы рэформы рус. пісьменства і ўзораў шрыфтоў прымаў удзел І.Ф.Капіевіч. Першая кніга, набраная грамадзянскім шрыфтам, — «Геометриа славенски землемерие» (1708). У 18—19 ст. грамадзянскі шрыфт узяты за аснову балг. і сербскага, у 20 ст. — манг. алфавітаў. Пад яго ўплывам сфарміраваліся бел. і ўкр. алфавітныя сістэмы, а таксама некат. народаў Расіі.
Літ.:
Шицгал А.Г. Русский типографский шрифт: Вопр. истории и практика применения. 2 изд. М., 1985.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
абіцы́н
(ад А, В, С, назваў літарлац. алфавіта)
лекавы прэпарат, які з’яўляецца сумессю глюказідаў А, В і С, што здабываюцца з лісця наперстаўкі шарсцістай; прымяняецца пры сардэчнай недастатковасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
барбацёр
(фр. barboter = літар. валтузіцца ў вадзе, у гразі)
прыстасаванне ў выглядзе труб з маленькімі адтулінамі для прадзімання газу (паветра) ці пары праз слой вадкасці; выкарыстоўваецца ў хімічнай прамысловасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
кулуа́ры
(рус. кулуары, ад фр. couloirs = літар. калідоры)
бакавыя залы, калідоры ў тэатры, парламенце, якія служаць для адпачынку, а таксама неафіцыйных сустрэч, абмену думкамі;
гутаркі ў кулуарах — неафіцыйныя сустрэчы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
не́та
(іт. netto = літар. чысты)
вага тавару без тары 2;
цана н. — чыстая цана тавару пасля выліку пэўных скідак;
даход н. — чысты даход пасля выліку ўсіх расходаў (параўн.брута).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ном
(гр. nomos = літар. закон, пастанова; песня)
1) старажытнагрэчаская назва асноўнай адміністрацыйнай адзінкі (акругі) у Стараж. Егіпце;
2) адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка сучаснай Грэцыі;
3) песня, гімн у старажытных грэкаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
contain
[kənˈteɪn]1.
v.t.
1) зьмяшча́ць
Books contain information — Кні́гі зьмяшча́юць інфарма́цыю
This pitcher will contain a quart of milk — Гэ́ты збано́к зьме́сьціць лі́тар малака́
2) мець у сабе́
One meter contains 100 centimeters — Адзі́н мэ́тар ма́е 100 цэнтымэ́траў
3) стры́мваць
to contain oneself — стры́мвацца, вало́даць сабо́ю
10 contains 2 and 5 — Дзе́сяць дзе́ліцца на два й пяць
2.
v.i.
стры́мвацца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Калыбе́ль ’калыска’ (чырв., ваўк., Бір., Працы IM, 6; Бяльк., ДАБМ, Шэйн), калбель, кальбель (Бір. Там жа; Жд. 3; Сл. паўн.-зах.), калюбель (кір., Нар. сл.). ТС адзначае формы кольбель, колбель, калыбель і колыбель. Формы з у прадстаўлены ў дастаткова абмежаваным арэале: калубель (чырв.З нар. сл.; Мал., Сл. паўн.-зах.; Сцяц.; дзятл., слон., Сцяшк.; в.-дзвін., Шатал.), калубень (Жд. 2). У іншых слав. мовах: укр.палес.колибелька ’калыска’, якая стаіць на падлозе’, колыбель у рус.літар. мове і гаворках; у шэрагу гаворак таксама адзначаюцца формы колубель і колубень. Паводле Трубачова, Эт. сл., 10, 165, вытворнае з суф. ‑el ад kolybati (гл. калываць), аднак лінгвагеаграфія за ўсх.-слав. паходжанне, калі не за бел.-рус. інавацыю. Параўн. яшчэ калы́бка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
арэ́на
(лац. arena = літар. пясок)
1) круглая пляцоўка ў цырку для выступленняў;
2) перан. поле дзейнасці (напр. літаратурная а., палітычная а.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)