узмахну́цца, ‑нецца; зак.
Імкліва падняцца ўгору. Між стрэх узмахнуліся языкі полымя. Дуброўскі. Доўга вецер з травой гаварыў Ды ўзмахнуўся над мокрымі нівамі, А ў лесе сасоннік стары Пахіліўся галовамі сівымі. Тарас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хтось, кагось, камусь, кагось, кімсь, аб кімсь, займ. неазначальны.
Тое, што і хтосьці. Узлескам ранняю парою, Туды, дзе хтось траву касіў, На луг стары, да вадапою Усёй сям’ёй ідуць ласі. Прыходзька.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарано́, ‑а, н.
Абл. Чарэнь (у 1 знач.). У пасялкоўца Цімоха Бабуры здарылася бяда ў хаце: у печы правалілася чарано. Колас. Стары варочаўся на печы і плечы грэў на чаране. Гаўрусёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
э́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Выражаць пачуцці жалю, заклапочанасць захаплення і пад., вымаўляючы «эх». [Фрэйда:] — Прыходзіць гэта да мяне ... стары Сымон.., паглядае лагодна па баках і пачынае эхаць і гмы[к]аць. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́сціцца несов.
1. не́житься, изне́живаться, разне́живаться;
2. обл. говори́ть, кривля́ясь (нарочи́то карта́вя);
3. привере́дничать;
стары́ п. — стари́к привере́дничает;
4. страд. пе́стоваться; леле́яться; хо́литься; см. пе́сціць 1, 3
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
напу́тствовать
1. сов. даць нака́з (на даро́гу), наказа́ць;
2. несов. дава́ць нака́з (на даро́гу), нака́зваць;
стари́к напу́тствовал дете́й тёплыми слова́ми стары́ дава́ў нака́з (на даро́гу) дзе́цям цёплымі сло́вамі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
па́сці, паду́, падзе́ш, падзе́; падзём, падзяце́, паду́ць; паў, па́ла; падзі́; зак.
1. гл. падаць.
2. Загінуць, быць забітым (высок.).
П. ў бітве за Радзіму.
П. ахвярай чаго-н. (загінуць з-за чаго-н.).
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Быць пераможаным, скарыцца (пра крэпасць, уладу; высок.).
Крэпасць пала.
Стары лад паў.
4. перан. Маральна апусціцца, стаць нікчэмным.
Нізка п.
◊
Ні села ні пала (разм.) — нечакана, без прычыны.
Пасці духам — страціць надзею, занудзіцца.
|| наз. падзе́нне, -я, н. (да 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
гарэ́лы, ‑ая, ‑ае.
Абпалены, папсаваны агнём. Гарэлы хлеб. Гарэлае палена. □ Грушу-бэру старанна Ад гарэлай кары Абчышчае стары. Броўка. / у знач. наз. гарэ́лае, ‑ага, н. [Зорын] убачыў вялікае зарыва, адчуў пах гарэлага. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бэ́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Тое, што і бляяць (пра авечак). // Чытаць па літарах, па складах, няўмела. Стары і сам трохі пісьменны: калі літары вялікія, дык ён, слібізуючы, бэкае трохі. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ла́таць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.
Зашываць, ставіць латкі на што‑н. Латаць бялізну. Латаць камеру. □ Маці сядзела каля акна і латала кашулю. Чорны. Стары быў дома і латаў дзіравыя мяшкі. Васілеўская.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)