1. Закрыць, загарадзіць сабою або чым‑н. Нізкія і вузкія дзверы зямлянкі засланіла вялікая постаць чалавека.Шамякін.Антось падбег да акна, спіной засланіў разбітую шыбу.Мележ.// Закрыць засланкай (печ). [Люба] загарнула жар, засланіла печ, дастала штосьці з-пад прыпека і пачала вячэраць.Чорны.//перан. Пазбавіць магчымасці чуць, бачыць, разумець і пад. (пра органы пачуццяў). Усё памутнела ў галаве, вочы засланіў нейкі густы змрок.Шчарбатаў./убезас.ужыв.Слухае маці і нічога не цяміць, як бы ёй розум засланіла.Колас.
2.перан. Адсунуць на задні план. Уражанні першага школьнага дня, здавалася, засланілі ўсе іншыя інтарэсы і падымалі ў хлопцаў настрой.Колас.Іншае, моцнае і радаснае пачуццё засланіла на момант усё астатняе.Якімовіч.
•••
(Увесь) свет засланіць — а) зрабіць жыццё пакутным, бязрадасным. Вайна, як гром, абарвала добрыя надзеі, засланіла цемрай свет.Кавалёў; б) прымусіць забыць пра ўсё на свеце. Дзіця засланіла Клаўдзіі Аляксееўны ўвесь свет.Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэі́зм
(фр. théisme, ад гр. theos = бог)
рэлігійна-філасофскае вучэнне, якое грунтуецца на разуменні бога як абсалютнай асобы, што стварыла свет і дзейнічае ў ім.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
зара́накм.абл.
1. Mórgenröte f -, Mórgenrot n -(e)s, Frührot n;
2.перан. (пачатак) Mórgenrot n, Mórgenröte f;
◊
ні свет ні зара́нак vor Tau und Tag, in áller Frühe
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ме́сціцца, мешчуся, месцішся, месціцца; незак.
Тое, што і мясціцца (у 1, 3 знач.). У невялічкім пакойчыку .. месціліся жалезны ложак на сетцы, маленькі столік з люстэркам і этажэрка, застаўленая кнігамі.Рамановіч.Перастала біцца вялікае сэрца [пісьменніка], сэрца, у якім месціўся цэлы свет.С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акі́нуты, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад акінуць.
2.узнач.прым. Пакінуты без увагі, клопату, догляду. Збуцвелы асунуўся вугал Стагодняй акінутай хаты. І свет мой абведзены кругам Акенцаў падслепаватых.Вітка.Жарнавік ідзе праз вялікі Вайткевічаў сад — недагледжаны, абветраны, акінуты сад.Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэ́пацца, ‑аецца; незак.
Разм. Трэскацца, лопацца. [Паліна], такая маленькая, працуе там, на перамычцы, дзе раве сівер, ад якога рэпаюцца вусны і робіцца задубелым і непрыгожым твар.Савіцкі.Гэта рэпаецца спелы Жоўты струк, тугі і поўны, І на свет выходзіць белы Зіхатлівы твар бавоўны.Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уго́дкі, ‑дак; адз.няма.
Уст. Гадавіна з дня смерці; адзначэнне гэтай даты. // Наогул урачыстасць, прысвечаная гадавіне якой‑н. падзеі. Добра і тое, што кніга А. Лойкі ўбачыла свет іменна сёлета, калі наша грамадскасць адзначае 75‑я ўгодкі з дня нараджэння Максіма Багдановіча.Юрэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зацямня́цьнесов.
1. (закрывать, загораживать от света) заслоня́ть, затмева́ть;
2. (замаскировать свет) затемня́ть;
3.перен. (рассудок и т.п.) затемня́ть, помрача́ть;
1-3 см. зацямні́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прасве́чвацьнесов.
1. (пропускать свет через что-л.) просве́чивать; см. прасвяці́ць 1;
2. просве́чивать, просве́чиваться;
праз кусты́ ~вала со́нца — сквозь кусты́ просве́чивало (просве́чивалось) со́лнце
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́плытьсов., в разн. знач. вы́плысці, вы́плыць, мног. павыплыва́ць;
вы́плыть в мо́ре вы́плысці (вы́плыць) у мо́ра;
◊
вы́плыть на свет, нару́жу вы́плысці (вы́плыць) напаве́рх, вы́явіцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)