Падо́л ’ніжні край сукенкі, кашулі і пад.’ (ТСБМ, Нас., Яруш., Шат., Касп., Юрч.), подо́л ’тс’ (ТС), ’плыткае месца ў рэчцы, дзе мыюць бялізну’ (Касп., Юрч., Янк., Сцяшк. Сл.), падо́л, паддо́л ’прыпол; падол’ (Сл. ПЗБ). Рус.подо́л ’край адзежы; падэшва гары; нізкае месца пабліз ракі’, укр.поді́л ’нізкае месца; падол жаночай кашулі’, польск.podołek ’падол адзежы’, чэш.podol застар. ’доўгая даліна’, podolek ’падол адзежы’, padol ’доўгая даліна’. Да po‑ і dolъ (Фасмер, 3, 299; Махэк, 134).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Марынэс, марынэсік ’поле ў кнізе ці на аркушы паперы’ (Нас.). З лац.margo (Р. скл. marginis) ’край’ праз польск.margines ва ўскосным склоне na marginesie ’на палях’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́нтмэйсар ’спецыяльная шавецкая прылада для апрацоўкі рантаў па краях абутку’ (Скарбы) — з ням.Rand ’край, шлячок, аблямоўка’ і Meißel ці Messer ’разец, зубіла, нож’, магчыма, праз ідыш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скра́йчык, скраёк ‘гарбушка, першы або апошні кусок хлеба ад бохана’ (Вешт., Сл. Брэс.), скра́йка ‘тс’ (беласт., Сл. ПЗБ). Да край з суф. ‑чык, ‑ок, ‑к. Параўн. акрайчык.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падстрэ́шак, ‑шка, м.
Ніжні край страхі, які навісае над сцяною якога‑н. будынка. Касу мы ўзялі ў дзядзькавага напарніка, дасталі з падстрэшка дашчатай, нізенькай пунькі, крытай толем і рудой гарбатай бляхай.М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
парабе́лум, ‑а, м.
Від аўтаматычнага скарастрэльнага пісталета. Афіцэр падхапіўся і накіраваў на .. [людзей] парабелум.Шамякін.Патышын сеў за стол і разам з паперамі адсунуў ад сябе на край варанёны парабелум з вішнёвай ручкай.Алешка.
[Ад лац. para bellum — рыхтуйся да вайны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
cross-country
[,krɔsˈkʌntri]
adj.
1) які́ прахо́дзіць па перасе́чанай мясцо́васьці; нацянькі́(не па даро́зе)
a cross-country race — крос -у m.; спабо́рніцтвы ў бе́гу па перасе́чанай мясцо́васьці
2) праз уве́сь край
a cross-country tour — падаро́жжа праз уве́сь край
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
шлякКрай, берагавая частка (Нас. АУ).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
гу́жам, прысл.
1. На калёсах або санях. Вазіць бярвенне гужам.
2. Чарадой, адзін за адным. І чуюць птушкі — холад, сцюжа Краіну раптам агартаюць... Са смуткам у грудзях яны гужам У край чужацкі адлятаюць.Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адчаса́ць, ‑чашу, ‑чэшаш, ‑чэша; зак., каго-што.
1. Чэшучы, сякерай зняць частку чаго‑н. Адчасаць край дошкі.
2.Разм. Адсцябаць, набіць. [Сёмка:] — Была навука, Сеў у панскія сані без друка, Мяне і адчасалі бізунамі.Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)