ма́нтыя, -і, мн. -і, -тый, ж.

1. Доўгая шырокая адзежына ў выглядзе плашча.

Чорная м.

2. Складка скуры ў некаторых беспазваночных жывёл, якая звычайна ўтрымлівае жабры (спец.).

3. Унутраная сфера Зямлі, якая знаходзіцца паміж зямной карой і ядром (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ме́сяц, -а, м.

1. Нябеснае цела, спадарожнік Зямлі.

З-за хмары выплыў м.

2. мн. -ы, -аў. Дванаццатая частка астранамічнага года.

Больш як м. знаходзіўся ў шпіталі.

|| памянш.-ласк. ме́сячык, -а, м. (да 1 знач.).

|| прым. ме́сячны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сядзі́ба, -ы, мн. -ы, -дзі́б, ж.

1. Жылыя і гаспадарчыя пабудовы разам з садам і агародам, што складаюць адну гаспадарку.

Сялянскія сядзібы.

2. Зямельны ўчастак, заняты будынкамі ў адрозненне ад зямлі пад палямі, лугамі, лесам.

|| прым. сядзі́бны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уме́рзнуць, -ну, -неш, -не; умёрз, уме́рзла; -ні; зак.

1. у што. Пад уздзеяннем марозу шчыльна замацавацца ўнутры лёду, мёрзлай зямлі.

Бочка ўмерзла ў лёд.

2. Зацвярдзець ад марозу на значную глыбіню.

Зямля моцна ўмерзла.

|| незак. умярза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Скры́га ‘крыга’, ‘пласт узаранай зямлі’, скрыга́н ‘скрыль’ (Шатал.; віл., шчуч., Сл. ПЗБ), скры́га, скрыжа́ліна ‘кавалак лёду, мёрзлай зямлі, солі і інш.’ (Варл., Ян.). Гл. крыга. Семантыка пад уплывам скрыль (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

по́цягам, прысл.

Разм. Цягнучы, валочачы па зямлі; волакам. Дзе на руках, дзе поцягам яны перанеслі Васіля Іванавіча ў роў. Лынькоў. Раўчук так абмялеў, што мы, параіўшыся, вырашылі цягнуць лодку поцягам па зямлі. Ігнаценка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Атру́б ’участак зямлі’ (Ант.). Гл. водруб.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ГЕО́ІД

(ад геа... + грэч. eidos выгляд),

сапраўдная фігура Зямлі, абмежаваная ўзроўневай паверхняй (сярэдні ўзровень вады Сусветнага ак., мысленна прадоўжаны пад мацерыкамі). Форма геоіда ў выніку сутачнага абарачэння Зямлі блізкая да эліпсоіда вярчэння, але яго паверхня ўскладнена з-за нераўнамернасці размеркавання мас унутры Зямлі. Паверхня геоіда перпендыкулярная да напрамку сілы цяжару ва ўсіх кропках, больш згладжаная, чым фіз. паверхня Зямлі, на якой рэзка выражаны горы і акіянскія ўпадзіны. Яна выпуклая, сярэдняя велічыня адхілення геоіда ад найб. удала падабранага зямнога сфероіда складае ±50 м, а максімальнае адхіленне ±100 м.

У.Я.Бардон.

т. 5, с. 162

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Bódenertrag

m -(e)s, -erträge

1) прыбы́так з зямлі́

2) ураджа́йнасць гле́бы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Erschütterung

f -, -en

1) (мо́цнае) узрушэ́нне

2) вібра́цыя, страсе́нне (зямлі і г.д.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)