назіра́льнасць, ‑і, ж.

Здольнасць бачыць, заўважаць факты, з’явы, якіх не бачаць, не заўважаюць іншыя. Развіваць назіральнасць. Вострая назіральнасць. Адсутнасць назіральнасці. □ Андрэйка вызначаўся дасціпнасцю і не па гадах вялікай назіральнасцю. Кавалёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тава́рнасць, ‑і, ж.

Спец.

1. Уласцівасць таварнага (у 2 знач.); адпаведная якасць, што робіць прадметы, прадукты, матэрыялы прыдатнымі для продажу. Таварнасць лесу.

2. Здольнасць вырабляць прадукцыю для продажу, на рынак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэлепа́тыя

(ад гр. tele = далёка + pathos = пачуццё)

здольнасць некаторых людзей перадаваць думкі і пачуцці на адлегласць.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ability [əˈbɪləti] n.

1. уме́нне; уме́льства

2. здо́льнасць;

to the best of one’s ability (выяўля́ць) найле́пшым чы́нам свае́ здо́льнасці;

He has great ability in mathematics. У яго вялікія здольнасці да матэматыкі.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

бязно́гі, ‑ая, ‑ае.

Які не мае нагі, ног. [Карнейчык:] Падарыце, матачка, бязногаму няшчаснаму калеку. Крапіва. // Разм. Які не валодае нагамі, страціў здольнасць хадзіць. // Разм. Без ножкі, без ножак (пра мэблю). Бязногі стол.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэфля́цыя, ‑і, ж.

1. Змяншэнне колькасці папяровых грошай і банкнотаў, якія знаходзяцца ў абароце, з мэтай павысіць іх пакупную здольнасць.

2. Выдзіманне і шліфаванне горных парод мінеральнымі часцінкамі з дапамогай ветру.

[Ад лац. deflare — здзімаць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

павесялі́ць, ‑весялю, ‑вяселіш, ‑вяселіць; зак., каго.

1. Крыху забавіць, пацешыць каго‑н. Праўда, была яшчэ ў .. [Еселя] і здольнасць пасмяшыць, павесяліць гасцей, калі яму ставілася такая задача. Колас.

2. Весяліць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фантанава́ць, ‑нуе; незак.

Спец.

1. Выбівацца на паверхню чаго‑н. у выглядзе фантана (у 1 знач.).

2. Мець здольнасць узнімаць, выкідваць на паверхню якую‑н. вадкасць у выглядзе фантана. Свідравіна фантануе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дарова́ние ср.

1. дарава́нне, -ння ср.;

2. (способность) здо́льнасць, -ці ж., та́лент, -ту м., дар, род. да́ру м.;

ко́нкурс молоды́х дарова́ний ко́нкурс малады́х та́лентаў;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Ашалапу́цець ’страціць (на некаторы час) здольнасць рэагаваць у выніку моцнай стомленасці або ў сувязі з нечаканым здарэннем’ (Янк. I), ашылапець ’аслупянець, скамянець’ (Бяльк.). Да шолап выкл. ’шась!’, параўн. шало́паць ’разумець, разбірацца’, першаснае ’корпацца, шастаць’, шалапут ’разгублены, узрушаны, няўважлівы чалавек’, параўн. драг. ошолоп ’асталоп, дурань’ (Клім.), укр. шолопати шастаць, корпацца’ (Карпат, диал. оном., 474), шалопокіти ’выдаваць глухі гук, шастаць’. Гл. ашалапуціць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)