выраўноўванне рэльефу вяршыннай зоны горных хрыбтоў пераважна ў выніку выветрывання і нівацыі ва ўмовах халоднага і ўмеранага клімату.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
біметасамато́з
(ад бі- + метасаматоз)
працэс замяшчэпня адных горных парод другімі са зменай хімічнага складу, што адбываецца пры ўзаемадзеянні дзвюх парод пры ўдзеле постмагматычных раствораў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
га́ма-ме́тад
(ад гама2 + метад)
метад разведвання карысных выкапняў, які грунтуецца на вымярэнні інтэнсіўнасці выпрамянення прыродных радыеактыўных элементаў, што змяшчаюцца ў горных пародах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
каро́зія
(п.-лац. corrosio = раз’яданне)
1) разбурэнне металаў пад уздзеяннем асяроддзя (напр. к. жалеза);
2) разбурэнне горных парод пад уздзеяннем вады (напр. к. глебы).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
квеза́ль
(ісп. quetzal, ад індз. quetsalli)
птушка атрада трагонаў з доўгімі верхнімі пёрамі, што цалкам закрываюць хвост, якая водзіцца ў горных лясах Цэнтр. Амерыкі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
лі́нза
(ням. Linse = літар. чачавіца)
1) выпуклае або ўвагнутае аптычнае шкло (напр. л. тэлескопа);
2) геал. форма залягання горных парод, якая нагадвае дваякавыпуклую лінзу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
палеамагнеты́зм
(ад палеа- + магнетызм)
уласцівасць горных парод намагнічвацца ў перыяд свайго ўтварэння пад уздзеяннем магнітнага поля Зямлі і захоўваць набытую намагнічанасць у наступныя эпохі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АМЕТЫ́СТ
(ад грэч. amethystos цвярозы, не п’яны),
мінерал, празрыстая фіялетавая разнавіднасць кварцу. Бляск шкляны. Трапляецца ў гранітных пегматытах, кварцавых жылах, пустотах вулканічных горных парод і інш. Буйныя, прыгожа афарбаваныя крышталі аметысту — каштоўныя камяні (ювелірныя і маст. вырабы). Радовішчы ў Замбіі, Зімбабве, Бразіліі (найб. каштоўныя), у Расіі (Урал), Узбекістане і інш. Наладжана вытв-сць сінтэтычных аметыстаў. Выкарыстоўваўся як амулет супраць п’янства.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДАУ́РСКІ ХРЫБЕ́Т.
У цэнтральнай ч. Забайкалля, у межах Даурыі, у Чыцінскай вобл. Расіі. Сістэма выцягнутых у паўн.-ўсх. напрамку горных масіваў даўж. каля 300 км ад вярхоўяў р. Джыла да вытокаў р. Ульдурга. Выш. да 1526 м. Складзены з граніту і крышт. сланцу. Пераважае сярэднягорны рэльеф. На схілах хваёвыя і лістоўнічныя лясы. Перасякаецца далінай р. Інгада, дзе праходзяць чыгунка і аўтадарога.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БУСО́ЛЬ
(франц. boussole),
геадэзічны інструмент для вымярэння гарызантальных вуглоў паміж магнітным мерыдыянам і напрамкам на які-н. прадмет. Асн. часткі бусоля — магнітная вярчальная стрэлка, кольца з градуснымі дзяленнямі, дыёптры або аптычная труба для навядзення на прадмет. Выкарыстоўваюць пры правядзенні тапаграфічных і геадэзічных работ, таксама ў артылерыі (артыл. бусоль) для кіравання агнём, цэлеўказання і інш., пры правядзенні маркшэйдэрскіх здымак, арыенціроўцы горных вырабатак.
