ма́тачнік, ‑а, м.
1. Вялікая ячэя ў сотах, у якой выводзіцца пчаліная матка. // Скрыначка, прызначаная для адсадкі пчалінай маткі пры раенні.
2. Памяшканне для матак якога‑н. віду свойскай жывёлы. Матачнік для трусоў.
3. Спец. Расліна, якая выкарыстоўваецца для вырошчвання новых раслін.
4. Спец. Участак, дзе растуць насеннікі або саджанцы якіх‑н. раслін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памі́ж, прыназ.
1. з Р або Т. Ужыв. для ўказання становішча прадмета або праяўлення дзеяння ў перамежку, пасярэдзіне чаго-н.
П. акном і сталом.
П. хмар.
П. двух агнёў (перан.). П. дзесяццю і дванаццаццю гадзінамі.
2. з Т або Р. Ужыв. для ўказання на групу прадметаў або асоб, у асяроддзі якіх наглядаюцца ўзаемасувязі, узаемаадносіны, узаемадзеянне.
П. намі ёсць дамоўленасць.
П. старымі сябрамі або п. старых сяброў стаў назірацца разлад.
П. намі (па сакрэце).
3. з Т. Служыць для ўказання на супастаўленне якіх-н. прадметаў, асоб, з’яў.
Розніца п. прыказкай і прымаўкай.
4. з Т. Служыць для абазначэння якой-н. групы прадметаў ці асоб, у межах якой адбываецца размеркаванне, падзел чаго-н.
Размеркаваць працу п. супрацоўнікамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вадаме́р, ‑а, м.
1. Прылада для вымярэння расходу вады.
2. Вымяральная рэйка, замацаваная вертыкальна ў рацэ для назірання за ўзроўнем вады.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інсектыцы́д, ‑у, М ‑дзе, м.
1. Атрутнае хімічнае рэчыва для знішчэння насякомых-шкоднікаў.
2. Расліна, якая мае атрутнае для насякомых рэчыва.
[Ад лац. insectum — насякомае і caedere — забіваць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дара́дчык, ‑а, м.
Той, хто дае парады. [Аржанец] працуе так, як ваяваў, гэты настаўнік для дзяцей, друг і дарадчык для калгаснікаў. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засыпны́, ‑ая, ‑ое.
Прызначаны для засыпання. Засыпны апарат. // Зроблены шляхам засыпання. Да зімы звяно збудавала засыпную хацінку для сваіх выхаванцаў [трусянят]. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выпа́рнік, ‑а, м.
1. Назва прылад, установак, прызначаных для выпарвання вадкасцей.
2. Прылада для вымярэння колькасці вады, якая выпараецца з глебы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арато́рыя, ‑і, ж.
Вялікі музычны твор для хору, салістаў-спевакоў і аркестра, напісаны на драматычны сюжэт і прызначаны для канцэртнага выканання.
[Іт. oratorio ад лац. oro — гавару, прашу.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нескарыста́ны, ‑ая, ‑ае.
Які не быў выкарыстаны, ужыты для чаго‑н. [Камяні] прызначаліся для падмуроўкі і засталіся нескарыстанымі пры збудаванні дома. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
септэ́т, ‑а, М ‑тэце, м.
1. Музычны твор для сямі выканаўцаў з асобнай партыяй для кожнага.
2. Ансамбль з сямі выканаўцаў.
[Ад лац. septem — сем.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)