Ліўрэя ’фірменная адзежа швейцараў, лакеяў, фурманаў’ (ТСБМ). Запазычана з рус. ливрея ’тс’, якое з франц. livrée ’тс’, першапачаткова — ’адзежа, якую дзяржава і высокая шляхта выдавалі свіце’ < франц. livrer ’выдаваць’ < с.-лац. liberāre ’тс’. Аднак пры пасрэдніцтве франц. livrée і ісп. librea яшчэ ў XIII ст. слова пранікла ў ням. дыялекты і ў форме Liberei ’спецыяльная форма для прыслугі’ трапіла ў ст.-польск. мову (liberyja, XVI ст.), адтуль у ст.-бел. у выглядзе либерия ’ліўрэя’ (XVII ст.). Больш падрабязна гл. Фасмер, 2, 494; Слаўскі, 4, 219–220; Булыка, Запазыч., 107.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

БАБРУ́ЙСКІЯ ГІМНА́ЗІІ.

Існавалі ў Бабруйску ў 1902—20.

Мужчынская гімназія засн. ў 1823 як 3-класнае пав. вучылішча, пераўтворанае ў 1865 у 4-класную прагімназію, з 1902 — 8-класная гімназія з падрыхтоўчым класам. У 1908/09 навуч. г. 365 навучэнцаў. Выкладаліся: Закон Божы, рус., польск., франц., ням., старажытныя мовы, матэматыка, фізіка, гісторыя, заканазнаўства, прыродазнаўства, маляванне, чыстапісанне, спевы, музыка.

Жаночая Аляксееўская гімназія адкрыта ў 1906 як 7-класная, у 1907/08 навуч. г. ўведзены 8-ы пед. і падрыхтоўчы класы. У 1908/09 навуч. г. 393 выхаванкі. Выкладаліся: Закон Божы, рус. мова, матэматыка, фізіка, прыродазнаўства, геаграфія, чыстапісанне, маляванне, рукадзелле.

Мужчынская прыватная гімназія адкрыта ў 1907 у складзе 1—5-га і падрыхтоўчага класаў. 264 навучэнцы. Выкладаліся: Закон Божы, рус., франц., ням., лац. мовы, матэматыка, астраномія, чыстапісанне, маляванне, гімнастыка, музыка.

Жаночая прыватная гімназія рэарганізавана ў 1910 з прыватнай прагімназіі М.М.Ільінскай. У 1912/13 навуч. г. 294 навучэнкі. Выкладаліся: Закон Божы, рус., франц., ням. мовы, гісторыя, славеснасць, прыродазнаўства, фізіка, арыфметыка, алгебра, геаметрыя, маляванне, чыстапісанне.

У 1919—20 гімназіі і прагімназіі рэарганізаваны ў адзіныя працоўныя школы 1-й і 2-й ступеняў.

Г.Р.Сянькевіч.

т. 2, с. 193

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Му́мія ’бальзамаваны труп’, ’худы, не здатны да моцных пачуццяў чалавек’ (ТСБМ). Запазычана праз рус. мову, у якой з ням. Mumie < італ. mummia або і праз польск. мову (mumia), у якую слова прыйшло са ст.-франц. mumie (> франц. momie). Першакрыніцай лічыцца перс. mūmijā < mom, mūm ’воск’ (Варш. сл., 2, 1068) або араб. mômija. (Фасмер, 3, 9).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Басе́йн. Рус. бассе́йн, укр. басе́йн. Запазычанне з франц. bassin ’тс’. Фасмер, 1, 132; падрабязна Шанскі, 1, Б, 53.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вібрыён ’бактэрыі ў форме сагнутай палачкі’ (КТС, БРС). Запазычана праз рус. мову з франц. vibrion. Да вібрацыя (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Дэмабіліза́цыя ’дэмабілізацыя’ (БРС). Рус. демобилиза́ция, укр. демобіліза́ція. Запазычанне, з франц. démobilisation ’тс’. Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 65.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Круп ’запаленне гартані і трахеі’ (ТСБМ). Запазычана праз рускую мову з франц. croup ’тс’ (Шанскі, 2, 8. 416).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Купле́т ’асобная страфа песні’ (ТСБМ, Яруш.). Запазычана праз рус. куплет з франц. couplet ’тс’ (Шанскі, 2, 8, 448).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Купо́н ’адразны талон у каштоўных паперах’ (ТСБМ). З франц. coupon ’тс’ праз рус. купон (Шанскі, 2, 8, 449).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кіло́ ’кілаграм’ (Мат. Гом., Сл. паўн.-зах.). Запазычанне праз рус. кило з франц. kilo ’тс’ (ЕСУМ, 2, 444).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)