рудыме́нт

(лац. ridimentum = зачатак, пачатковая ступень)

1) астаткавы, недаразвіты орган, які страціў у працэсе эвалюцыі сваё асноўнае значэнне, напр. вочы ў крата, хваставыя пазванкі і апендыкс у чалавека;

2) перан. астатак, рэшткі якой-н. з’явы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

юна́цтва, ‑а, н.

1. Перыяд жыцця пасля малалецтва да сталасці; ранняя маладосць. Гады юнацтва. □ Напярэдадні юбілею маёй творчасці мне захацелася ўспомніць свой шлях і ўсё сваё жыццё. Я імкнуўся аднавіць усе драбніцы гэтага жыцця — сваё маленства, юнацтва, .. светлыя гадзіны творчасці, сваю сталасць. Купала.

2. зб. Юнакі. // Маладыя людзі абодвух полаў. Юнацтва планет усвядоміла, што сёння ствараецца будучыня і для яго. «Маладосць». Цябе, юнацтва, я люблю. Загартаванае ў вайну, Цану ты знала мазалю І хлебу ведала цану. Хведаровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мурло́, ‑а, н.

Груб. Твар чалавека (тоўсты і шырокі). Гаспадарку глядзеў Лявон — дзябёлы мужчына з чырвоным мурлом. Асіпенка. Конюх адчыніў дзверцы, высадзіў сваё румянае мурло. Брыль. // Чалавек з мурлатым тварам (ужываецца як лаянка).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нашы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які носяць на шыі, надзяваюць на шыю. Нашыйныя ўпрыгожанні. □ Нашыйныя грыўні, плечавыя ланцужкі, фібулы, пацеркі, галаўныя прыколкі — усё ажывала пад пяром таленавітага даследчыка, раскрывала сваё часам вельмі тонкае хараство. Ліс.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прагра́мны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да праграмы. Праграмнае кіраванне. // Які адлюстроўвае праграму. У прадмовах да сваіх кніжак і ў праграмных вершах Багушэвіч абгрунтаваў гістарычнай права беларускага народа на сваё нацыянальнае мастацтва. Конан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

батра́цтва, ‑а. н.

1. Становішча батрака; занятак батрака. Максім Шахневіч з пятнаццаці гадоў служыў у батраках і толькі за год да ваеннай службы кінуў сваё батрацтва. Колас.

2. зб. Батракі як сельскі пралетарыят.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

каю́т-кампа́нія, ‑і, ж.

Агульнае памяшканне на судне, дзе харчуюцца і адпачываюць пасажыры, а на ваенных суднах — афіцэры. Сваё падарожжа па караблі мы закончылі ў кают-кампаніі. Гэта быў прасторны, светлы пакой. Бяганская.

[Ад гал. kajuit — каюта і фр. compagnie — грамада.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жытло́, ‑а, н.

Абл. Жыллё. [Няваду] здзівіла цішыня ў мястэчку, зноў як бы ўсе пакінулі сваё жытло. Чорны. У хаце пахла аўчынамі, шкуркамі, свежым хлебам і ўсім тым, чым пахне звычайнае чалавечае жытло. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэгістрава́цца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; незак.

1. Запісвацца, адзначацца з мэтай уліку. Рэгістравацца ў сакратара.

2. Афармляць юрыдычна сваё ўступленне ў шлюб. [Анатоль] не спяшаецца рэгістравацца, адцягвае ўсё з разводам. Пальчэўскі.

3. Зал. да рэгістраваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

са́льта-марта́ле, нескл., н.

Акрабатычны скачок з пераваротам у паветры цераз галаву. // перан. Пра рэзкую перамену ў дзеяннях, учынках. Завод для.. [стажораў] — замест трампліна. Адбудуць сваё, зробяць сальта-мартале, і толькі бачылі іх. Карпаў.

[Іт. saltomortale.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)