same [seɪm] adj., pron.
1. такі́ са́мы, така́я са́мая, тако́е са́мае; той са́мы, та́я са́мая, то́е са́мае; адно́лькавы;
on the very same day у той жа са́мы дзень;
much the same зусі́м адно́лькавы;
She’s the same age as me. Мы з ёю аднагодкі.
2. адно́ i то́е ж;
at the same time у той са́мы час;
be of the same mind (about smth.) мець адно́лькавы по́гляд (на што-н.);
We must say the same. Мы павінны гаварыць адно і тое ж;
It’s all the same for him. Яму ўсё роўна.
♦
be in the same boat плыць у адно́й ло́дцы, знахо́дзіцца ў адно́лькавых абста́вінах;
just the same такі́м жа чы́нам;
(the) same to you (адказ на віншаванне) таго́ ж і вам!;
Happy New Year! – The same to you. З Новым годам! – Вас таксама.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
надбудава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., што.
Пабудаваць новую частку над якім‑н. гатовым будынкам; павялічыць у вышыню. Надбудаваць другі паверх дома. □ [Бацька:] — Спачатку пабудавалі першую частку будыніны, самы ніз. Другую грэць надбудавалі праз трыста год. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папагры́зці, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; ‑зём, ‑зяце; зак., каго-што і чаго.
Разм. Грызці доўга, неаднаразова; пагрызці многа чаго‑н. Шмат я выходзіў бароў, Горкіх папагрыз асінак І таму сярод звяроў Самы дужы стаў асілак. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
атарапе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Прыйсці ў замяшанне, разгубіцца ад нечаканасці, спалоху. У зале засмяяліся. Тодар атарапеў ад нечаканасці і абразы. Крапіва. Дыхнула полымем яму аж у самы твар. Выжлятнік закашляўся, адскочыў быў, атарапеў. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
службо́вец, ‑боўца, м.
Разм. Тое, што і служачы (у 2 знач.). Стукатня машынак, службовая бегатня, незнаёмыя твары службоўцаў вярнулі Рыгора да бягучае сапраўднасці. Гартны. Як самы дысцыплінаваны службовец, .. [Гаранскі] бег на выстаўку, нібы на службу. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асвяжа́льны, ‑ая, ‑ае.
Які прыносіць, дае асвяжэнне. Удзень.. [мянтуз], як правіла, спіць дзе-небудзь у нары пад берагам, пад карчамі і каменнямі, дзе нават у самы поўдзень стаіць паўзмрок і такі прыемны для яго асвяжальны халадок. Матрунёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аз, аза, м.
1. Старадаўняя назва літары «а». Аз, букі, ведзі... — а, б, в...
2. займ. У царкоўнаславянскай мове — назва першай асобы адз. ліку.
3. толькі мн. (азы́, азо́ў). Самы пачатак.
•••
Пачаць з азоў гл. пачаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
археты́п
(гр. archetypon)
1) самы старажытны рукапіс твора, з якога зроблены наступныя копіі;
2) рэканструяваная або засведчаная моўная форма, зыходная для пазнейшых форм.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
гапластэ́ль
(ад гр. haploos = просты + stele = слуп)
самы просты тып будовы асявога цыліндра сцябла раслін, які сустракаецца ў выкапнёвых раслін і некаторых папарацепадобных.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кар’е́р1
(фр. carrière, ад іт. camere = бег)
самы хуткі бег каня, паскораны галоп;
з месца ў к. — адразу, без замаруджання, без падрыхтоўкі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)