адсадзі́ць сов.

1. (отделив, посадить на другое место) отсади́ть;

а. адро́стак — отсади́ть отро́сток;

2. посади́ть вновь;

а. капу́сту — посади́ть вновь капу́сту;

3. (заставить сесть отдельно от кого-л.) отсади́ть;

4. (отделить от матери) отня́ть;

а. цяля́ — отня́ть телёнка;

5. спец. отсади́ть;

6. прост. (отбить) отсади́ть;

а. пячо́нкі (нутро́) — отби́ть печёнки (вну́тренности)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

ста́лы

1. (о человеке) взро́слый; (о возрасте) зре́лый; соли́дный;

2. (не легкомысленный) соли́дный, степе́нный, основа́тельный;

ён чалаве́к с. — он челове́к соли́дный (степе́нный, основа́тельный);

3. (неизменный) постоя́нный;

~лае ме́сца рабо́ты — постоя́нное ме́сто рабо́ты;

4. (рассчитанный на долгий срок) постоя́нный;

с. раскла́д — постоя́нное расписа́ние;

5. основа́тельно обду́манный; зре́лый;

~лае рашэ́нне — зре́лое реше́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

сця́гваць несов.

1. стя́гивать, ста́скивать; снима́ть; (резким движением) сдёргивать;

2. (в одно место) стя́гивать; собира́ть;

3. (сжимая, туго перевязывать) стя́гивать;

4. (уносить что-л. далеко) зата́скивать;

5. безл. (о судороге) стя́гивать, своди́ть;

6. безл. (начинать затвердевать) схва́тывать;

7. безл. (о воде) убавля́ться;

1-7 см. сцягну́ць 1-5, 7, 8

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

поста́витьI сов.;

1. в разн. знач. паста́віць;

поста́вить маши́ну в гара́ж паста́віць машы́ну ў гара́ж;

поста́вить компре́сс паста́віць кампрэ́с;

поста́вить на голосова́ние паста́віць на галасава́нне;

поста́вить реко́рд паста́віць рэко́рд;

поста́вить спекта́кль паста́віць спекта́кль;

поста́вить в поря́док дня паста́віць на пара́дак дня;

2. (в известность) даве́сці да ве́дама, паве́даміць;

поста́вить на́ ноги паста́віць на но́гі;

поста́вить на своё ме́сто паста́віць на сваё ме́сца;

поста́вить на своём паста́віць на сваі́м;

поста́вить крест паста́віць крыж;

поста́вить себя́ на чьё-л. ме́сто паста́віць сябе́ на чыё-не́будзь ме́сца;

поста́вить вопро́с ребро́м паста́віць пыта́нне ру́бам;

поста́вить на коле́ни паста́віць на кале́ні;

поста́вить на кон рызыкну́ць;

поста́вить на ре́льсы паста́віць на рэ́йкі;

поста́вить то́чку паста́віць кро́пку.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

собра́ние ср.

1. (коллекций, сочинений) збор, род. збо́ру м.;

2. (членов какой-л. организации) сход, род. схо́ду м.;

оповести́ть о собра́нии абвясці́ць сход;

3. (выборный орган) сход, род. схо́ду;

Учреди́тельное собра́ние ист. Устано́ўчы сход;

Национа́льное собра́ние Респу́блики Белару́сь Нацыяна́льны сход Рэспу́блікі Белару́сь;

Законода́тельное собра́ние Заканада́ўчы сход;

4. (место, здание) уст. збо́рня, -ні ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

з’езд I (род. з’е́зда) м. (форма общественной деятельности) съезд;

з. вучо́ных — съезд учёных;

парты́йны з. — парти́йный съезд

з’езд II м.

1. (род. з’е́зду) (действие) съезд;

з. з гары́ на са́нках — съезд с горы́ на са́нках;

2. (род. з’е́зда) (место, по которому съезжают) съезд, спуск;

стро́мы з. з гары́ — круто́й съезд (спуск) с горы́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

перахо́д м.

1. (род. перахо́ду) (действие) перехо́д;

лы́жны п. — лы́жный перехо́д;

п. на другу́ю рабо́ту — перехо́д на другу́ю рабо́ту;

п. у на́ступ — перехо́д в наступле́ние;

п. ко́лькасці ў я́касцьэк. перехо́д коли́чества в ка́чество;

то́нкія ~ды фа́рбаў — то́нкие перехо́ды кра́сок;

2. (род. перахо́да) (место) перехо́д;

ісці́ па цёмных перахо́дах — идти́ по тёмным перехо́дам

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

саступі́ць сов.

1. (с места) сойти́;

чалаве́к хістану́ўся, але з ме́сца не ~пі́ў — челове́к пошатну́лся, но с ме́ста не сошёл;

с. з ле́свіцы — сойти́ с ле́стницы;

~пі́ з даро́гі — сойди́ с доро́ги;

2. (о цене) уступи́ть, сба́вить;

не с. ні капе́йкі — не уступи́ть ни копе́йки;

3. прост. уступи́ть;

с. ме́сца — уступи́ть ме́сто

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Лоб1, лоп, луоб, ло̂б ’пярэдняя частка галавы’ (ТСБМ, Бес., Кл., Бяльк., Касп., Сцяшк., Янк. Мат., ТС, Мат. Гом.), ’чалавек моцнага целаскладу’ (ТС), ’галава, мазгаўня’ (Кл.), ’абібок’ (б.-каш., Мат. Гом.), ’пярэдняя частка чаго-небудзь’ (Сцяшк.); лэб, лэп ’лоб’ (шальч., воран., іўеў., шчуч., валож., трак., швянч.), ’галава’ (астрав., ашм.), шчуч. ’валасы’ (шчуч.Сл. ПЗБ) — параўн. ст.-бел. лебъ < ст.-польск. łeb (Булыка, БЛ, 11, 46). Укр. лоб, ліб, рус. лоб ’лоб’, польск. łeb ’галава жывёлы’, зневаж. ’галава чалавека’, ст.-польск. łep ’чэрап’ (у Сымона Буднага); паўн.-усх. ’лоб’ і розныя пераносныя значэнні; чэш. leb ’чэрап’, перан. ’галава’, ст.-чэш. leb, славац. leb ’чэрап’, славен. ləb ’чэрап’, ’лоб’, балг. лъб, ц.-слав. лъбъ ’чэрап’, ст.-слав. лъбьнъ (параўн. рус. лобное место, славен. lebánja, lobánja ’чэрап’, ’узгорак’). Прасл. lъbъ ’чэрап’ > ’лоб’ > ’галава’ (Слаўскі, 5, 92). Звычайна прасл. лексему супастаўляюць са ст.-грэч. λόφος ’шыя’, ’узгорак’, ’чубок, чупрына’, ’султан з пёраў’ і з тах. A lap ’чэрап’, ’галава’ (Шульцэ, Kleine Schriften, 1933, 252; Бецэнбергер, BB, 4, 333; Фрэнкель, 398; Поўха, Inst. linguae tocharicae, 1, 1955, 264; Фасмер, 2, 507). Аднак гэта аспрэчваюць: Бернекер (1, 748–749), Слаўскі (JP, 36, 72), Фрыск (2, 140) з прычыны фанетычных неадпаведнасцей. Яны, а таксама Брукнер (309), Махэк₂ (323) параўноўваюць прасл. lъbъ з lubъ ’кара, лыка’, прыводзячы ў якасці доказаў наяўнасць сінонімаў — параўн. серб.-харв. дуброўн. lùbina ’чэрап’, харв. lùbanja, славен. lubánja, якія ў рэшце рэшт узыходзяць да і.-е. *leubh‑ ’лупіць, здымаць кару’. Прасл. lъbъ адпавядае і.-е. lubh‑ (сюды ж і літ. lùbena ’лушпіна’, lùbos ’столя’, lubà ’стальнічына’) з першасным значэннем ’выпуклая шкарлупка’ (параўн. серб.-харв. чак. з XVI–XVII стст. lup ’чэрап’, lȗp ’шкарлупа’).

Лоб2 ’пакрытая ледзяной карой зямля (пасля дажджу, адлігі)’ (карэліц., Янк. Мат.). Да лоб1 (гл.).

Лоб3 ’шчыт, франтон’ (Тарн., Зн., Касп.; пруж., бяроз., в.-дзв., Нар. сл., Шатал.; міёр. Нар. сл.), лельч., калінк. ’падстрэшак’, пруж. ’закот’, міёр. лоп ’падфрантонная сцяна ў будынку’ (Нар. сл.). У выніку пераносу паводле падабенства з лоб ’лоб’, параўн. палес. спіна, грыва ’вільчык’. Да лоб1 (гл.). Параўн. таксама лабак1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адця́гваць несов.

1. (отодвигать, перемещать; насильно отводить в сторону) отта́скивать, оття́гивать;

2. (отводить, отвлекать) оття́гивать;

3. (на прежнее место) отта́скивать;

4. (делать отвислым) оття́гивать;

5. (что-л. натянутое) оття́гивать;

6. тех. (удлинять путём ковки) оття́гивать;

7. перен. (отклонять от чего-л.) отвлека́ть;

8. перен. (относить на более длительный срок) оття́гивать;

1-8 см. адцягну́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)