адсадзі́ць сов.

1. (отделив, посадить на другое место) отсади́ть;

а. адро́стак — отсади́ть отро́сток;

2. посади́ть вновь;

а. капу́сту — посади́ть вновь капу́сту;

3. (заставить сесть отдельно от кого-л.) отсади́ть;

4. (отделить от матери) отня́ть;

а. цяля́ — отня́ть телёнка;

5. спец. отсади́ть;

6. прост. (отбить) отсади́ть;

а. пячо́нкі (нутро́) — отби́ть печёнки (вну́тренности)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ста́лы

1. (о человеке) взро́слый; (о возрасте) зре́лый; соли́дный;

2. (не легкомысленный) соли́дный, степе́нный, основа́тельный;

ён чалаве́к с. — он челове́к соли́дный (степе́нный, основа́тельный);

3. (неизменный) постоя́нный;

~лае ме́сца рабо́ты — постоя́нное ме́сто рабо́ты;

4. (рассчитанный на долгий срок) постоя́нный;

с. раскла́д — постоя́нное расписа́ние;

5. основа́тельно обду́манный; зре́лый;

~лае рашэ́нне — зре́лое реше́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сця́гваць несов.

1. стя́гивать, ста́скивать; снима́ть; (резким движением) сдёргивать;

2. (в одно место) стя́гивать; собира́ть;

3. (сжимая, туго перевязывать) стя́гивать;

4. (уносить что-л. далеко) зата́скивать;

5. безл. (о судороге) стя́гивать, своди́ть;

6. безл. (начинать затвердевать) схва́тывать;

7. безл. (о воде) убавля́ться;

1-7 см. сцягну́ць 1-5, 7, 8

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

поста́витьI сов.;

1. в разн. знач. паста́віць;

поста́вить маши́ну в гара́ж паста́віць машы́ну ў гара́ж;

поста́вить компре́сс паста́віць кампрэ́с;

поста́вить на голосова́ние паста́віць на галасава́нне;

поста́вить реко́рд паста́віць рэко́рд;

поста́вить спекта́кль паста́віць спекта́кль;

поста́вить в поря́док дня паста́віць на пара́дак дня;

2. (в известность) даве́сці да ве́дама, паве́даміць;

поста́вить на́ ноги паста́віць на но́гі;

поста́вить на своё ме́сто паста́віць на сваё ме́сца;

поста́вить на своём паста́віць на сваі́м;

поста́вить крест паста́віць крыж;

поста́вить себя́ на чьё-л. ме́сто паста́віць сябе́ на чыё-не́будзь ме́сца;

поста́вить вопро́с ребро́м паста́віць пыта́нне ру́бам;

поста́вить на коле́ни паста́віць на кале́ні;

поста́вить на кон рызыкну́ць;

поста́вить на ре́льсы паста́віць на рэ́йкі;

поста́вить то́чку паста́віць кро́пку.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

собра́ние ср.

1. (коллекций, сочинений) збор, род. збо́ру м.;

2. (членов какой-л. организации) сход, род. схо́ду м.;

оповести́ть о собра́нии абвясці́ць сход;

3. (выборный орган) сход, род. схо́ду;

Учреди́тельное собра́ние ист. Устано́ўчы сход;

Национа́льное собра́ние Респу́блики Белару́сь Нацыяна́льны сход Рэспу́блікі Белару́сь;

Законода́тельное собра́ние Заканада́ўчы сход;

4. (место, здание) уст. збо́рня, -ні ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

з’езд I (род. з’е́зда) м. (форма общественной деятельности) съезд;

з. вучо́ных — съезд учёных;

парты́йны з. — парти́йный съезд

з’езд II м.

1. (род. з’е́зду) (действие) съезд;

з. з гары́ на са́нках — съезд с горы́ на са́нках;

2. (род. з’е́зда) (место, по которому съезжают) съезд, спуск;

стро́мы з. з гары́ — круто́й съезд (спуск) с горы́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перахо́д м.

1. (род. перахо́ду) (действие) перехо́д;

лы́жны п. — лы́жный перехо́д;

п. на другу́ю рабо́ту — перехо́д на другу́ю рабо́ту;

п. у на́ступ — перехо́д в наступле́ние;

п. ко́лькасці ў я́касцьэк. перехо́д коли́чества в ка́чество;

то́нкія ~ды фа́рбаў — то́нкие перехо́ды кра́сок;

2. (род. перахо́да) (место) перехо́д;

ісці́ па цёмных перахо́дах — идти́ по тёмным перехо́дам

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

саступі́ць сов.

1. (с места) сойти́;

чалаве́к хістану́ўся, але з ме́сца не ~пі́ў — челове́к пошатну́лся, но с ме́ста не сошёл;

с. з ле́свіцы — сойти́ с ле́стницы;

~пі́ з даро́гі — сойди́ с доро́ги;

2. (о цене) уступи́ть, сба́вить;

не с. ні капе́йкі — не уступи́ть ни копе́йки;

3. прост. уступи́ть;

с. ме́сца — уступи́ть ме́сто

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Лоб1, лоп, луоб, ло̂б ’пярэдняя частка галавы’ (ТСБМ, Бес., Кл., Бяльк., Касп., Сцяшк., Янк. Мат., ТС, Мат. Гом.), ’чалавек моцнага целаскладу’ (ТС), ’галава, мазгаўня’ (Кл.), ’абібок’ (б.-каш., Мат. Гом.), ’пярэдняя частка чаго-небудзь’ (Сцяшк.); лэб, лэп ’лоб’ (шальч., воран., іўеў., шчуч., валож., трак., швянч.), ’галава’ (астрав., ашм.), шчуч. ’валасы’ (шчуч.Сл. ПЗБ) — параўн. ст.-бел. лебъ < ст.-польск. łeb (Булыка, БЛ, 11, 46). Укр. лоб, ліб, рус. лоб ’лоб’, польск. łeb ’галава жывёлы’, зневаж. ’галава чалавека’, ст.-польск. łep ’чэрап’ (у Сымона Буднага); паўн.-усх. ’лоб’ і розныя пераносныя значэнні; чэш. leb ’чэрап’, перан. ’галава’, ст.-чэш. leb, славац. leb ’чэрап’, славен. ləb ’чэрап’, ’лоб’, балг. лъб, ц.-слав. лъбъ ’чэрап’, ст.-слав. лъбьнъ (параўн. рус. лобное место, славен. lebánja, lobánja ’чэрап’, ’узгорак’). Прасл. lъbъ ’чэрап’ > ’лоб’ > ’галава’ (Слаўскі, 5, 92). Звычайна прасл. лексему супастаўляюць са ст.-грэч. λόφος ’шыя’, ’узгорак’, ’чубок, чупрына’, ’султан з пёраў’ і з тах. A lap ’чэрап’, ’галава’ (Шульцэ, Kleine Schriften, 1933, 252; Бецэнбергер, BB, 4, 333; Фрэнкель, 398; Поўха, Inst. linguae tocharicae, 1, 1955, 264; Фасмер, 2, 507). Аднак гэта аспрэчваюць: Бернекер (1, 748–749), Слаўскі (JP, 36, 72), Фрыск (2, 140) з прычыны фанетычных неадпаведнасцей. Яны, а таксама Брукнер (309), Махэк₂ (323) параўноўваюць прасл. lъbъ з lubъ ’кара, лыка’, прыводзячы ў якасці доказаў наяўнасць сінонімаў — параўн. серб.-харв. дуброўн. lùbina ’чэрап’, харв. lùbanja, славен. lubánja, якія ў рэшце рэшт узыходзяць да і.-е. *leubh‑ ’лупіць, здымаць кару’. Прасл. lъbъ адпавядае і.-е. lubh‑ (сюды ж і літ. lùbena ’лушпіна’, lùbos ’столя’, lubà ’стальнічына’) з першасным значэннем ’выпуклая шкарлупка’ (параўн. серб.-харв. чак. з XVI–XVII стст. lup ’чэрап’, lȗp ’шкарлупа’).

Лоб2 ’пакрытая ледзяной карой зямля (пасля дажджу, адлігі)’ (карэліц., Янк. Мат.). Да лоб1 (гл.).

Лоб3 ’шчыт, франтон’ (Тарн., Зн., Касп.; пруж., бяроз., в.-дзв., Нар. сл., Шатал.; міёр. Нар. сл.), лельч., калінк. ’падстрэшак’, пруж. ’закот’, міёр. лоп ’падфрантонная сцяна ў будынку’ (Нар. сл.). У выніку пераносу паводле падабенства з лоб ’лоб’, параўн. палес. спіна, грыва ’вільчык’. Да лоб1 (гл.). Параўн. таксама лабак1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адця́гваць несов.

1. (отодвигать, перемещать; насильно отводить в сторону) отта́скивать, оття́гивать;

2. (отводить, отвлекать) оття́гивать;

3. (на прежнее место) отта́скивать;

4. (делать отвислым) оття́гивать;

5. (что-л. натянутое) оття́гивать;

6. тех. (удлинять путём ковки) оття́гивать;

7. перен. (отклонять от чего-л.) отвлека́ть;

8. перен. (относить на более длительный срок) оття́гивать;

1-8 см. адцягну́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)