Verbum

дэкрэ́т, -а, М -рэ́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Пастанова ўрада, якая мае сілу закона.

Д. аб міры.

Д. аб зямлі.

2. Дэкрэтны водпуск, водпуск па цяжарнасці і родах (разм.).

Пайсці ў д.

Знаходзіцца ў дэкрэце.

|| прым. дэкрэ́тны, -ая, -ае.

зле́гчы, зля́гу, зля́жаш, зля́жа; злёг, зле́гла; зляж; зак.

1. Захварэўшы, надоўга легчы ў пасцель.

Старая злегла ад моцнай прастуды.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прыгнуцца да зямлі, палегчы (пра злакавыя расліны).

Жыта злегла.

|| незак. зляга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

вы́капень, -пня, м.

1. звычайна мн. (вы́капні, -яў). Мінералы, руда і пад., здабытыя з нетраў зямлі.

Карысныя выкапні.

2. Арганізм, які існаваў у далёкія геалагічныя эпохі і захаваўся ў адкладах зямной кары.

Рэшткі выкапня.

|| прым. выкапнёвы, -ая, -ае.

В. мамант.

скача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

1. гл. качаць.

2. Качаючы, надаць круглую форму чаму-н.

С. з хлеба галушку.

С. у трубку шпалеры.

3. Качаючыся, прыціснуць да зямлі, змяць (разм.).

С. пасевы жыта.

|| незак. ска́чваць, -аю, -аеш, -ае.

прапаўзці́, -зу́, -зе́ш, -зе́; -зём, -зяце́, -зу́ць; -по́ўз, -паўзла́, -ло́; -зі; зак.

1. Прасунуцца паўзком куды-н., па чым-н., міма чаго-н.

П. па зямлі.

2. што. Паўзком пераадолець якую-н. адлегласць.

П. некалькі метраў.

|| незак. прапаўза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

прыго́нны², -ая, -ае.

1. гл. прыгон².

2. Які адносіцца да грамадскага ладу, пры якім памешчык меў права на прымусовую працу, маёмасць і асобу, прымацаваных да зямлі і належачых яму сялян.

Прыгоннае права (грамадскі лад, заснаваны на такім праве памешчыка). Прыгонная гаспадарка.