двуко́ссе н лінгв Ánführungsstriche pl;
◊ вучо́ны ў двуко́ссі ein sógenannter Geléhrter, Pséudogelehrter (sub) m -en, -en (іран)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
калі́ф м гіст Kalíf m -en, -en;
◊ калі́ф на гадзі́ну іран Kalíf auf kúrze Dáuer; kúrzlebiger Gebíeter
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
кар’еры́ст Karri¦eríst m -en, -en, Stréber m -s, -; Karri¦éro m -s, -s (разм); Póstenjäger m -s, - (іран)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
свято́ша м, ж іран Schéinheilige (sub) m, f -n, -n; Frömmler m -s, -; Frömmlerin f -, -nen (жанчына)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
даслужы́цца, ‑служуся, ‑служышся, ‑служыцца; зак.
1. Службай дабіцца, дамагчыся якога‑н. звання, пасады і пад. Даслужыцца да маёра. □ Ні да якіх чыноў .. [Лук’янскі] не даслужыўся, медалёў не зарабіў. Чорны.
2. Разм. іран. Адмоўнымі паводзінамі давесці сябе да непрыемных вынікаў, паклікаць бяду, кару. Даслужыўся, што з работы выгналі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фабрыка́нт, ‑а, М ‑нце, м.
1. Капіталіст — уладальнік фабрыкі (у 1 знач.). Цар і царскія міністры, фабрыкант, банкір і пан Забіралі ўсё дачыста У рабочых і сялян. Грахоўскі.
2. перан.; чаго. Іран. Той, хто фабрыкуе што‑н.; стваральнік і распаўсюджвальнік чаго‑н. Фабрыкант маны і розных чутак.
[Лац. fabricans, fabricantis.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кумі́р 1 ’прадмет пакланення’ (ТСБМ). Запазычанне са ст.-слав. коумиръ (< іран., параўн. асет. gumeri ’волат, ідал’) (Шанскі, 2, 8, 443; Абаеў, 1, 530).
Кумі́р 2 ’каўнер (кашулі, сарочкі)’ (Нар. словатв.). Да каўнер (гл.). Параўн. укр. ковнір > ковмір > комір.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
персо́на
(лац. persona)
1) іран. асоба (напр. важная п., уласнай персонай — сам, асабіста);
2) асоба пры разліках абслугоўвання, пераважна за сталом (напр. накрыць стол на шэсць персон).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Струкава́ты іран. ‘кучаравы’ (Янк. Мат., Сцяшк., Варл.), струкаве́нь ‘тс’ (Янк. Мат.). Да струк 1; да семантыкі параўн. стручны (гл.), першаснае значэнне, відаць, з ‘вялікай колькасцю валасоў’, або ‘з валасамі, скручанымі як струкі’. Але параўн. польск. strąki na głowie ‘лохмы, космы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трыпу́зый, трохпу́зый іран. ‘вельмі тоўсты, тлусты’ (Юрч. Вытв.). Да пу́за (гл.). Прыстаўка тры (з ц.-слав. тре‑, трь‑ < ст.-слав. трь‑: треклятый, гл. трыкляты) утварае прыметнікі найвышэйшай ступені. У трохпузый адбылося пераасэнсаванне пачатку слова (з тре‑) у значэнні траічнасці (гл. тры).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)