рэпертуа́р, -у, м.

1. Сукупнасць п’ес, музычных і іншых твораў, якія ідуць у тэатры, у кіно, выконваюцца ў канцэртных залах, на эстрадзе, у цырку.

Песенны р. канцэрта.

Небагаты р. слоў.

2. Сукупнасць тэатральных роляў, музычных твораў якія выконваюцца кім-н.

Р. дэкламатара.

У сваім рэпертуары хто-н. (таксама перан.: як уласціва каму-н., як заўсёды робіць хто-н.; іран.).

|| прым. рэпертуа́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Лэпа (іран.) ’паспешлівы’ (Сцяшк.), лэпаўка ’паспешніца’. У якасці балтыйскага адпаведніка можна прывесці lep! (гл. лэп 1), lẽpas ’балбатун’. Утворана па тыпу соня, мазя (гл.) ад дзеяслова ⁺лэпаць ’спяшацца’ (аднак не зафіксаванага ў гаворках).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Варсі́нка (БРС). Запазычанне (?) з рус. ворси́нка, якое з’яўляецца вытворным ад ворс, во́рса. Рус. ворс, во́рса, бел. во́рса, укр. во́рса лічацца запазычаннем з іран. моў. Гл. падрабязна Фасмер, 1, 355–356; Шанскі, 1, В, 169.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

рабо́тнічак м. іран.:

гэ́та той яшчэ́ рабо́тнічак das heißt ein Árbeiter; das ist mir ein Árbeiter

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

расчу́лены

1. (ласкавы) rührend, zart, zärtlich;

2. (ліслівы) schméichlerisch;

расчу́леным го́ласам іран. mit (zúcker)süßer Stímme

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

сакату́ха ж. разм. іран. (пра жачыну) Pláudertasche f -, -n, Pláppermaul n -(e)s, -mäuler, Schwátzmaul n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

абцяка́льны

1. тэх. Strómlini¦en-, strómlini¦enförmig; wíndschnittig;

аўтамашы́на абцяка́льнай фо́рмы strómlini¦enförmiges Auto;

2. разм. іран. (няшчыры) áalglatt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

адрадзі́ць wíederbeleben vt, ins Lében rúfen*; ernéuern vt (аднавіць); wíederaufziehen* vt (іран. пра што-н дрэннае)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

◎ Латы́р ’камень, уплецены лыкам у колца з лазовага дубца, які служыць грузілам да невадоў’ (Мял.). Укр. латир, олатіір ’янтар’, ц.-рус. алатырь ’камень, які Спас паклаў у падмурак Сіёнскага храма’, ’камень, каля якога ўпала Галубіная кніга’ (Бракгауз і Ефрон, Энц. сл., 9, 116–117), рус. арханг., валаг., арл., вяц. латырь, латыр, ёнаўск. латар, арл. бел латый камень, рус. ватарь‑камень, алатырь‑камень. Узыходзіць да іран. *al ätar‑ ’белы-гаручы’, параўн. рус. кальку (з іран.) бел‑горюч і частковую бел‑атор (Мартынаў, Балт. слав. исслед., 1980, 24–25). Роднаснае са словам ватрушка (< cvatra ’агонь’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кум, ‑а, м.

Хросны бацька ў адносінах да бацькоў хросніка і да хроснай маці. Кумы панеслі да папа хрысціць. Чакаючы, пакуль прынясуць чалавека з новым імем, сталі людзі гаварыць аб усім свеце. Каваль.

•••

Кум каралю (іран.) — пра вольнага, ні ад каго не залежнага чалавека.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)