авункула́т

(ад лац. avunculus = дзядзька па мацеры)

звычай у некаторых народаў (напр. у старажытных германцаў, грэкаў, сучасных народаў Афрыкі і Акіяніі), які абавязвае дзядзьку з боку маці клапаціцца пра пляменніка больш, чым пра свайго сына.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

паз’язджа́ць, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -а́е; -а́ем, -а́еце, -а́юць; зак.

1. З’ехаць, спусціцца адкуль-н. — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае.

Лыжнікі паз’язджалі з гары.

2. Едучы, павярнуць куды-н. — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае.

Машыны паз’язджалі ўбок.

3. Выехаць адкуль-н. — пра ўсіх, многіх.

Моладзь паз’язджала з вёскі ў горад.

4. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.), перан. Ссунуцца, збіцца — пра ўсё, многае.

Панчохі паз’язджалі з ног.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

па́хнуць, -ну, -неш, -не; пах, -хла; -ні; незак.

1. Вылучаць які-н. пах.

Добра п.

П. мятай.

Грошы не пахнуць (пра непатрабавальныя адносіны да таго, якім шляхам атрыманы грошы; неадабр.).

2. перан., звычайна безас., чым. Адчувацца, сведчыць пра набліжэнне чаго-н., магчымасць чаго-н. (разм.).

Пахне нядобрым.

Пахне порахам (пра набліжэнне вайны).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

равно́​II

1. нареч., книжн. адно́лькава;

равно́ краси́вы го́ры и леса́ адно́лькава прыго́жыя го́ры і лясы́;

2. союз такса́ма;

он ду́мает о рабо́те отде́ла, а равно́ и о рабо́те всего́ институ́та ён ду́мае пра рабо́ту аддзе́ла, а такса́ма і пра рабо́ту ўсяго́ інстыту́та;

равно́ как такса́ма як.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

павыла́зіць, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -зіць; -зім, -зіце, -зяць; зак.

Вылезці — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае.

Бярозкі і хвойкі павылазілі з зямлі.

Валасы павылазілі з-пад шапкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пазасыха́ць, 1 і 2 ас. адз. і мн. не ўжыв., -а́е, -а́юць; зак.

1. Засохнуць, высахнуць — пра ўсё, многае.

Кроў пазасыхала на параненай скуры.

2. Завяўшы, загінуць — пра ўсё, многае.

Дрэвы пазасыхалі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

забіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. гл. забіць¹.

2. без дап. Пападаць, пранікаць (пра струмені вады, снег і пад.).

Прыкрыць брызентам, каб дождж не забіваў.

3. Душыць, мучыць (пра кашаль).

Кашаль забівае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пігме́й, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Чалавек, які належыць да аднаго з нізкарослых плямён Афрыкі або Азіі, а таксама (перан.) увогуле пра чалавека малога росту.

2. перан. Пра нікчэмнага, абмежаванага чалавека.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

рэцэ́нзія, -і, мн. -і, -зій, ж.

Крытычны водзыў пра што-н. напісанае, створанае, пра спектакль, фільм і пад.

Р. на паэтычны зборнік.

Аддаць манаграфію на рэцэнзію.

Станоўчая р.

|| прым. рэцэнзі́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

страката́ць, стракачу́, страко́чаш, страко́ча; стракачы́; незак.

Утвараць строкат (пра насякомых, птушак); утвараць рэзкія кароткія і частыя гукі (пра матор, кулямёт і пад.).

Стракаталі конікі.

Сарока стракоча.

Стракатаў аўтамат.

|| наз. страката́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)