кругавы́, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да круга, адбываецца па кругу. Кругавы маршрут. Кругавыя працэсы.
•••
Кругавая абарона — лінія абароны, якая ўтварае замкнуты ланцуг вакол якога‑н. пункта.
Кругавая парука — а) калектыўная адказнасць усіх членаў якой‑н. групы людзей за дзеянні гэтай групы або асобных яе членаў; б) узаемнае ўкрывальніцтва, узаемная выручка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Крысо́ ’пала адзення’ (ТСБМ, Бір. Дзярж., Янк. I, Некр.). Укр. криса ’край, берагі сасуда, палі капелюша’, польск. kresa ’палі капелюша’. Ёсць меркаванне аб запазычанні польскіх слоў з с.-в.-ням. kritz ’лінія, рыска’. Параўн. польскія дублеты kreska/kryska, kresić/krysić, што сведчыць аб магчымасці запазычання бел. крысо, крыса і ўкр. криса праз польскае пасрэдніцтва (Слаўскі, 3, 90–91).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ава́л
(фр. ovale, ад лац. ovum = яйцо)
выпуклая замкнутая крывая лінія без вуглавых пунктаў, падобная да лініі падоўжанага разрэзу яйца.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ка́ўстыка
(гр. kaustikos = пякучы)
лінія, якая агінае месца сходжання сыходжання прамянёў пасля пераламлення іх у лінзе або адбіцця ад люстэрка.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
мерыдыя́н, ‑а, м.
У геаграфіі — уяўная лінія, якая, праходзячы па паверхні Зямлі, злучае абодва полюсы і перасякае экватар пад прамым вуглом.
•••
Магнітны мерыдыян — вертыкальная плоскасць, якая праходзіць праз магнітную вось стрэлкі ў дадзеным месцы зямной прасторы.
Нябесны мерыдыян — вялікі круг нябеснай сферы, які праходзіць праз полюсы свету і зеніт, адкуль вядзецца назіранне.
[Ад лац. meridianus — паўдзённы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паве́тра, -а, н.
Сумесь газаў, якая складае атмасферу Зямлі.
Чыстае п.
Бываць на паветры (хадзіць на прагулку). Дыхаць паветрам чаго-н. (перан.: пранікнуцца ўражаннем ад чаго-н.). На вольным паветры (у садзе, за горадам, не ў закрытым памяшканні). Вісець у паветры (перан.: знаходзіцца ў няпэўным становішчы). Узляцець у п. (узарвацца). Паветра! (каманда ў знач.: трывога, паявіўся варожы самалёт). Бой у паветры.
|| прым. паве́траны, -ая, -ае.
Паветраныя войны.
П. мост (авіяцыйная лінія з перавалачнымі аэрадромамі і навігацыйным абсталяваннем).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
эква́тар
(лац. aequator = які выраўноўвае)
уяўная лінія, якая дзеліць зямны шар на два паўшар’і — паўночнае і паўднёвае, а таксама прылеглая да гэтай лініі мясцовасць;
магнітны э. — лінія, якая злучае ўсе пункты Зямлі, дзе нахіленне роўна нулю;
нябесны э. — вялікі круг нябеснай сферы, які падзяляе яе на два паўшар’і.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
engaged [ɪnˈgeɪdʒd] adj.
1. fml (in/on) заня́ты;
They were engaged in conversation. Яны былі заняты гутаркай.
2. (to) зару́чаны
3. BrE заня́ты (пра тэлефон, туалет і да т.п.);
The line is engaged. Лінія занятая.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
бісектры́са
(фр. bissectrice, ад лац. bissectrix, -icis = якая рассякае папалам)
прамая лінія, якая праходзіць праз вяршыню вугла і дзеліць яго папалам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
снегавы́ снегово́й; (о состоящем из снега — ещё) сне́жный;
~ва́я лі́нія — снегова́я ли́ния;
~ва́я гара́ — снегова́я (сне́жная) гора́;
~ва́я хма́ра — снегова́я ту́ча;
~ва́я вада́ — снегова́я вода́;
~во́е по́крыва — сне́жный покро́в
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)