спры́тны, -ая, -ае.
1. Якому ўласцівы фізічны спрыт; лоўкі, умелы, паваротлівы ў рабоце.
Ён быў с., здольны да ўсякай работы.
Спрытныя рукі ўсё зробяць.
2. Які знаходзіць выхад з любога становішча, прадпрымальны, кемлівы, знаходлівы.
С. арганізатар.
3. Зграбны, прыгожага аблічча, стройнага складу.
С. хлопец.
4. Зручны для карыстання (пра рэчы, прылады; разм.).
Спрытная лапата.
|| наз. спры́тнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ко́мік, ‑а, м.
1. Акцёр, які іграе камічныя ролі. Амплуа коміка. // перан. Разм. Пра таго, хто ўмее смяшыць, весяліць другіх. [Студэнт] быў, бадай, прыроджаны комік, бо ўмеў сур’ёзна гаварыць смешныя рэчы. Навуменка.
2. Уст. Аўтар камедыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазаграба́ць, ‑аю; ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Грабучы, сабраць у адно месца, у кучу. Пазаграбаць вуголле. Пазаграбаць сена. // перан. Разм. Захапіць, прысвоіць усё, многае. Пазаграбаць чужыя рэчы.
2. Закапаць у што‑н. сыпкае ўсё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ску́пачны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да скупкі. Скупачная аперацыі. // Які прызначаны, які служыць для скупкі. І [Анатоль] узяў залатыя рэчы. Праўда, ён не павёз іх за мяжу. Занёс у Львове ў скупачны магазін, прадаў. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́купіць сов.
1. вы́купить;
в. пало́нных — вы́купить пле́нных;
в. рэ́чы з-пад закла́ду — вы́купить ве́щи из-под закла́да;
2. (вину, проступок) искупи́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
упакава́цца сов.
1. (сложить вещи) упакова́ться;
2. упакова́ться, уложи́ться, вмести́ться;
усе́ рэ́чы ўпакава́ліся ў чамада́н — все ве́щи упакова́лись (вложи́лись, вмести́лись) в чемода́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Лам’ё, ломʼе́ ’дробнае галлё, сукі, хлуд, ламачча’, ’абломкі дрэва, драўніны’, ’лом, пабітыя, паламаныя рэчы’ (Сцяшк., Юрч. Фраз. 3, Шат., ТСБМ, ТС). Зборнае да лом (гл.). Прасл. lom‑ьje. Cюды ж перан. зборн. ламʼё ’гультаі, лежабокі’ (Юрч. Фраз. 3).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Марымонцкі, марімонскі (хлеб, мука) ’пшанічная мука вышэйшага гатунку і хлеб з яе’ (Маш.; лун., стол., ЛАПП; калінк., З нар. сл.; жытк., Нар. словатв.). Ад назвы мястэчка Marymont ля Варшавы. Гл. малімончык. Сюды ж марымоны ’смачныя рэчы, далікатэсы’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ту́лікі: ту́лікі церці ‘гультайнічаць, біць бібікі’ (пух., Жыв. сл.). Магчыма, да папярэдняга слова — ‘рабіць простыя рэчы, займацца несур’ёзнымі справамі’, генетычна звязана з туляцца ‘хадзіць без работы, ацірацца’, аналагічна да тачыць лясы ‘марна траціць час у размовах’ і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
анімі́зм
(фр. animisme, ад лац. anima = душа)
уяўленне аб існаванні душы ў кожнай рэчы; надзяленне прадметаў і з’яў прыроды ўласцівасцямі жывых істот.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)