эўбактэ́рыі

(н.-лац. eubacteriales)

парадак бактэрый, для якіх характэрна наяўнасць усіх тыповых прыкмет пракарыётаў, тыповымі прадстаўнікамі з’яўляюцца псеўдаманады, энтэрабактэрыі, бацылы, спірылы і інш.; пашыраны ў вадзе і глебе, некаторыя паразіты раслін, жывёл і чалавека.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Раху́нак ’дакумент, падлік, аперацыя, звязаныя з грашыма’ (ТСБМ, Нас., Сл. ПЗБ), ’парадак’ (Мат. Гом.), раху́нкі мн. л. ’падлікі, рашэнне задач (урокі)’ (Сл. Брэс.), ст.-бел. раху́нокъ ’падлік, разлік’, сюды ж рахункава́ць ’мерыць’ (Сл. рэг. лекс.). Праз польск. rachunek < ням. Rechnung < ням. rechnen ’лічыць’ з адаптацыяй суф. ‑ung > ‑unek > ‑унак (Брукнер, 451; Нававейскі, Zapożyczenia, 111). Запазычана ў XVI ст. (Булыка, Лекс. запазыч., 81).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

марафе́т

(тур. marafet = майстэрства, спрыт)

лоск, бляск;

наводзіць м. — прыводзіць у парадак свой знешні выгляд, прыбіраць кватэру, горад і г. д.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

подде́рживать несов., в разн. знач. падтры́мліваць;

подде́рживать дру́жбу падтры́мліваць сябро́ўства;

подде́рживать ого́нь падтры́мліваць аго́нь;

подде́рживать перепи́ску, поря́док, разгово́р падтры́мліваць перапі́ску, пара́дак, размо́ву;

подде́рживать си́лы больно́го падтры́мліваць сі́лы хво́рага;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

order​1 [ˈɔ:də] n.

1. пара́дак, паслядо́ўнасць; размяшчэ́нне (у пэўным парадку);

in alphabetical/chronological order у алфаві́тным/храналагі́чным пара́дку;

in order of importance па ступе́ні ва́жнасці;

in reverse order у адваро́тным пара́дку;

put smth. in order прыво́дзіць што-н. у пара́дак, пара́дкаваць

2. пара́дак, спако́й, заве́дзены пара́дак;

call smb. to order закліка́ць каго-н. да пара́дку;

law and order правапара́дак

3. зага́д, распараджэ́нне; інстру́кцыя;

give an/the order аддава́ць зага́д;

obey orders падпарадко́ўвацца зага́ду, слу́хацца зага́ду;

I’m under orders to arrest him. Мне загадана арыштаваць яго

4. зака́з;

put in an order for smth. рабі́ць зака́з на што-н., зака́зваць што-н.;

have smth. on order заказа́ць што-н. (і чакаць выканання заказу);

take smb.’s order прыма́ць чый-н. зака́з;

made to order зро́блены на зака́з

5. чэк, вэ́ксаль;

money/postal order грашо́вы/пашто́вы пераво́д

6. о́рдэн (рэлігійны);

a monastic order о́рдэн мана́хаў, мана́скі о́рдэн;

the order of Jesuits о́рдэн езуі́таў

7. спра́ўнасць, до́бры стан;

in good order у до́брым ста́не; цэ́лы, спра́ўны, непашко́джаны;

in running/working order у до́брым/спра́ўным ста́не, прыго́дны для карыста́ння, гато́вы да эксплуата́цыі;

out of order няспра́ўны, сапсава́ны

♦

in order to fml для таго́ каб;

in order that fml з тым каб;

take (holy) orders станаві́цца святаро́м, прыма́ць духо́ўны сан;

Order! Order! Про́сім захо́ўваць пара́дак!; Да пара́дку! (напр., падчас пасяджэння)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

расстро́іць, -ро́ю, -ро́іш, -ро́іць; -ро́ены; зак.

1. каго-што. Парушыць парадак, строй чаго-н.

Р. калону вучняў.

2. што. Парушыць лад, строй (пра музычныя інструменты).

Р. скрыпку.

3. што. Прывесці ў заняпад, прычыніць шкоду.

Р. гаспадарку.

4. Давесці да ненармальнага стану, хваробы.

Р. здароўе.

5. што. Перашкодзіць ажыццяўленню чаго-н., разладзіць.

Р. планы.

6. каго (што). Засмуціць, давесці да дрэннага настрою.

Сваімі паводзінамі сын моцна расстроіў бацькоў.

|| незак. расстро́йваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. расстро́йства, -а, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

order

[ˈɔrdər]

1.

n.

1) пара́дак -ку m., пасьлядо́ўнасьць f.

in alphabetical order — у альфабэ́тным пара́дку

to count in order — лічы́ць па пара́дку

2) пара́дак -ку m., спра́ўнасьць f.

to put a room in order — спара́дкаваць пако́й; прыве́сьці пако́й у пара́дак

to get out of order — папсава́цца

in good order — у до́брай спра́ўнасьці

3) пара́дак -ку m., спако́й -ю m.

to keep order — захо́ўваць пара́дак

to call to order —

а) закліка́цьда пара́дку

б) адкры́ць пасе́джаньне

4) пара́дак -ку (вядзе́ньня схо́ду), рэгля́мэнт -у m.

order of business, order of the day — пара́дак дня

5) зага́д -у m.; кама́нда f., нака́з -у m.

under the orders of… — пад кама́ндай…

the order of the captain — капіта́наў зага́д

6) postal money order — пашто́вы пераво́д

7) замо́ва, зака́з -у m.

made to order — зро́блены на зака́з

8) Zool., Bot. атра́д -у m. (грызуно́ў, матылёў)

9) пласт -у, слой -ю m.

all orders of society — усе́ пласты́ грама́дзтва

10) духо́ўны сан; ры́царскі або́ мана́скі о́рдэн

to take holy orders — прыня́ць духо́ўны сан

in holy orders — у духо́ўным са́не

11) о́рдэн -а m. (знак узнагаро́ды)

12) о́рдэр -у m. (стыль у архітэкту́ры)

the Doric order — дары́чны ордэр

2.

v.

1) пара́дкаваць; ула́джваць

to order one’s affairs — ула́дзіць свае́ спра́вы

2) зага́дваць каму́, кама́ндаваць кім

3) зака́зваць, заказа́ць

order about or around — кама́ндаваць кім, папіха́ць каго́

•

- by order

- in order

- in order that

- made to order

- out of order

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Geschäftsordnung

f -, -en рэгла́мент, распара́дак, пара́дак справаво́дства

zur ~ — да пара́дку вядзе́ння схо́ду

aus der ~ fállen* — пару́шыць рэгла́мент

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Uxor erat qualis, herbarum coctio talis

Якая была жонка, такім быў і абед.

Какова была жена, таковым был и обед.

бел. Якая гаспадыня, такі і парадак.

рус. Какова Маланья, таковы у неё и оладьи. Какова Аксинья, такова и ботвинья. Какова пряха, такова на ней и рубаха.

фр. L’œil de la fermière engraisse le vœu (От глаза хозяйки и телёнок жиреет). Femme prudente et bien sage est l’ornement du ménage (Толковая и умная жена ‒ украшение дома).

англ. Men make houses, women make homes (Мужчины делают квартиры, женщины ‒ дома).

нем. Wo die Frau wirtschaftet, wächst der Speck am Balken (Где хозяйничает женщина, сало растёт на бревне).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

непрыбра́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Які не прыведзены ў парадак. Непрыбранае пасцель. □ Галава .. была схілена, сонца паблісквала ў шаўкавістых валасах, пасма якіх, непрыбраная, звешвалася на лоб. Мележ.

2. Не сабраны, не звезены ў адно месца. Па некаторых загонах з мінулага года валяўся непрыбраны ператлелы бульбоўнік. Мележ. Яркім вогнішчам успыхвае куча непрыбранага ламачча. Гавеман.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)