блакно́т
(фр. bloc-notes = літар. блок запісаў)
сшытак з адрыўнымі лістамі для нататак.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
са́міт
(англ. summit = літар. вяршыня, ад лац. summus = вышэйшы)
сустрэча, перагаворы кіраўнікоў дзяржаў.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ту́ці
(іт. tutti = літар. усе)
выкананне музычнага твора ўсім саставам аркестра або хору.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Зага́д ’распарадженне’. Рус. дыял. зага́д, кур., арл., смал., калуж., уладз., ’тое, што загадана, задума, намер’, смал., зах. ’распараджэнне, наказ’. Бязафіксны наз. ад дзеяслова загадаць ’мець намер’ > ’даручаць’ > ’наказаць, распараджацца’. Толькі ў бел. літар. мове замацавалася знач. ’афіцыйнае распарадженне’, прычым яно звязана з адпаведным значэннем у дзеяслова, а таму замацаванне, відаць, адбывалася адначасова ў дзеяслове і назоўніку. Яшчэ ў Насовіча зага́ды ’затеи, выдумки’, зага́дываць ’затевать’, ’повелевать, управлять, распоряжаться’, зага́дчык ’затейщик’, ’распорядитель’, зага́дны ’затейливый, загадочный’. Таму верагодна, што замацаванне сучасных значэнняў адбывалася ў асноўным у сав. час.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кавале́р ’мужчына, які танцуе з дамай, суправаджае яе на гулянні і пад.’ (БРС, ТСБМ), ’малады чалавек; халасты мужчына’ (ТСБМ, Бяльк., З нар. сл., Панюц., Шат.). У бел. літар. мове з рус. кавалер: у гаворках — польск. kawaler націск параўн. кава́ляр ’халасты мужчына, малады чалавек’ (Мал.). Польск. kawaler ’халасты мужчына, малады чалавек і інш.’ Зыходная форма для шэрагу еўрапейскіх моў — італ. cavaliere ’кавалерыст’, якое да cavallo ’конь’ (лац. caballus ’тс’). Для польск. мовы ўказваюць на магчыма ням. або франц. пасрэдніцтва, гл. Шанскі, 2, 8, с. 9.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шрыфт
(ням. Schrift)
1) камплект друкарскіх літар і іншых знакаў, неабходных для набору, якія адрозніваюцца памерам і формай, нахілам, насычанасцю (напр. курсіўны ш., светлы ш., газетны ш.);
2) форма, малюнак напісаных ці намаляваных літар.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
апло́мб
(фр. aplomb = літар. раўнавага)
1) празмерная саманадзейнасць, самаўпэўненасць у паводзінах, у абыходжанні з кім-н.;
2) уменне захоўваць у танцы ўстойлівасць.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
барэлье́ф
(фр. bas-relief = літар. нізкі рэльеф)
від скульптуры, у якой фігура выступае на плоскай паверхні менш чым на палавіну сваёй таўшчыні.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
бату́т
(фр. batoude, ад іт. battuta = літар. удар)
гімнастычны снарад для скачкоў у выглядзе нацягнутай гарызантальна капронавай або металічнай сеткі, якая спружыніць.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
беладо́нна
(іт. belladonna = літар. прыгожая дама)
травяністая расліна сям. паслёнавых з чорнымі ягадамі, пашыраная ў Еўропе і Малой Азіі; дае атрапін; красаўка.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)