bełkotać
незак.
1. балбатаць; мармытаць; блюзніць;
2. булькатаць; клекатаць (пра ваду)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
падзьму́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Дзьмухаць некаторы час. [Алімпіяда Барысаўна] падзьмухала на свае яркія пазногці, каб хутчэй высыхаў лак. Марціновіч. Апарыўшыся малаком, і на ваду падзьмухаеш. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бадня́к, ‑а, м.
Абл. Корч ад зваленага ў ваду дрэва. А перад хатай, на вуліцы, Зырка палаў смалісты бадняк, корч вялікай сасны, абкладзены дрывамі. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
брытанама́нія, ‑і, ж.
Захапленне ўсім англійскім. Брухнальскі па сутнасці ліў ваду на тое ж кола брытанаманіі.. Міцкевіча як на асноўную першапрычыну з’яўлення яго балад. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
углядзе́цца, угляджуся, углядзішся, углядзіцца; углядзімся, угледзіцеся; зак.
Уважліва гледзячы, прыглядаючыся, пастарацца ўбачыць, разглядзець каго‑, што‑н. Нахіліўшыся з лодкі, я спрабую углядзецца ў ваду. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
муці́ць, мучу, муціш, муціць; незак., каго-што.
1. Рабіць мутным (у 1 знач.), каламуціць. Мільгалі лускою шчупакі. Здавалася часам, што гэта яны муцілі халодную паводкавую ваду. Пестрак.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.); перан. Не даваць спакою, непакоіць, трывожыць. Увечары зноў за сцяною гучала песня, зноў муціў мяне непазбыўны сум. Дуброўскі. І душу муціць неспакой, А кожны грук і др[ы]гаценне У сэрцы болем аддаюць. Колас.
3. пераважна безас. Цягнуць на рвоту, быць у стане млосці. Яго муціла ад курэння. □ Назаўтра мяне так муціў голад, што я не ведаў, дзе мне дзецца. Сачанка.
•••
Муціць ваду — тое, што і каламуціць ваду (гл. каламуціць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жо́рсткі, -ая, -ае.
1. Крайне суровы, бязлітасны, неміласэрны.
Ж. чалавек.
Жорсткая расправа.
2. Вельмі моцны па сіле праяўлення, які пераўзыходзіць звычайную меру, ступень.
Жорсткая барацьба.
Жорсткія баі.
3. перан. Строгі, такі, які не дапускае выключэнняў.
Ж. рэжым.
Жорсткія ўмовы.
4. Пра ваду, якая ўтрымлівае шмат кальцыевых і магніевых солей.
|| наз. жо́рсткасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ВО́ДНЫЯ ВІ́ДЫ СПО́РТУ,
агульная назва відаў спорту, якія звязаны з вадой. Да іх адносяцца вадналыжны спорт, веславанне акадэмічнае, веславанне на байдарках і каноэ, віндсёрфінг, вяслярны слалам, воднае пола, водна-маторны спорт, падводны спорт, парусны спорт, скачкі ў ваду і інш.
т. 4, с. 253
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Нурэ́ц ’нырэц’ (карэл., Нар. лекс.), ’скачок у ваду’ (Яруш., Сл. ПЗБ), ’той, хто нырае’ (Сл. ПЗБ), ’вадаплаўная птушка’ (Сл. ЦРБ), укр. нурець ’тс’, макед. нурец ’тс’. Гл. нырэц.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Расхлябяста́цца ’разрагатацца’ (Сл. рэг. лекс.). Да экспрэсіўнага дзеяслова з шырокай семантыкай хлябястаць (гл.), параўн. варыянт з “іканнем” хлібістаць (chlibistać) ’хлюпаць (пра ваду); рагатаць’ (Варл.), варыянт хлябаць, хлябтаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)