барэ́ль
(англ. barrel = бочка)
мера ёмістасці і аб’ёму сыпкіх і вадкіх рэчываў у ЗША, Англіі і некаторых іншых краінах, роўная для сыпкіх рэчываў 163,65 л, для вадкіх рэчываў 159 л.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
гепта́рхія
(ад гепта- + гр. arche = улада, панаванне)
умоўны тэрмін, уведзены англійскімі гісторыкамі 16 ст. для абазначэння перыяду гісторыі Англіі з канца 6 да 9 ст., калі адсутнічала палітычнае адзінства краіны.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
джэ́нтры
(англ. gentry)
1) дробнапамеснае дваранства ў Англіі ў 16—17 ст., якое перабудавала сваю гаспадарку на капіталістычны лад;
2) пашыранае ў еўрапейскай навуковай літаратуры абазначэнне кітайскага феадальнага саслоўя шэньшы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кангрэгацыяналі́сты
(ад лац. congregatio = аб’яднанне, саюз)
1) прадстаўнікі плыні ў кальвінізме, якая ўзнікла ў 16 ст. у Англіі; выступалі за самастойную і незалежную царкоўную абшчыну;
2) члены духоўных кангрэгацый 1.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
лорд-ка́нцлер
(англ. Lord Chancellor)
адна з высокіх службовых асоб у Англіі — член урада і старшыня палаты лордаў, які выконвае функцыі міністра юстыцыі, кіраўніка Вярхоўнага суда; захавальнік вялікай дзяржаўнай пячаткі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
прэсвітэрыя́нства
(ад гр. presbyteros = старэйшына)
рэлігійнае пратэстанцкае веравучэнне, адна з плыняў кальвінізму, што ўзнікла ў 16 ст. у Англіі, паслядоўнікі якога не прызнаюць улады епіскапа, а толькі свяшчэнніка (прэсвітэра 2).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
уік-э́нд
(англ. week-end, ад week = тыдзень + end = канец)
час адпачынку і забаў ад суботы да панядзелка ў Англіі, ЗША і некаторых іншых краінах; сама паездка з мэтай адпачынку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ГІ́ЛЬДЫІ
(ад ням. Gilde карпарацыя),
у перыяд. ранняга сярэдневякоўя ў Еўропе розныя аб’яднанні (эканам., паліт., рэліг., пазней купецкія) для абароны інтарэсаў сваіх членаў. У Англіі і інш. краінах Еўропы гільдыямі называліся таксама аб’яднанні гар. рамеснікаў — цэхі. У Зах. Еўропе раннія гільдыі згадваюцца ў крыніцах 7—8 ст. У канцы 11 — пач. 12 ст. ў сувязі з развіццём гандлю ў Англіі, Германіі, Фландрыі, Францыі ўзніклі купецкія гільдыі, якія ствараліся з мэтай абароны купцоў і тавараў у дарозе, узаемадапамогі, атрымання гандл. Прывілеяў, манапалізацыі гандлю. На Беларусі т.зв. купецкія сотні вядомы з 12 ст. ў Полацку і Віцебску. У 17—18 ст. купецкія арг-цыі ў рамесна-гандл. цэнтрах ВКЛ, у т. л. ў Полацку, Віцебску, Магілёве, Мінску, Пінску, Слуцку, называліся брацтвамі. Сход выбіраў 3 старшын — адм. і судовы орган брацтва. Рашэнні старшын і сходу зацвярджала гарадская рада. Пасля далучэння да Рас. імперыі (канец 18 ст.) на Беларусь пашыралася дзеянне рэгламенту Гал. магістрата, які абавязваў ствараць гільдыі ва ўсіх гарадах. У залежнасці ад велічыні капіталу купецтва падзялялася на тры гільдыі. Гільдзейскае купецтва мела шэраг прывілеяў. У 1863 трэцяя гільдыя скасавана. З развіццём капіталізму роля гільдыі паменшала, але падзел купецтва на гільдыі існаваў да 1917.
т. 5, с. 244
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
адміралце́йства
(ад адмірал)
1) міністэрства ваенна-марскога флоту ў Англіі;
2) цэнтр ваеннага караблебудавання ў царскай Расіі;
3) уст. тэрыторыя порту з верфямі, майстэрнямі і складамі для абслугоўвання ваенна-марскога флоту.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сілу́р
(лац. Silures = назва кельцкага племені, што насяляла паўвостраў Уэльс у Англіі)
трэці перыяд палеазою ў геалагічнай гісторыі Зямлі; працягваўся 25—30 млн. гадоў; падраздзяляецца на 2 аддзелы — верхні і ніжні.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)