Homo incertae originis
Чалавек невядомага паходжання.
Человек неизвестного происхождения.
бел. Без роду, без племені.
рус. Без роду, без племени.
фр. Homme de peu de choses (Человек без роду, без племени). Sans attaches ni traditions (Без привязанностей и традиций).
англ. A dark horse (Тёмная лошадка).
нем. Von unbekannter Herkunft (Неизвестного происхождения).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Капу́н ’вельмі марудлівы чалавек’ (Пан. дыс.; міёр., З нар. сл.: ТСБМ), капунь — пра варушэнне, капанне (мсцісл., Нар. лекс.), да капа́цца, капашы́цца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Памярэ́ча, помырэча ’мор; перан. злы, дакучлівы чалавек’ (Клім.). Дэрыват з суф. ‑эч‑а ад памерці < тегН (гл. мерці) (Сцяцко, Афікс. наз., 97).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мушкаты́р ’неспакойны, адчайны чалавек’ (Федар. 4). У выніку пераносу семантыкі з ⁺мушке́тыр, якое з польск. muszkietyr ’салдат, узброены мушкетам’. Да мушке́т (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маладзя́н ’кавалер, жаніх’ (навагр., Дзмітр.) ’стары кавалер’ (Сцяц.). Відавочна, запазычана з польск. młodzian ’малады чалавек, юнак’, якое ўзыходзіць да прасл. mold‑ěnъ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Матора ’барышнік, які перапрадае коней’ (Растарг.). Рус. мото́р ’спрытны, кемлівы чалавек’, валаг., ніжагар. мото́ра ’мот, марнатравец’, уладз. ’легкадумны, балбатун’. Да маторны (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Махру́тка ’замухрышка’ (Касп.) складае з рус. моўнай тэрыторыяй адзіны арэал: махришко ’лахманы’, махрютка ’маўклівы чалавек’. Да махры́ (гл.). Параўн. таксама замухры́шка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маўмы́га ’маўклівы чалавек’ (маст., Сцяшк. Сл.). Балтызм, аформлены слав. суфіксам ‑yga (Слаўскі, SP, 1, 68–69). Утвораны ад літ. maũmas ’маўклівец, маўчун’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Відалы ’бывалы’ (КТС); ’вопытны чалавек, які бачыў свет’ (Нас.). Утворана ад дзеепрыметніка на ‑l‑ъ. Да відзець (гл.). Параўн. рус. вида́лый ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ачы́грыць ’паздаравець’, ачыгрыцца ’адхадзіцца, паздаравець’ (Яўс.). Няясна; магчыма, звязана з чыгра ’наравісты чалавек’ (лельч., Шур, вусн. паведамл.) і ўласным імем Чыгрын, Чыгрынаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)