БАТРАХАЛО́ГІЯ
(ад грэч. batrachos жаба + ...логія),
устарэлая назва раздзела заалогіі, які вывучае земнаводных. Часцей замяняецца больш шырокім паняццем — герпеталогія (даследуе і земнаводных, і паўзуноў).
т. 2, с. 350
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АРХЕА...
(ад грэч. archaios старажытны, старадаўні),
першая састаўная частка складаных слоў, якая па значэнні адпавядае слову «старажытны», «які адносіцца да старажытнасці», напр., археалогія, археаптэрыкс.
т. 1, с. 519
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГАСТР..., ГАСТРА... [ад грэч. gastēr
(gastros) страўнік),
першая састаўная частка складаных слоў, што абазначае: які адносіцца да страўніка, да працэсу стрававання, напр., гастраскапія, гастрыт.
т. 5, с. 84
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГІН..., ГІНА..., ГІНЕКА...
[ад грэч. gynē (gynaikos) жанчына],
першая састаўная частка складаных слоў, што абазначае: які адносіцца да жанчыны, жаночы, напр., гінагенез, гінекалогія, гінатрэзія.
т. 5, с. 249
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
мімалё́тны, -ая, -ае.
1. Які пралятае або праходзіць міма, не затрымліваючыся.
2. Беглы, быстры.
М. позірк.
Мімалётная сустрэча.
3. Які хутка знікае, хутка праходзіць, непрацяглы.
Мімалётнае шчасце.
|| наз. мімалётнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
насавы́, -а́я, -о́е.
1. гл. нос.
2. Які выгаворваецца ў нос.
Насавое вымаўленне.
3. Прызначаны для носа.
Насавая хустачка.
4. Які знаходзіцца на носе судна, самалёта і інш.
Насавая частка палубы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
парале́льны, -ая, -ае.
1. Які з’яўляецца паралеллю (у 1 знач.).
Паралельныя лініі.
2. перан. Такі ж, падобны, які адбываецца адначасова і побач з чым-н.
Паралельныя з’явы.
|| наз. парале́льнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перакрыжава́ны, -ая, -ае.
1. Які перасякаецца крыж-накрыж.
Перакрыжаваная рыфма (праз радок).
2. перан. Які сыходзіцца з розных бакоў у адно месца.
П. агонь. П. допыт (некалькімі асобамі адразу). Перакрыжаванае апыленне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
першапачатко́вы, -ая, -ае.
1. Самы першы, які папярэднічае ўсяму астатняму.
П. план падарожжа.
2. Які з’яўляецца пачаткам, першай ступенню чаго-н.
П. перыяд хваробы.
Першапачатковае накапленне капіталу.
|| наз. першапачатко́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
плённы, -ая, -ае.
1. Які дае плён (у 1 знач.).
Плённая зямля.
2. перан. Які дае добрыя вынікі, прадукцыйны.
Плённая дзейнасць на ніве культуры.
Плённа (прысл.) працаваць.
|| наз. плённасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)