ні́кель

(ням. Nickel, ад шв. nickel = падземны дух, гном)

хімічны элемент, серабрыста-белы метал, які вызначаецца пластычнасцю і коўкасцю.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

нільсбо́рый

[н.-лац. nielsbohrium ад Nils Bohr = імя і прозвішча дацкага фізіка (1885—1962)]

штучна атрыманы радыеактыўны хімічны элемент.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

петрало́гія

(ад петра- + -логія)

раздзел геалогіі, які вывучае мінералагічны і хімічны склад горных парод, іх структуру і заканамернасці ўтварэння.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

хема-

(лац. chemia, ад гр. chemeia = уменне плавіць метал)

першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае паняццям «хімія», «хімічны».

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Аналіз аб’ёмны 1/313, 314

- » - колькасны 6/236

- » - нейтронаактывацыйны 1/255

- » - тэрпенаў 2/150

- » - хімічны 1/314; 7/197, 468

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

медзь, ‑і, ж.

1. Хімічны элемент, метал чырванаватага колеру, вязкі і коўкі. // перан. Пра колер, які нагадвае колер медзі; чырвона-жоўты. Асенніх лісцяў плаўленая медзь кладзецца, астываючы, пад ногі. А. Вольскі. А неба звінела дубамі І сыпала медзь жалудоў. Пысін.

2. зб. Вырабы з гэтага металу. Не трубіў на зары гарніст, Не грымела аркестраў медзь. Панчанка.

3. зб. Разм. Медныя грошы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апёк, ‑у, м.

1. Пашкоджанне цела агнём, сонцам, радыяцыяй ці чым‑н. іншым гарачым, пякучым. Тэрмічны, хімічны, электрычны апёк. □ [Доктар:] — На твары слядоў ад апёку ўжо і цяпер амаль не відаць. Мележ.

2. Месца на целе, пашкоджанае агнём ці чым‑н. гарачым, пякучым. [Доктар:] — Наш хворы ў цяжкім стане — На твары адны апёкі, На ногі ён скора ўстане, А вось ці залечым шчокі. Нядзведскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сурма́ 1, ‑ы, ж.

1. Хімічны элемент, серабрыста-белы метал, ужываецца ў тэхніцы і медыцыне. Сплавы сурмы.

2. Уст. Чорная фарба для валасоў, броваў і пад.

сурма́ 2, ‑ы; мн. сурмы, ‑аў; ж.

Старажытны ўкраінскі народны музычны інструмент у выглядзе доўгай драўлянай трубы, які выкарыстоўваўся пераважна як сігнальны. Дзесьці ў шале коні Скачуць перад боем, І ў стэп[е] рыдаюць Сурмы за сялом. Трус.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

акты́ній

(н.-лац. actinium, ад гр. aktis, -inos = прамень)

радыеактыўны хімічны элемент, серабрыста-белы метал, які здабываецца з уранавай руды.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

бальнеало́гія

(ад лац. balneum = лазня, купанне + -логія)

раздзел медыцыны, які вывучае хімічны склад і лячэбнае ўздзеянне мінеральных водаў і гразяў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)