чацвёрты, ‑ая, ‑ае.

1. Ліч. парадк. да чатыры. Чацвёрты год. □ Зрабілася цёмна-цёмна, хоць ішла толькі чацвёртая гадзіна дня. Мяжэвіч.

2. у знач. наз. чацвёртая, ‑ай, ж. Чацвёртая частка, чвэрць. Адна чацвёртая.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Браск ’досвітак’ (Мар. дыс.). Марозаў, там жа, лічыць, што гэта паланізм. Параўн. польск. brzask ’тс’. Хоць тэарэтычна браск можа быць і бел. словам (параўн. рус. брезг ’тс’, бре́зжит ’світае’, чэш. břesk, ст.-слав. пробрѣзгъ і г. д. — слав. *brězg‑; аб слав. словах гл. Фасмер, 1, 211), усё ж на бел. глебе яно ізаляванае (акрамя таго, у бел. мове было б брэск). Укр. дыял. бряск ’бляск’ таксама з польск. (гл. Рыхардт, Poln., 37).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

жамчу́жніца, ‑ы, ж.

Малюск, у ракавіне якога ўтвараецца жэмчуг. Калі ў ракавіну цёмную жамчужніцы Упадзе пясчынка хоць адна, — Жэмчугам патроху робіцца яна. Багдановіч. // Ракавіна малюска. Спусціўшыся на дно, ныральшчыкі збіралі ракавіны-жамчужніцы. Матрунёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

забо́йца, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑ы, Т ‑ай, ж.

Той, хто ўчыніў забойства. Забойцу, хоць не ўцякаў ён і не быў страшны, пастронкам завязалі за спіну рукі. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пехаці́нец, ‑нца, м.

Воін пяхоты. Танкі ішлі наперадзе, услед за імі — пехацінцы. Мележ. Уздоўж ручая, маскіруючыся ў алешніку, адступалі пехацінцы; яны ішлі па адным, па два, уподбег, прыгнуўшыся, хоць ніхто не страляў. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пустасло́віць, ‑слоўлю, ‑словіш, ‑словіць; незак.

Гаварыць пустое; несці лухту. Хлопцы гатовы былі ўбачыць у асобе Мірона Вадалея сапраўднага салдата рэвалюцыі, хоць часамі адчувалі, што залішне пустасловіць, гаворыць аб тым, чаго не было. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сасо́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Памянш.-ласк. да сасна; маладая сасна. Дзіўна, як уцалела гэтая адзінокая сасна і чаму за доўгія гады не вырасла паблізу хоць маленькай сасонкі? Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тугава́ты, ‑ая, ‑ае.

Трохі тугі. Сівалоб, хоць і тугаваты быў на здагадку, усё ж такі здагадаўся: яны [даяркі] яшчэ нічога не ведаюць. Сабаленка.

•••

Тугаваты на вуха — тое, што і тугі на вуха (гл. тугі).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уры́мсціць, ‑мшчу, ‑мсціш, ‑меціць; зак. (пераважна з адмоўем «не»).

Разм. Утрываць, сцярпець. Тацяна не ўрымсціла, каб не пажартаваць. Зарэцкі. Я хоць і стары, але і сам бы не ўрымсціў на яго месцы. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цурба́к, ‑а, м.

Разм. Тое, што і цурбан (у 1 знач.). Бацька ў паддзёўцы, хоць на двары душна, расколвае цурбакі на паленне. Хадкевіч. Лазар сядзеў на цурбаку і расказваў пра сваю маладосць. Жычка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)