марксі́зм, ‑а, м.
Навука аб найбольш агульных законах развіцця прыроды і грамадства, аб рэвалюцыі прыгнечаных і эксплуатуемых мас, аб перамозе сацыялізма і будаўніцтве камуністычнага грамадства.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
педало́гія, ‑і, ж.
Рэакцыйная буржуазная навука аб выхаванні дзяцей, заснаваная на прызнанні фаталістычнай абумоўленасці лёсу дзяцей біялагічнымі і сацыяльнымі фактарамі, уздзеяннем спадчыннасці і нязменнага асяроддзя.
[Ад грэч. paides — дзеці і logos — вучэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
электратэ́хніка, ‑і, ДМ ‑ніцы, ж.
Навука аб прымяненні электраэнергіі для практычных мэт. // Галіна тэхнікі, звязаная з выкарыстаннем электраэнергіі ў прамысловасці, сельскай гаспадарцы, штодзённага ўжытку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хі́мія, ‑і, ж.
1. Навука пра рэчывы, іх будову, састаў, уласцівасці і ўзаемныя ператварэнні. Тэарэтычная хімія. Падручнік па хіміі.
2. Практычнае прымяненне гэтай навукі, яе законаў у вытворчасці, у прамысловасці. Беларусь ператварылася ў край вялікай хіміі. «Звязда». // Разм. Аб прэпаратах, хімічных сродках, растворах і пад. — Можна было б і цыбулькай [ікону] нацерці ці гэтай самай хіміяй, па якую ты .. бегаў у аптэку. Брыль.
3. Якасны, хімічны састаў чаго‑н. Хімія нафты. Хімія крыві.
•••
Аналітычная хімія — навука аб метадах вызначэння хімічнага саставу рэчыва.
Арганічная хімія — навука пра злучэнні вугляроду з іншымі элементамі.
Бытавая хімія — галіна хімічнай прамысловасці, якая выпускае прадукцыю для задавальнення бытавых патрэб насельніцтва.
Калоідная хімія — раздзел фізічнай хіміі, які вывучае калоіды.
Квантавая хімія — раздзел тэарэтычнай хіміі, у якім хімічныя з’явы вывучаюцца на аснове ўяўленняў квантавай механікі.
Неарганічная хімія — навука пра хімічныя элементы, простыя і складаныя рэчывы, якія не маюць у сваім саставе бялку.
Фізічная хімія — навука, якая тлумачыць хімічныя з’явы і вызначае іх заканамернасці на аснове агульных прынцыпаў фізікі.
Ядзерная хімія — раздзел навукі, які вывучае ўзаемны ўплыў і ператварэнні атамных ядраў і ўласцівасцей рэчыва.
[Ад грэч. chēmeia.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
філалагі́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да філалогіі, звязаны з філалогіяй. Філалагічны факультэт. Філалагічная навука. // Заснаваны на метадах філалогіі. Філалагічнае даследаванне. Філалагічны аналіз старажытных пісьмовых помнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фізіяло́гія, -і, ж.
1. Навука аб жыццядзейнасці арганізма, яго клетак, органаў, функцыянальных сістэм.
Ф. чалавека.
Ф. раслін.
2. Сукупнасць жыццёвых працэсаў, што адбываюцца ў арганізме і яго частках.
Ф. вышэйшай нервовай дзейнасці.
Ф. дыхання.
3. перан. Грубая пачуццёвасць, секс (разм.).
|| прым. фізіялагі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
філасо́фія, -і, ж.
1. Навука аб найбольш агульных законах развіцця грамадства, прыроды і мыслення.
2. чаго. Метадалагічныя прынцыпы, што ляжаць у аснове якой-н. навукі.
Ф. гісторыі.
3. Абстрактныя, пустыя разважанні (разм.).
Навошта ты развёў тут цэлую філасофію?
|| прым. філасо́фскі, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
раслінаво́дства н с.-г.
1. Pflánzenzüchtung f -, Pflánzenzucht f -, Pflánzenbau m -es;
2. (навука) Nútzpflanzenkunde f -;
інстыту́т раслінаво́дства Institút für Pflánzenzüchtung
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
біялагі́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае дачыненне да біялогіі. Біялагічная навука. Біялагічная актыўнасць глебы. Біялагічная каштоўнасць кармоў. // Такі, дзе займаюцца даследаваннямі з галіны біялогіі. Біялагічная станцыя. Біялагічны кабінет.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
матэма́тыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
Навука аб колькасных суадносінах і прасторавых формах навакольнага свету. Элементарная матэматыка. Вышэйшая матэматыка.
•••
Дыскрэтная матэматыка — матэматыка, заснаваная на вывучэнні дыскрэтных велічынь.
[Грэч. mathēmatikē, ад máthēma — навука, веды.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)