простыя бялкі валакністай будовы, устойлівыя на ўздзеянне хімічных рэчываў, якія з’яўляюцца асноўнай састаўной часткай шкілета, валасоў, рагоў, пер’я, злучальнай тканкі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Ворс, ворса (БРС, КТС, Нас., Касп.) ’адходы воўны пры часанні ў выглядзе асобных кароткіх валокнаў’ (Влад.); ’мяккая воўна’ (Мядзв.). Рус.ворс, укр.ворс. Відавочна, сумеснае ўсходнеславянскае запазычанне са ст.-перс.vars ’волас’; параўн. таксама авест.varǝsa ’волас’, н.-перс.gars ’тс’, роднаснае рус.волос (Фасмер, 1, 355; Шанскі, 1, В, 169; Брукнер, 627). З слав. запазычана літ.varsà ’жмут шэрсці, валасоў’ (Буга, KS, 199; Скарджус, Slav., 233).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пушы́сты, ‑ая, ‑ае.
1. Пакрыты мяккім пухам або шэрсцю. Пушысты кот. Пушысты хвост. □ [Дзядзька Гэмаль] паказаў нам шкуркі пясцоў і лісаў. Якія яны былі прыгожыя, пушыстыя!Бяганская.
2. Лёгкі, вельмі мяккі. Пасмачка пушыстых Тоніных валасоў выбілася з-пад заляпанай мелам касынкі.Даніленка.Дарога ў пушыстым снезе, сонечная, іскрыстая, усё глыбей вяла Андрэя ў лес.Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шчо́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
1. Прыстасаванне для чысткі, мыцця, змятання чаго-н. у выглядзе плоскай калодачкі з густа насаджаным на яе шчаціннем ці іншым матэрыялам.
Ш. для абутку.
Зубная ш.
Ш. для чысткі коней.
2. У коней: частка нагі над капытом і пучок валасоў на гэтым месцы (спец.).
3. Прыстасаванне ў электрамашыне для перадачы току ад вярчальных частак да нерухомых (спец.).
|| памянш.шчо́тачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).
|| прым.шчо́тачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лакм. Lack m -(e)s, -e, Fírnis m -ses, -se;
лак для валасо́ў Háarspray [-ˏspre: i -ˏʃpre:] m -s або -, -; Háarlack m -(e)s, -e;
лак для пазно́гцяў Nágellack m
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
шчо́ткаж.
1. Bürste f -, -n;
зубна́я шчо́тка Záhnbürste f;
шчо́тка для валасо́ў Háarbürste f;
адзе́жная шчо́тка Kléiderbürste f;
пачы́сціць шчо́ткай (áb)bürsten;
2.эл. Bürste f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Клок1 ’жыццёвая сіла ў зярне’ (Чач., КЭС, лаг.). Гл. клёк.
Клок2 ’касмык, жмут сена, валасоў’ (Мат. Гом., Нар. сл., Сл. паўн.-зах.). Укр.клоччя, рус.клок ’тс’, балг.клъчище, серб.-харв.ку̑к, славен.kólke ’пакулле’, польск.kłak ’касмык, пакулле’. Найбольш верагодная версія да *plъkъ, генетычна суаднесенага з літ.plaukaĩ ’валасы’, лат.plaukas ’валокны’, с.-в.-ням.floccho ’касмык’ (Мацэнаўэр LF, 51, 125; Фасмер, 2, 252). Іншыя этымалогіі бяздоказныя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыкало́ць, ‑калю, ‑колеш, ‑коле; зак.
1.што. Прымацаваць што‑н. да чаго‑н. укалоўшы або пры дапамозе шпількі, іголкі і пад. Прыкалоць кветку да валасоў. □ Пасля [салдат] зняў з сваёй пілоткі зорачку, прыкалоў яе хлопцу на кашулю.Гамолка.
2.каго. Забіць або дабіць чым‑н. колючым; закалоць. Прыкалоць кабана. □ Валька, загнаўшы .. [фашыста] ў тупік, прыкалоў штыком.Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ско́бка, ‑і, ДМ ‑бцы; Рмн. ‑бак; ж.
1. Тое, што і скаба; невялікая скаба. Змацаваць скобкамі.
2. Тып прычоскі, пры якой валасы падстрыгаюцца па прамой лініі па лбе і патыліцы. Унь яны стаяць. Яраш са скобкай валасоў і жалезным бранзалетам, Юллян Раткевіч глядзіць на Шайку і, здаецца, здагадваецца, што нешта адбылося.Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гіпертрыхо́з
(ад гіпер- + гр. thriks, -ichos = волас)
празмернае развіццё валасянога покрыва на ўчастках скуры, звычайна вольных ад валасоў, напр. на твары ў жанчын або на спіне ў мужчын; валасатасць.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)