Грамадска-эканамічная фармацыя, заснаваная на пабудове бяскласавага грамадства з агульнай уласнасцю на сродкі вытворчасці і з поўнай сацыяльнай роўнасцю ўсіх членаў грамадства, а таксама навуковая тэорыя стварэння такой фармацыі.
Навуковы к.
○
Ваенны камунізм — часовая эканамічная палітыка савецкай улады ў перыяд Грамадзянскай вайны (1918—1920 гг.) і ваеннай інтэрвенцыі.
|| прым.камуністы́чны, -ая, -ае.
К. светапогляд.
Камуністычная партыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Камуні́зм ’найвышэйшая грамадска-эканамічная фармацыя’ (ТСБМ). Запазычана з польск.komunizm (< ням.Kommunismus) і з рус.коммунизм < франц.communisme (Слаўскі, 2, 402; Фасмер, 2, 303; Шанскі, 2 (К), 234–235).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Formatión
f -, -en
1) фарма́цыя
2) вайск. фармірава́нне; вайско́вая часць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
мелавы́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да мелу. Мелавыя распрацоўкі.
2. У састаў якога ўваходзіць мел; зроблены з мелу. Мелавыя горы.
3. Які колерам сваім нагадвае мел; белы. Мелавы твар.
4. Які мае адносіны да трэцяга геалагічнага перыяду мезазойскай эры. Мелавая фармацыя.
•••
Мелавы перыядгл. перыяд.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Gebílde
n -s, -
1) стварэ́нне; твор, во́браз, адлюстрава́нне
2) структу́ра, будо́ва
3) утварэ́нне, фарма́цыя
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
капіталі́зм, ‑у, м.
Грамадска-эканамічная фармацыя, заснаваная на прыватнай уласнасці на сродкі вытворчасці і эксплуатацыі наёмнай працы капіталам (змяняе феадалізм, папярэднічае сацыялізму — першай фазе камунізма). Капіталізмам называецца такое ўстройства грамадства, калі зямля, фабрыкі, прылады і інш. належаць невялікаму ліку землеўладальнікаў і капіталістаў, а маса народа не мае ніякай або амаль ніякай уласнасці і павінна таму наймацца ў работнікі.Ленін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Качага́р ’рабочы, які абслугоўвае топкі паравых катлоў’ (ТСБМ, БРС). Параўн. рус.кочега́р, укр.кочега́р ’тс’. Паводле Шанскага, 2, К, 363, з’яўляецца ўласна рускім словам, якое ўпершыню адзначаецца ў слоўніку рус. мовы ў 1847 г. Мяркуюць, што ў рус. мове ўзнікла фармацыя ад слова кочерга пры дапамозе суфікса ‑ар — *кочергар. Гэта ўтварэнне не захавалася і хутка (дысіміляцыяй) трансфармавалася ў кочегар. Гл. Фасмер, 2, 357; Гараеў, Доп. I, 21. Але дзіўна, што «стадыя» кочергар так хутка знікла, не пакінуўшы рэальных слядоў. Трэба дапусціць досыць доўгае існаванне слова ў вуснай форме.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
камуні́зм, ‑а, м.
1. Найвышэйшая грамадска-эканамічная фармацыя, якая гістарычна прыходзіць на змену капіталізму, грунтуецца на грамадскай уласнасці на сродкі і прадукты вытворчасці і мае дзве фазы развіцця: сацыялізм і камунізм. // Другая фаза гэтай фармацыі. Сацыялізм паступова пераходзіць у камунізм..
2. Вучэнне марксізма-ленінізма аб пралетарскай рэвалюцыі і пабудове камуністычнага грамадства.
•••
Ваенны камунізм — часовая эканамічная палітыка Савецкай улады ў перыяд Грамадзянскай вайны 1918–1920 гг., выкліканая цяжкасцямі ваеннага часу.
Навуковы камунізм — тое, што і камунізм (у 2 знач.).
Першабытны камунізм — грамадскі дакласавы лад першабытнай родавай абшчыны з агульнай уласнасцю на сродкі і прадукты вытворчасці.
[Ад лац. communis — агульны, усеагульны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Tramps are from the lowest stratum of society — Бадзя́гі пахо́дзяць з найніжэ́йшага пласта́ грама́дзтва
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
камуні́зм
(фр. communisme, ад лац. communis = агульны)
паводле вучэння марксізму-ленінізму, грамадска-эканамічная фармацыя, заснаваная на грамадскай уласнасці на сродкі вытворчасці, а таксама, у больш вузкім сэнсе, — другая, вышэйшая ў параўнанні з сацыялізмам, бяскласавая ступень гэтай фармацыі, пры якой будзе ажыццяўляцца прынцып «ад кожнага па яго здольнасцях, кожнаму — па яго патрэбнасцях».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)