◎ Пітаманы ’дамарослы, сваёй гадоўлі’ (Яруш.), пітыманный ’уласны, прыдбаны сваімі рукамі, працай’ (Мік.; Нас.; Нік. Очерки), пітсшспша ’самому, менавіта сабе’ (паўн.-усх., КЭС), смал.штампа ’менавіта’. З імітаваны з менай в > лі. Да нітавацца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
экспрапрыя́цыя
(фр. expropriation, ад лац. ех = з + proprius = уласны)
прымусовае адабранне маёмасці, сродкаў вытворчасці, якое праводзіцца дзяржаўнымі органамі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
аўта-
(гр. autos = сам)
першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае паняццям «аўтаматычны», «аўтамабільны», «свой, уласны, сама-».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пропрыярэцэ́птары
(ад лац. proprius = уласны + рэцэптары)
разнавіднасць інтэрарэцэптараў, рэцэптары, размешчаныя ў мышцах, звязках, сустаўных сумках (параўн.экстэрацэптары).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Ідыёт. Праз польск.idiota (параўн. ідзіво́т (Бяльк.) з рус.). З лац.idiōta ’недасведчаны, невук, прасталюдзін, прасцяк’ < грэч.ἰδιώτης ’прыватная асоба, міранін, прасцяк’ ад ἴδιος ’прыватны, уласны, асаблівы’. Слаўскі, 1, 443; Шанскі, 2, I, 14. Пад рус. уплывам усякаецца ‑а на канцы слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
éigentümlich
1.
a
1) ула́сны
2) своеасаблі́вы, дзі́ўны
2.
adv дзі́ўна, незразуме́ла, незвыча́йна
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Прытама́нныя (прытама́нные) ’радня’ (ТС). Укр.притама́нний ’сапраўдны, уласны; родны’, рус.притама́нний, притома́нный ’выразны, дакладны’, дыял. таксама ’сапраўдны; тутэйшы, карэнны’. Слова ўзыходзіць да тур.tamam ’поўнасцю, цалкам, правільна, дакладна’; гл. Корш, AfslPh, 9, 672; Фасмер, 3, 367. У беларускай мове можа быць з украінскай, улічваючы арэал распаўсюджання (гл. ЕСУМ, 4, 580).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дзяло́к, ‑лка, м.
Чалавек, які лоўка вядзе свае справы (пераважна камерцыйныя), не грэбуючы ніякімі сродкамі для дасягнення мэты. Біржавы дзялок. □ — Вабейка — дзялок, ён умее выкручвацца, праўдамі і няпраўдамі прыбраць да рук, што дрэнна ляжыць.Хадкевіч.[Грэйнім] еў свой хлеб, меў уласны прыбытак, меў справы са слуцкімі купцамі, ён лічыўся не абы-якім дзялком...Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АЎТА...
(ад грэч. autos сам),
першая састаўная частка складаных слоў, якая па значэнні адпавядае: 1) словам «свой», «уласны» ці аснове «сама...»; 2) слову «аўтаматычны»; 3) словам «аўтамабільны», «аўтамабіль»; 4) словам «самаходны», «самарушны», напрыклад, аўтабіяграфія, аўтаблакіроўка, аўтадрызіна.