таўсташы́і, ‑яя, ‑яе.
Які мае тоўстую шыю. Толькі кухар таўсташыі з ім [Сымонам] бы трошкі падружыў. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скрыпе́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пі́м, -піце́, -пя́ць; -пі́; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Утвараць скрыпучыя гукі.
Завесы ў дзвярах скрыпяць.
Скрыпіць снег пад нагамі.
2. Гаварыць скрыпучым голасам.
Не гаворыць, а скрыпіць.
3. перан. Жыць абы-як, з цяжкасцю падтрымліваючы свае сілы (разм.).
Скрыплю яшчэ трошкі.
|| аднакр. скры́пнуць, -ну, -неш, -не; -ні (да 1 знач.).
|| наз. скрыпе́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Ма́лаве́ле, малове́ля ’крыху, трошкі’, ігн. ’няцяжка’ (Сцяшк., Сл. Брэс., Сцяшк. Сл., Сцяц., Сл. ПЗБ). З польск. małowiele, małowiela, якія з malo‑nie wiele ’трохі, колькі-небудзь’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
до́нька, ‑і, ДМ ‑ньцы, ж.
Абл. Дачка. — Хадзі да мяне, донька, паляжы трошкі, — сказала Ліда Сцяпанаўна. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
е́льнічак, ‑чку, м.
Памянш.-ласк. да ельнік; малады ельнік. Вышэй трошкі — ельнічак густы. Там добра і прысесці. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Траха́ ‘трошкі’ (Шат., Жд. 2, 3, Др.-Падб., Гарэц., ТС), ‘ледзьве’ (навагр., Сл. ПЗБ), ‘амаль, ледзь’ (Жд. 2, Мал., Федар. 7; капыл., Жыв. сл.; ашм., Стан.). Гл. тро́хі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ździebłko
н. разм. трохі, трошкі, крышку;
ździebłko soli — крыху солі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
кры́шачку, прысл.
Зусім нямнога; трошкі. Калі шчыра прызнацца, Мне крышачку шкода, Што з табою сустрэўся Я ў сталыя годы. Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самахо́ць, прысл.
Разм. Тое, што і самохаць. [Валодзя:] — Да вайны я вучыўся ў дзевятым класе і трошкі — самахоць — захапляўся скрыпкай. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пераграшы́цца (пырыгрышы́тысь) ’перакусіць, з’есці трошкі’ (Клім.). Да пера- і грашы́ць > грэх (гл.) пры ад’ідэацыі рус., ц.-слав. прогрешение. Матывацыя: забарона прыняцця ежы і пітва да споведзі, у адваротным выпадку — грэх.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)