піято́ракс

(ад гр. pyon = гной + thoraks = грудзі)

скапленне гною ў плеўральнай поласці ў выніку ўскладнення гнойных працэсаў у лёгкіх або паддыяфрагмальнай прасторы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

элеабла́ст

(ад гр. elaion = алей + -бласты)

1) скапленне буйных, багатых тлушчам клетак у заднім канцы зародка ў сальпаў;

2) рудымент хваста і хорды.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

агламера́т

(лац. agglomeratus = назапашаны)

1) рыхлае скапленне абломкаў горных парод і мінералаў;

2) мет. спечаная ў кавалкі дробная або пылападобная руда;

3) гарадская структура, якая ўтварылася ў выніку зліцця некалькіх дробных населеных пунктаў.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

к’ёкенме́дынгі

(дацк. kokkenmodding = кухонныя рэшткі)

скапленне скопішча ракавін, касцей рыб і жывёл па берагах мораў і рэк, дзе былі стаянкі першабытных людзей эпохі мезаліту і неаліту.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

танатацэно́з

(ад гр. thanatos = смерць + цэноз)

скапленне мёртвых жывёл і раслін або іх рэшткаў, узнікненню якога садзейнічала, напр. стыхійнае бедства (паводка, лясны пажар, смерч і інш.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

шлір

(ням. Schlier = гразь)

мінеральнае скапленне ў вывержанай горнай пародзе, якая адасобілася ў магматычную стадыю і адрозніваецца ад астатняй масы горнай пароды іншымі колькаснымі суадносінамі частак або структурай.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

звёздный

1. (относящийся к звезде) зо́рачны, зо́ркавы;

звёздный дождь зо́ркавы до́ждж;

звёздное скопле́ние астр. зо́ркавае скапле́нне;

2. (усеянный звёздами) зо́рны;

звёздное не́бо зо́рнае не́ба;

звёздный год астр. зо́рны год;

3. / звёздный пробе́г спорт. зо́рны прабе́г.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ву́зел ​1, ‑зла, м.

1. Месца, дзе звязаны канцы чаго‑н. або зацягнута пятля на чым‑н. Гальштук быў новы, бліскучы і слізкі, і вузел атрымліваўся то вялікі, то малы, то крывы. Шыцік.

2. перан. Складанае спляценне якіх‑н. падзей, збег акалічнасцей. Вузел супярэчнасцей. Драматычны вузел п’есы. □ [Галена:] — Вы, здаецца, усе таксама ўблытаны ў гэтым вузле. Чорны.

3. Месца перакрыжавання, стыку чаго‑н. Чыгуначны вузел. □ Відно было з другога паверха, як у адным месцы сыходзяцца ў вузел палявыя дарогі. Чорны.

4. Сукупнасць размешчаных побач збудаванняў, машын, механізмаў і пад., звязаных паміж сабой. Энергетычны вузел. Радыётрансляцыйны вузел. Вузел абароны. // Частка машын, механізмаў, якая з’яўляецца злучэннем больш простых дэталей. Вузлы аўтамашыны.

5. Патоўшчаная частка сцябла з парасткамі або лісцямі. Лісцявы вузел.

6. Від прычоскі з доўгіх валасоў, закручаных на патыліцы. Аня Папова, трымаючы ў зубах шпількі, стаяла перад люстэркам і заколвала на патыліцы цяжкі вузел кос. Васілевіч.

7. Скапленне нервовых клетак. Нервовы вузел. // Патаўшчэнне сасудаў; бугорчык на скуры. Вузлы жыл.

8. Тое, што і клунак. Гаспадыня сама выбрала ўсё найлепшае, навязала ў настольнік даволі вялікі вузел, прыладзіла яго сабе на плечы. Шамякін.

•••

Марскі вузел — агульная назва рознага віду петляў і спосабаў звязвання тросаў.

Мёртвы вузел — асобы спосаб звязвання вяровак.

Санітарны вузел — памяшканні, абсталяваныя для санітарна-гігіенічных мэт (ванная, пральня, прыбіральня і пад.).

Гордзіеў вузел — пра заблытаныя абставіны, справы.

Рассячы гордзіеў вузел гл. рассячы.

ву́зел ​2, ‑зла, м.

Мера скорасці ходу суднаў, роўная 1,852 км у гадзіну.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)