транзі́т, -у, М -зі́це, м.

1. Правоз тавараў ці пасажыраў з аднаго пункта ў іншы цераз прамежкавыя пункты.

2. Перавозка грузаў без перагрузак на прамежкавых станцыях.

|| прым. транзі́тны, -ая, -ае.

Т. груз.

Т. цягнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дырэктры́са ​1, ‑ы, ж.

Начальніца жаночай навучальнай установы ў дарэвалюцыйнай Расіі.

дырэктры́са ​2, ‑ы, ж.

Прамая лінія, якая мае тую ўласцівасць, што адносіны адлегласцей любога пункта крывой (канічнага сячэння) ад гэтай прамой і да дадзенага пункта (фокуса сячэння) ёсць велічыня пастаянная.

[Фр. directrice.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́ддаль.

1. прысл. На некаторай адлегласці.

Хата стаяла в.

2. прыназ. з Р. Ужыв. пры абазначэнні прадмета, пункта і пад., у адносінах да якога вызначаецца месца знаходжання, становішча каго-, чаго-н.

В. дарогі стаяла вёска.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тапо́нім, ‑а, м.

Назва якога‑н. геаграфічнага аб’екта пэўнай мясцовасці (населенага пункта, ракі, возера і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падпу́нкт, ‑а, М ‑кце, м.

Раздзел тэксту, які з’яўляецца часткай якога‑н. параграфа, пункта. Другі падпункт трэцяга параграфа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даўгата́, ‑ы, ДМ ‑гаце, ж.

Адна з геаграфічных каардынат — вугал паміж плоскасцямі пачатковага мерыдыяна і мерыдыяна данага пункта.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АДНАРО́ДНЫЯ КААРДЫНА́ТЫ пункта, прамой і г.д., каардынаты з уласцівасцю, што аб’ект, які яны вызначаюць, не мяняецца, калі ўсе каардынаты памножыць на адвольны лік.

Напр., аднародныя каардынаты пункта M на плоскасці могуць з’яўляцца лікі x, y, z, звязаныя суадносінамі x : y : z = x : y : 1 , дзе x і y — дэкартавы каардынаты пункта M. Лікі x′, y′, z′ будуць аднароднымі каардынатамі таго ж пункта M у выпадку, калі знойдзецца множнік λ, што x′=λx, y′=λy, z′=λz.

Увядзенне аднародных каардынат дазваляе дадаць да пунктаў эўклідавай плоскасці пункты з трэцяй аднароднай каардынатай, роўнай нулю (т.зв.бесканечна аддаленыя пункты), што істотна для праектыўнай геаметрыі.

т. 1, с. 123

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

разгалінава́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ну́ецца; зак.

1. Даць галіны (пра расліны).

Разгалінавалася сасна.

2. перан. Раздзяліцца на некалькі частак, ліній, напрамкаў, якія ідуць з аднаго пункта ў розныя бакі.

|| незак. разгаліно́ўвацца, -аецца і разгаліня́цца, -я́ецца.

|| наз. разгалінава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разгалінава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны; зак., што.

1. Раздзяліць на некалькі частак, ліній, якія ідуць ад аднаго пункта ў розныя бакі.

Р. чыгуначны пуць.

2. Раздзяліць на часткі, аддзелы, аддзяленні і пад.

|| незак. разгаліно́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. разгалінава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апліка́та, ‑ы, М ‑каце, ж.

У геаметрыі — назва аднаго з трох лікаў, які вызначае становішча пункта ў прасторы адносна прамавугольнай сістэмы каардынатаў.

[Лац. applicata — прыкладзеная.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)