аба́т

(лац. abbas, -atis)

настаяцель каталіцкага мужчынскага манастыра.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ігу́мен

(гр. hegoumenos = кіраўнік)

настаяцель праваслаўнага мужчынскага манастыра.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Клеба́нія ’памяшканне, дзе жыве настаяцель касцёла, царквы’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. літ. klebonijà < польск. plebania (там жа, 2, 473). Параўн. яшчэ ўкр. клебанія, якое ад польск. klebania < plebania. Для беларускай і ўкраінскай лексем трэба прыняць польскі ўплыў (ЕСУМ, 2, 456).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аба́т

(лац. abbas, -atis, ад арам. abba = бацька)

1) настаяцель каталіцкага мужчынскага манастыра;

2) каталіцкі святар у Францыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АБА́Т

[лац. abbas (abbatis) ад грэч. abba бацька],

настаяцель каталіцкага манастыра — абацтва (настаяцельніца — абатыса). Першапачаткова паводле статута выбіраўся манахамі і зацвярджаўся епіскапам, фактычна назначаўся свецкімі магнатамі. У больш агульным значэнні — свяшчэннаслужыцель у каталіцкай царкве.

т. 1, с. 16

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АЛЯКСІ́Й II

(да пастрыжэння ў манахі Рыдзігер Аляксей Міхайлавіч; н. 23.2.1929, г. Талін),

патрыярх Маскоўскі і ўсяе Русі. Скончыў ленінградскія духоўную семінарыю (1949) і духоўную акадэмію (1953) са ступенню кандыдата багаслоўя. З 1950 свяшчэннік і настаяцель царквы ў г. Іыхві Талінскай епархіі, з 1957 настаяцель Успенскага сабора г. Тарту. У 1961 пастрыжаны ў манахі, узведзены ў сан архімандрыта, потым епіскапа Талінскага і Эстонскага. З 1964 архіепіскап, з 1968 мітрапаліт. З 1964 кіраўнік справамі Маскоўскай патрыярхіі, з 1986 мітрапаліт Ленінградскі і Наўгародскі. У 1990 выбраны патрыярхам Маскоўскім і ўсяе Русі.

Г.М.Шэйкін.

Аляксій II на плошчы Перамогі ў Мінску. 1991.

т. 1, с. 299

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

pastor

[ˈpæstər]

n.

1) па́стар -а m. (настая́цель пратэста́нцкае царквы́); духо́ўны па́стыр

2) па́стыр -а, пасту́х -а́ m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

rector

[ˈrektər]

n.

1) рэ́ктар -а m.; про́башч -а m., настая́цель пара́фіі або́ сабо́ра

2) кіраўні́к -а́, дырэ́ктар -а m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

dean

[di:n]

n.

1) дэка́н -а m. (кале́джу, унівэрсытэ́ту або́ факультэ́ту)

2) дэка́н -а m., настая́цель царквы́

3) найстарэ́йшы ся́бра клю́бу або́ гру́пы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ГРЫНКЕ́ВІЧ Францішак

(5.10.1884, в. Новы Двор Беластоцкага ваяв., Польшча — 26.7.1933),

бел. рэліг. і культ. дзеяч. Скончыў духоўныя Віленскую семінарыю (1905) і Пецярбургскую акадэмію (1907). У 1907 пасвячоны ў ксяндзы. З 1909 законавучыцель у гімназіях, настаяцель пры кляштары брыгітак у Гродне. У 1909—12 кіраўнік Гродзенскага гуртка беларускай моладзі. З 1932 капелан касцёла ў Гродне. Пераклаў з лац. мовы на бел. «Часіны Прачыстай Дзевы».

А.М.Пяткевіч, І.І.Трацяк.

т. 5, с. 483

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)