а́лькер
(польск. alkierz < чэш. alkeř, ад с.-в.-ням. ärker)
вуглавая адасобленая частка будынка, якая знадворку намнога выступае ад сцен; былі характэрны для шляхецкіх сядзіб Беларусі і Польшчы 17 — 19 ст.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
разбе́жка, ‑і, ДМ ‑жцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. разбягацца — разбегчыся (у 7 знач.).
2. Р мн. ‑жак. Размінка бегам перад спартыўнымі выступленнямі.
3. Р мн. ‑жак. Разыходжанне, несупадзенне ў чым‑н.; супярэчнасць. Разбежка ў адзін міліметр. □ Тэхнічная памяць і спрактыкаванасць дапамаглі [Пракапенку] намнога скараціць разбежку паміж машынным і дапаможным часам. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
vis-a-vis [ˌvi:zɑ:ˈvi:] prep. франц. fml у параўна́нні з, адно́сна;
His salary vis-a-vis his wife’s salary is much higher. Яго заробак у параўнанні з заробкам жонкі намнога большы.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ВЕСТЭРПЛЯ́ТЭ
(Westerplatte),
паўвостраў у Гданьскай бухце на тэр. г. Гданьск (Польшча). 1.9.1939 з бамбардзіроўкі Вестэрплятэ ням. браняносцам «Шлезвіг-Гольштэйн» пачалася 2-я сусв. вайна. 1—7 вер. польск. гарнізон (182 чал., сярод якіх былі беларусы і ўраджэнцы Зах. Беларусі, у т. л. Я.Брыль) трымаў тут гераічную абарону, стрымліваючы намнога большыя сілы ням.-фаш. войскаў і флоту. Каля ўваходу ў порт помнік абаронцам Вестэрплятэ (1966).
т. 4, с. 120
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
часо́вы, ‑ая, ‑ае.
Які цягнецца, існуе ці з’яўляецца сапраўдным на працягу пэўнага перыяду; проціл. пастаянны. Часовы ўрад. Часовая работа. □ Падышоўшы да самага доміка, Васіль заўважыў, што гэтая часовая збудова ўсё ж намнога большая за Сымонаву кузню. Кулакоўскі. // Непастаянны, які хутка праходзіць, мінае. У апавяданнях Коласа бунты не выходзяць за межы адной вёскі, згуртаванасць сялян бывае часовай, як настрой, а не сталай і прадуманай, як арганізацыя. У. Калеснік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ring2 [rɪŋ] n.
1. гук; звон
2. звано́к;
give smb. a ring BrE, infml патэлефанава́ць каму́-н.;
There was a ring at the door. У дзверы пазванілі.
♦
run rings around/round smb. infml намно́га апярэ́дзіць/абагна́ць каго́-н.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
подави́тьII сов.
1. (усмирить) задушы́ць;
2. (огонь, огневые точки противника и т. п.) падаві́ць;
3. перен. (привести в угнетённое состояние) прыгне́сці; (ошеломить) ашаламі́ць, агало́мшыць;
4. (превзойти) (намно́га) перава́жыць; см. подавля́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
узмужне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
1. Дасягнуць поўнага фізічнага развіцця; стаць дарослым, сталым. — Узмужнеў, узмужнеў, — сказаў Булай, задаволена аглядваючы моцную фігуру Алеся. Шыцік. Дзеці выраслі і ўзмужнелі. Дзяргай. / Пра расліны. Падраслі маладыя дрэвы, узмужнелі намнога старыя. Дубоўка.
2. перан. Дасягнуць высокай ступені ў сваім развіцці. Тэатр настолькі вырас і ўзмужнеў, што летам 1931 года змог ужо выехаць на гастролі ў Маскву і Ленінград. Сяргейчык. У «Іранскім дзённіку», на матэрыяле вялікай, грамадска значнай тэмы, яшчэ больш узмужнела майстэрства паэта. Бярозкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГАРАДСКА́Я АГЛАМЕРА́ЦЫЯ,
кампактная прасторавая групоўка пасяленняў (пераважна гарадскіх), аб’яднаных у адно цэлае інтэнсіўнымі вытв., працоўнымі, культ.-быт. і рэкрэацыйнымі сувязямі. Вылучаюць монацэнтрычныя гарадскія агламерацыі з адным горадам-ядром, які падпарадкоўвае свайму ўздзеянню астатнія паселішчы, размешчаныя ў прыгараднай зоне (прыгарады, гарады-спадарожнікі і інш.) і намнога пераўзыходзіць іх сваімі памерамі і эканам. патэнцыялам, і поліцэнтрычныя гарадская агламерацыя з некалькімі ўзаемазвязанымі гарадамі-цэнтрамі (гл. Канурбацыя). Гарадскія агламерацыі аказваюць моцны пераўтваральны ўплыў на навакольную тэр., змяняючы яе эканам. структуру і сац. ўмовы жыцця насельніцтва. Зрастанне значнай колькасці суседніх гарадскіх агламерацый вядзе да ўтварэння мегалопісаў.
т. 5, с. 46
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
подавля́ть несов.
1. (усмирять) душы́ць; (огонь, огневые точки и т. п.) падаўля́ць;
подавля́ть восста́ние душы́ць паўста́нне;
подавля́ть ого́нь проти́вника воен. падаўля́ць аго́нь праці́ўніка;
подавля́ть огневы́е то́чки врага́ воен. падаўля́ць агнявы́я пу́нкты во́рага;
2. перен. (заглушать) заглуша́ць, прыглуша́ць;
подавля́ть жела́ние заглуша́ць жада́нне;
подавля́ть своё возмуще́ние заглуша́ць (прыглуша́ць) сваё абурэ́нне;
3. перен. (угнетать) прыгнята́ць; (ошеломлять) ашаламля́ць, агало́мшваць;
тишина́ подавля́ла его́ цішыня́ прыгнята́ла яго́;
4. (превосходить) (намнога) пераважа́ць;
подавля́ть проти́вника вое́нной те́хникой (намно́га) пераважа́ць праці́ўніка вае́ннай тэ́хнікай;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)