зае́здам, прысл.
Разм. Праязджаючы міма, па дарозе; праездам. Я толькі заездам сюды, падарожнік. Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапаўзці́, -зу́, -зе́ш, -зе́; -зём, -зяце́, -зу́ць; -по́ўз, -паўзла́, -ло́; -зі; зак.
1. Прасунуцца паўзком куды-н., па чым-н., міма чаго-н.
П. па зямлі.
2. што. Паўзком пераадолець якую-н. адлегласць.
П. некалькі метраў.
|| незак. прапаўза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
past4 [pɑ:st] prep.
1. мі́ма; за;
walk past smb./smth. прахо́дзіць мі́ма каго́-н./чаго́-н.;
just past the post-office адра́зу за по́штай
2. пасля́, пазне́й;
at half past two а пало́ве трэ́цяй
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
by1 [baɪ] adv.
1. мі́ма;
The bus went by. Аўтобус праехаў міма.
2. паблі́зу, блі́зка, по́бач;
stand by стая́ць по́бач
3. : put money by запа́сіць/адкла́дваць гро́шы
♦
by and by dated неўзаба́ве, ху́тка
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
vorüber=
аддз. дзеясл. прыстаўка, указвае на рух міма чаго-н.: vorüberfahren* прае́хаць мі́ма, (пра)міна́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
белабо́кі, ‑ая, ‑ае.
З белымі бакамі. Белабокія лайнеры горда плывуць міма, не прыстаючы да маленькага прычала. Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Паўз, поўз, пыўз ’па’, ’уздоўж’, ’непадалёку’, ’каля’, ’міма’, ’праз’, ’вакол’ (ТСБМ, Кар., Шат., Гарэц., Мал., Чуд.; чэрв., ДАБМ, к. 221; пух., раг., чэрв., бярэз., Сл. ПЗБ), по̂з ’побач, міма, каля’ (Нікан.). Укр. повз ’міма’, рус. у прысл. поз‑доль, поз‑дол, повздоль ’уздоўж, паралельна’. Да па‑ (< прасл. po‑) і vz, — апошняе з прасл. ъz, да якога пазней далучылася v‑ як вынік зіяння (Мее, MSL, 20, 111; Гуер, Sb. filolog., 7, 23). Слав. vьz адпавядаюць літ. už‑, лат. uz‑ (ESSJ SG, 1, 276–281). Сюды ж паўзбоч, поўзбоч ’каля, уздоўж’ (ТС), ’у баку, каля’ (іўеў., Сцяшк. Сл.), а таксама паўзбо́чча ’месца на схіле канавы, узгорка’ (Яшк.) і поўзверх ’па-над, блізка пад верхам’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прэз ’праз’ (Нас., Бес., Доўн.-Зап., Чародейство), параўн. і ст.-бел. пресь ’каля, праз, паўз, міма’ (Ст.-бел. лексікон). Улічваючы лінгвагеаграфію слова, — з польск. przez ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
безудзе́льнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць безудзельнага; раўнадушнасць. Даччына безудзельнасць прайшла міма Арынінай увагі, і яна спакойна села на канапу. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
vorbei=
аддз. дзеясл. прыстаўка, указвае на рух міма чаго-н.: vorbéifahren* е́хаць мі́ма, праязджа́ць каля́ (чаго-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)