вверх нареч.
1. (на высоту) угару́, уго́ру; (кверху) дагары́;
ру́ки вверх! ру́кі ўго́ру!;
2. (к истоку) уве́рх;
вверх по тече́нию уве́рх па цячэ́нні;
◊
вверх дном дагары́ нага́мі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
завора́чивать несов., разг.
1. (изменять направление) заваро́чваць, паваро́чваць; (наведываться) збо́чваць;
2. (загибать кверху, назад) загіна́ць; закру́чваць; (подол, рукава) зака́сваць; (о штанинах — ещё) падка́сваць; (полы) захіна́ць;
3. (упаковывать) заго́ртваць; запако́ўваць; закру́чваць, укру́чваць; завіна́ць, захіна́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
In caelum exspuis
Пляваць у неба (г. зн. ставіць сябе пад небяспеку быць самому ж апляваным).
Плевать в небо (т. е. подвергать себя опасности быть самому же оплёванным).
бел. Не плюй супраць ветру. Проці вады не паплывеш. Не плюй у вадзіцу, бо давядзецца напіцца. Не плюй у калодзезь: згадзіцца вады напіцца. Не плюй проці ветру ‒ усе пырскі будуць твае.
рус. Кверху плевать ‒ свою бороду заплевать. Выше носа плюнешь, себя запачкаешь. Вверх не плюй: себя пожалей. Плевать против ветра.
фр. Qui crache en l’air reçoit le crachat sur soi (Кто плюёт в воздух, получает плевок на себя).
англ. Don’t foul the well, you may need its waters (He плюй в колодец: пригодится воды напиться).
нем. Spucke nicht nach oben, du ziehst den Kürzeren (Не плюй вверх, останешься в проигрыше).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
наваро́чаць сов. (во множестве)
1. (ворочая, наложить, набросать) навороти́ть, наворо́чать;
н. ку́чу каме́ння — навороти́ть (наворо́чать) ку́чу камне́й;
2. (повалить набок, перевернуть кверху дном) опроки́нуть, повали́ть;
бура́н наваро́чаў мно́га дрэў — бура́н опроки́нул (повали́л) мно́го дере́вьев;
3. см. навярну́ць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
задра́ться разг.
1. в разн. знач. задра́цца, мног. пазадзіра́цца;
руба́ха задрала́сь кве́рху кашу́ля задра́лася ўго́ру;
ко́жица на па́льце задрала́сь ску́рка на па́льцы задра́лася;
2. (затеять ссору, драку) задра́цца, заве́сціся;
мальчи́шки задрали́сь ме́жду собо́й хлапчукі́ задра́ліся (завялі́ся) памі́ж сабо́й.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разло́жысты, ‑ая, ‑ае.
1. Развесісты, раскідзісты, шырокі (пра дрэва, крону, галіны і пад.). А колькі самабытнага хараства ў гэтых адзінокіх разложыстых дубах, раскіданых па краях лесу, і гэтых пышна-купчастых хвоях у полі. Колас. З-пад цяжкіх, разложыстых шатаў струменіць духмянае і чыстае, як крынічная вада, паветра. Гамолка. Ад шляху пайшла бярозавая алея і ўперлася ў разложысты сад. Пестрак. // Які пашыраецца, расходзіцца кверху; развілісты. Буйвалы, важна несучы разложыстыя рогі, павольна цягнулі скрыпучую арбу. Самуйлёнак. Сям-там выглядалі з-пад .. [лістоў] запозненыя, разложыстыя кветкі белых лілей. Арочка.
2. Шырокі, пакаты; адкрыты, роўны. Добры луг там быў, трава расла, як чарот. Месца ўдалае, роўнае, разложыстае. Скрыган. І толькі ўздоўж рэчкі Пітамкі ляжалі разложыстыя паплавы. Асіпенка.
3. Які далёка чуецца, адбіваючыся рэхам. Магутны разложысты выбух скалануў вагон. Паслядовіч. Неба над прыціхлымі хатамі і агародамі нізалі стрэлы маланак і расколвалі разложыстыя ўдары грому. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
завора́чиваться
1. (назад или в сторону) прост. заваро́чвацца, паваро́чвацца;
2. прост. (загибаться кверху, назад) загіна́цца; закру́чвацца; (о подоле, рукавах) зака́свацца; (о штанинах — ещё) падка́свацца; (о полах) захіна́цца;
3. страд. загіна́цца; закру́чвацца; зака́свацца; падка́свацца; заго́ртвацца; запако́ўвацца; укру́чвацца; завіна́цца, захіна́цца; см. завора́чивать 2, 3.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
задра́ць сов., в разн. знач. задра́ть; (поднять кверху — ещё) вздёрнуть;
з. галаву́ — задра́ть (вздёрнуть) го́лову;
з. кашу́лю — задра́ть (вздёрнуть) руба́ху;
з. ску́рку на па́льцы — задра́ть ко́жицу на па́льце;
каршу́н задра́ў ку́рыцу — ко́ршун задра́л ку́рицу;
◊ з. но́гі — а) отда́ть бо́гу ду́шу; б) бря́кнуться;
з. нос — задра́ть нос
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вздува́ться разг.
1. (подниматься кверху — о волнах) узніма́цца; (о парусах) надзіма́цца;
2. (набухать) набрака́ць; (о тесте) падыхо́дзіць; (раздуваться, вспухать) успуха́ць, напуха́ць; (разносить) разно́сіць; (распухать) распуха́ць; (о животе) успу́швацца; (о льде) узніма́цца; см. взду́ться 2;
3. перен. (о ценах) узніма́цца;
4. страд. узніма́цца; раздзьму́хвацца; наганя́цца; см. вздува́ть 1, 3, 4.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
взду́ться сов., разг.
1. (подняться кверху — о волнах) узня́цца; (о парусах) надзьму́цца;
2. (набухнуть) набра́кнуць; (о тесте) падысці́; (раздуться, вспухнуть) успу́хнуць, напу́хнуць; (разнести) разне́сці; (распухнуть) распу́хнуць; (о животе) успу́шыцца; (о льде) узня́цца;
щека́ взду́лась шчака́ ўспу́хла (напу́хла, распу́хла), шчаку́ разне́сла;
взду́лся лёд на реке́ узня́ўся лёд на рацэ́;
3. перен. (о ценах) узня́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)