*Суліца ’кап’ё’ (1228 г., Гандлёвая дамова смаленскага князя Мсціслава Давыдавіча з Рыгай, Готландам і нямецкімі гарадамі), укр. старое су́ла ’піка’, дыял.суло́ ’драўляны чаранок жалезных вілаў; жардзіна вясла’, сули́ця ’дзіда’, рус.сула́ ’клюшка, якую дзеці кідаюць па лёдзе’, старое су́лица ’кідальны дроцік’, ст.-польск.sulica ’кап’ё, дзіда’, чэш.sudlice ’рагаціна’, славен.súlica, серб.-харв.су̏лица, балг. старое су́лица, макед.сулица ’від дзіды’. Прасл.*sudlica ’кароткае кідальнае кап’ё’, звязана з суляць ’соваць, піхаць, кідаць’, соваць, сунуць, гл. (Адзінцоў, Этимология–1976, 106–111). Гл. таксама Фасмер, 3, 801; ЕСУМ, 5, 471; Басай-Сяткоўскі, Słownik, 348. Параўн. сула́2, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дзі́да ’кап’ё, піка’ (БРС). Першакрыніцай з’яўляецца тур.džida ’тс’. У бел. мове з польск.dzida (< тур.). Гл. Слаўскі, 1, 192.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бандэры́лья
(ісп. banderilla)
невялікае ўпрыгожанае стужкамі кап’ё, якое выкарыстоўваецца ў час карыдаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
са́рыса
(гр. sarisa)
доўгае кап’ё, якое было на ўзбраенні цяжкай пяхоты ў Стараж. Македоніі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
lance
[læns]1.
n.
1) дзі́да f., кап’ёn.
2) лянцэ́т -а m. (хірургі́чны)
2.
v.t.
1) прабіва́ць дзі́дай
2) разраза́ць лянцэ́там
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
балі́д
(фр. bolide, ад гр. bolis, -idos = кінутае кап’ё)
вялікі яркі метэор з доўгім вогненным хвастом.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
grot, ~u
м.
1. страла; наканечнік стралы;
2.кап’ё, дзіда
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
4.перан. Умяшацца, прыняць удзел у чым-н. (разм., неадабр.).
Усюды ты ўткнешся.
|| незак.утыка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ланцэ́т
(фр. lancette, ад лац. lancea = кап’ё)
хірургічны інструмент у выглядзе невялікага вострага з двух бакоў нажа.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АЛЕБА́РДА
(франц. hallebarde),
старадаўняя халодная колюча-рубячая зброя, доўгае (да 2,5 м) плоскае або гранёнае кап’ё з прымацаванай да яго сякерай або паўмесяцападобным лязом. У 14—16 ст. была на ўзбраенні пяхоты некаторых дзяржаў Зах. Еўропы; на Беларусі выкарыстоўвалася ў 15—18 ст.; да канца 19 ст. — зброя парадных падраздзяленняў, а таксама палацавай і гарадской варты. Гл. таксама Бярдыш.
