кабе́та, ‑ы, ДМ ‑беце, ж.

Разм. Сталая жанчына, звычайна замужняя. А вакол стаяць дзяўчаты, Шмат хлапцоў, мужчын, кабет. Крапіва. Ля хат вясёлыя гамоняць людзі, Кабеты ў садзе кормяць немаўлят. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

матро́на

(лац. matrona, ад mater = маці)

паважаная замужняя жанчына, маці сямейства ў Стараж. Рыме.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

matron [ˈmeɪtrən] n.

1. сястра́-гаспады́ня (у баль ніцы); медсястра́ (у школе)

2. fml кабе́та, заму́жняя жанчы́на ў гада́х, ма́ці сям’і́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

жо́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Замужняя жанчына ў адносінах да свайго мужа. Адзінока жыў на дальнім хутары З жонкай і дачкой Кажан Рыгор. Панчанка. Мужык і жонка — адна суполка. З нар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Малажайказамужняя жанчына’ (мін., КЭС). Бел. рэгіяналізм, утвораны пры дапамозе суфікса ‑ěja ад прасл. mold‑, да якіх пасля далучыўся суфікс ‑ka. Параўн. больш позняе слуц. маладайка (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Verheiratete

sub m, f -n, -n жана́ты, сяме́йны; заму́жняя, сяме́йная

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

лэ́дзі

(англ. lady)

жонка лорда або баранета, а таксама ўвогуле замужняя жанчына з арыстакратычных колаў у Англіі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Кабе́та ’сталая жанчына, звычайна замужняя’ (БРС, ТСБМ). У гаворках вядома на значнай тэрыторыі: ’маладзіца, сталая жанчына, замужняя жанчына і г. д.’ (Касп.; КЭС, лаг.; слуц., КЭС; Мядзв., Нас., Шат., Яруш.). Запазычанне з польск. мовы, гл. Слаўскі, 2, 301. У польск. мове слова вядома па тэкстах з XVI ст., аднак выключна з пейаратыўным значэннем. Што датычыць этымалогіі, то прымальнай версіі пакуль што няма. Падрабязны агляд версій пра магчымае запазычанне ў польск. мову і спробы вытлумачыць яго мясцовае паходжанне гл. у Слаўскага, 2, 300–303.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

married

[ˈmerid]

adj.

1) жана́ты (пра мужчы́ну), за́мужняя (пра жанчы́ну)

a married son — жана́ты сын

a married daughter — за́мужняя дачка́

2) жані́мскі, шлю́бны

married life — сужэ́нскае, шлю́бнае жыцьцё

a married couple — сужэ́нская па́ра

3) це́сна спалу́чаны

to get married — ажані́цца (для мужчы́ны), вы́йсьці за́муж (для жанчы́ны)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

да́ма, -ы, мн. -ы, дам, ж.

1. Жанчына, якая належыць да багатага асяроддзя ці інтэлігенцыі.

Свецкая д.

2. Замужняя жанчына ў адрозненне ад дзяўчыны.

3. Жанчына, якая танцуе ў пары з кавалерам.

Кавалеры запрашаюць дам.

4. Ігральная карта з відарысам жанчыны.

Чырвовая д.

|| ласк. і фам. да́мачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

|| прым. да́мскі, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)