gościnny

gościnn|y

гасцінны;

pokój ~y — пакой для гасцей;

~e progi перан. гасцінны дом;

~e występy — гастролі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

амфітрыён

(гр. Amphitryon = імя міфалагічнага героя, які славіўся сваёй гасціннасцю)

перан. гасцінны гаспадар дома, кватэры.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

hearty [ˈhɑ:ti] adj.

1. шчы́ры, сардэ́чны;

a hearty welcome гасці́нны прыём

2. вялі́кі, бага́ты;

have a hearty breakfast сы́тна/до́бра пасне́даць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

шпіта́ль

(польск. szpital < ням. Spital, ад лац. hospitalis = гасцінны, ветлівы)

вялікая бальніца, звычайна ваенная.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

cordial​2 [ˈkɔ:diəl] adj. fml сардэ́чны, шчы́ры, гасці́нны, ве́тлівы;

a cordial smile прыве́тлівая ўсме́шка;

a cordial welcome цёплы прыём;

a cordial invitation сардэ́чнае запрашэ́нне

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ваўкава́ты, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Падобны па свайму выгляду на воўка. Ваўкаваты сабака кідаецца на Гудзілку і хапае яго за каўнер. Колас.

2. Нелюдзімы, хмуры, суровы. Калі Андрэй Піліпавіч быў гаваркі, гасцінны, дык яго жонка нейкая ваўкаватая. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прые́мны ’які прыносіць задавальненне, радасць; прывабны’ (ТСБМ), прыёмны ’ветлівы; удзячны’ (Ян.), прые́мны, ’той, хто лёгка ўваходзіць у кантакт з людзьмі; кампанейскі’ (гродз., ЛА, 3), прыямне́йшы ’больш прыемны’ (дзятл., Сл. ПЗБ), прыёмны ’ветлівы; гасцінны’ (Сл. ПЗБ, ТС); таксама цікавыя прінёмчасты, прынёмцыстый ’тс’ (віц., гарад., ЛА, 3) з другасным узнаўленнем гістарычнага суф. ‑н‑, які асэнсоўваецца як пачатак займеннікавага кораня. Узыходзіць да прасл. *prijьmьnъjь, прэфіксальнага ўтварэння ад *jьmьnъjь з рэалізацыяй у заходніх і ўсходніх славян (ЭССЯ, 8, 230; параўн. Слаўскі, 1, 561 і SEK, 1, 346). Інакш ЕСУМ (2, 296), дзе ўсе вытворныя разам з зыходнымі формамі адносяцца да прасл. *imati. Польск. przyjemny ’прыемны’, чэш. příjemný, славац. príjemny, рус. дыял. прии́мный ’гасцінны, той, хто з ахвотай, ласкава, сардэчна прымае’, укр. приємний ’прыемны’, прийо́мний ’гасцінны’. Паводле Векслера (Гіст., 209), форма прые́мны запазычана з польск. przyjemny ’тс’, а лексема прыёмны — з рус. приёмный (там жа, 190); інакш Станкевіч (Зб. тв., 2, 156), які разглядае іх у агульным радзе з узае́мны, яе́чня, Трае́цкі, што проціпастаўляюцца рус. взаи́мный, яи́чница, Тро́ицкий. Гл. таксама пра бел. непрые́мны Унбегаўн, RÉS, 1929, 1–2, 19.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гаспиталі́зм

(ад лац. hospitalis = гасцінны)

сіндром паталогіі дзіцячага псіхічнага і асобаснага развіцця як вынік аддзялення дзіцяці ад маці і яго ранняй інстытуалізацыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

прыве́тлівы, ‑ая, ‑ае.

Добразычлівы, гасцінны; ветлівы. Крышачку ўзрушаныя, узаемна прыветлівыя, настаўнікі жартамі сустракалі кожнага свайго калегу. Шамякін. // Які выяўляе добразычлівасць, гасціннасць. Прыветлівая ўсмешка. Прыветлівыя словы. □ Малады настаўнік з прыветлівым тварам і вясёлым, добрым смехам адразу спадабаўся Міхасю. Колас. // перан. Які прыцягвае, вабіць да сябе. Святлом прыветлівым, знаёмым [агні інтэрната] Мігаюць, вабячы здалёк. Гілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прычаса́ны ​1, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад прычасаць ​1.

2. у знач. прым. З расчасанымі, прыведзенымі ў парадак валасамі. [Пятро] быў паголены, прычасаны, і .. Люба ўжо без агіды пазірала на яго. Марціновіч. А цяпер [Рыгора] — не пазнаць: чысценькі, беленькі, у новым гарнітуры, у чорным капелюшы, у манішцы. Прычасаны, прыгладжаны, гасцінны, далікатны! Гартны.

прычаса́ны ​2, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад прычасаць ​1.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)