Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ardour[ˈɑ:də]n.BrE, fml
1. палымя́насць; запа́л, гара́чнасць
2. энтузія́зм; стара́ннасць; імпэ́т
♦
damp smb.’s ardour астудзі́ць чый-н. запа́л
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
wybuchowość
ж.
1. выбуховасць;
2. палкасць; гарачнасць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пагарачы́цца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
1. Выказаць залішнюю раздражнёнасць, нервовасць, гарачнасць. [Міканор] тут жа сам адчуў, што перагнуў, пагарачыўся лішне, але не паказаў нікому гэтага.Мележ.
2. Праявіць паспешлівасць. Унутраны голас падказвае, што .. [партызаны] пагарачыліся, не варта было звечара кідацца сюды, У цёмны мокры лес.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
задо́р, ‑у, м.
Запал, гарачнасць, бадзёрасць. Перамог малады задор, палкі энтузіязм, усеагульны ўздым.«Маладосць».Мая, нібы знарок, была вясёлай, і ў хоры яе голас вызначаўся сілай і маладым задорам.Дуброўскі.// Задзірысты тон, задзірыстыя паводзіны. Дзядзька пайшоў на задор — выбраўся.. употай ад жонкі і суседзяў.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
задзёрм. Übermut m -(e)s; Éifer m -s, Féuer n -s (гарачнасць); Hítzigkeit f -, Héftigkeit f - (запальчывасць)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
аза́рт, ‑у, М ‑рце, м.
Заўзятасць, гарачнасць, моцнае захапленне. Спартыўны азарт. Увайсці ў азарт. Брацца за што‑н. з азартам. □ А раніцай — усім на здзіўленне — вяртаўся [Іван] свежы, вясёлы і з азартам уключаўся ў работу.Данілевіч.[Дзяўчат] ахапіў працоўны запал, ад іх біла маладосцю, здароўем, натхненнем, азартам.Карпюк.
[Ад фр. hasard — выпадак, выпадковасць; рызыка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запа́л1, ‑а і ‑у, м.
1.‑а. Прыстасаванне і сродак для запальвання выбуховага рэчыва. [Коля] узяў гранаты, хутка ўставіў запалы і папоўз.Мележ.
2.‑у. Гарачнасць, парыў. Ці росцім сад мы на пясках пустыні, Ці ў стэп асмужаны вядзём канал — Ніколі ў сэрцах маладых не стыне Свяшчэнны той кастрычніцкі запал.Гілевіч.Баявы настрой, што панаваў у пачатку сходу, хутка апаў, загаварылі пра дробязі, і то без запалу, абы не маўчаць.Хадкевіч.
запа́л2, ‑у, м.
Пашкоджанне раслін ад засухі, сухавею.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прытушы́ць, ‑тушу, ‑тушыш, ‑тушыць; зак., што.
1. Трохі збавіць, аслабіць (святло, агонь і пад.). Прытушыць лямпу. □ [Сухоцкі] звярнуў на прасёлак і, прытушыўшы фары, паехаў у бок Ядліны.Курто.//уперан.ужыв.Зоры прытушылі свой бляск, толькі самыя буйныя сям-там яшчэ ярка гарэлі на небасхіле.Быкаў.
2.Разм. Затушыць, загасіць. Бацька трохі пакурыў, потым прытушыў недакурак, паклаў на трухлявы пянёк — эканоміў курыва.Масарэнка.
3.перан. Аслабіць, стрымаць. — Але чаму яны засталіся? — каб неяк прытушыць Шарэйкаву гарачнасць, спытаў Зазыба.Чыгрынаў.— А мне не спадабалася! — усміхнуўся ён аднымі вачамі і тут жа прытушыў ўсмешку.Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zacięcie
Iн.
1. запал; гарачнасць;
mówić z ~m — гаварыць з запалам;
2. упартасць; настойлівасць;
3. (пра машыну) непаладка
II
упарта; настойліва, зацята
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)