Пераста́рак ’састарэлы’, ’старая дзеўка’, ’хлопец, які доўга ходзіць у халасцяках’, пераста́рка ’старая дзеўка’, перэста́рыцца ’не выйсцізамуж у пару’ (Шат., Нар. Гом., ТС, ТСБМ), укр.пере́ста́рок, пере́ста́рка, рус.переста́рок, переста́рка ’стары халасцяк, старая дзеўка’, ’жывёла, якая з-за старасці не можа даваць прыплод’. Усходнеславянскае. Утворана ад дзеяслова пераста́рыцца, што ўзыходзіць да прасл.*per‑stariti (sę), параўн. яшчэ ст.-слав.прѣстарѣти ’састарыцца’, серб.-харв.прѐстарети, в.-луж.přestarić, н.-луж.pśestarkaś, польск.przestarzeć (się), славац.prestarnúť ’тс’. У зах. і паўд.-слав. мовах лексеме перастарак адпавядаюць спалучэнні з прыметнікамі ці дзеепрыметнікамі (przestarzały, pśestarjety, přestárlý, prestarnutý, prestár, пре̏стар). Гл. старэць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
verhéiraten
1.
vt ажані́ць (mit D – каго-н. на кім-н., з кім-н.), вы́даць за́муж (an A – за каго-н.)
2.
(sich) узя́ць шлюб, ажані́цца, вы́йсціза́муж
(mit D – з кім-н., за каго-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
няво́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; незак., каго-што і без дап.
1. Прымушаць рабіць што‑н. супраць жадання, волі. — Мамачка, давайце адпачнём трошкі, вельмі ж ногі забалелі. — А хіба ж я цябе прасіла, хіба ж я цябе няволіла ісці са мной? — чуліся прыглушаныя хусткай матчыны словы.Сабаленка.[Сымон] раіць Таццяне выйсцізамуж за багацея.., раіць, але не няволіць.У. Калеснік.
2.Уст. Пазбаўляць волі; трымаць у няволі. Прыехалі [паліцыянты], заарыштавалі [настаўніка], няволілі ў астрозе і ў жоўтым доме...Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аду́мацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Падумаўшы і зразумеўшы няправільнасць сваіх паводзін, намераў і пад., адмовіцца ад іх, змяніць іх. Ды адумалася Чапля, Што дарма за Жураўля, За балотнага суседа, Яна замуж не пайшла.Танк.
2.Разм.Выйсці з задуменнасці, усвядоміць што‑н. (пасля чаго‑н. нечаканага, раптоўнага); апамятацца, схамянуцца; сабрацца з думкамі. Сашка падышоў да самага таго стала, дае быццам быў прэзідыум. І ўжо сеўшы, ён адумаўся, што тут жа яго ніхто не ведае.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
kríegen
I
vtразм. атры́мліваць, здабыва́ць
Húnger ~ — вы́галадацца
éinen Mann ~ — вы́йсціза́муж
er ist nicht tot zu ~ — ≅ ён жыву́чы як змяя́
II
viуст. ваява́ць, ве́сці вайну́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
mąż
м.
1. муж; супруг;
wyjść za mąż — выйсцізамуж;
2. дзеяч, асоба;
mąż stanu — дзяржаўны дзеяч;
mąż zaufania — давераная асоба;
jak jeden mąż — усе як адзін
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ołtarz
м. алтар;
pójść z kim do ~a — пайсці з кім да алтара; ажаніцца з кім; выйсцізамужза каго;
wynosić kogo na ~e — абагаўляць, узносіць, праслаўляць каго
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
beyond2[bɪˈjɒnd]prep.
1. па той бок, за;
beyond the horizon за далягля́дам;
beyond the sea па той бок мо́ра
2. пазне́й;
beyond midnight за по́ўнач
3. вышэ́й; па-за;
beyond belief невераго́дна;
beyond repair не падляга́е рамо́нту;
beyond cure невыле́чны;
live beyond one’s income жыць не па сро́дках;
It’s beyond me why she wants to marry Jim. Я не магу зразумець, чаму яна хоча выйсцізамуж за Джыма.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Разм. Затрымацца, доўга праседзець дзе‑н. Заседзеліся позна. Перад гаспадарамі паўстала праблема: дзе пакласці гасцей спаць?Корбан.Недзе блізка на суседскім двары раз-пораз маці клікала дачку, якая позна засядзелася, відаць, з хлопцам на прызбе.С. Александровіч.//перан. Доўга пражыць на адным месцы, прабыць у адным стане і пад. І ўсім гэтым неабсяжным прасторам зямель і лясоў валодае адзін старадаўні род польскага князя Радзівіла. Ці не занадта доўга заседзеўся ён у сваім нясвіжскім княжацкім гняздзе?Колас.
•••
Заседзецца ў дзеўках — не выйсці своечасова замуж. [Антаніна] была перастарак, даўно заседзелася ў дзеўках і хоць добры мела пасаг, ніхто не квапіўся на яе багацце.С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вступи́тьсов.
1. уступі́ць, увайсці́;
войска́ вступи́ли в го́род во́йскі уступі́лі ў го́рад;
2.(в период, состояние) уступі́ць;
вступи́ть в но́вую фа́зу разви́тия уступі́ць у но́вую фа́зу развіцця́;
3.(ступить куда-л.) ступі́ць;
вступи́ть на па́лубу ступі́ць на па́лубу;
4.(стать членом чего-л.) уступі́ць;
вступи́ть в профсою́з уступі́ць у прафсаю́з;
5.(начать какое-л. действие) уступі́ць (у што), пача́ць (што);
вступи́ть в бой уступі́ць у бой;
вступи́ть в спор пача́ць спрэ́чку;
◊
вступи́ть в строй уступі́ць у строй;
вступи́ть в си́лу увайсці́ ў сі́лу;
вступи́ть на путь стаць на шлях;
вступи́ть в брак узяць шлюб, (жениться) ажані́цца (з кім), (выйти замуж)вы́йсціза́муж(за каго);
вступи́ть в до́лжность заня́ць паса́ду;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)