возде́йствие ср. уздзе́янне, -ння ср.; (влияние) уплы́ў, -лы́ву м.;

находи́ться под возде́йствием (кого, чего) быць пад уздзе́яннем (уплы́вам) (каго, чаго);

оказа́ть возде́йствие на кого́ зрабі́ць уздзе́янне (уплы́ў) на каго́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падпа́сці сов.

1. (пад што) подпа́сть, (влиянию — ещё) подве́ргнуться (чему);

п. пад уплы́ў — подпа́сть под влия́ние, подве́ргнуться влия́нию;

2. разг. (о болезни) прики́нуться;

3. разг. яви́ться, прийти́;

~па́ла ахво́та — яви́лось жела́ние, пришла́ охо́та

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ЛАБАНО́К Леанід Міхайлавіч

(н. 11.9.1943, в. Слабодка Любанскага р-на Мінскай вобл.),

бел. вучоны ў галіне фізіялогіі і радыебіялогіі. Чл.-кар. Нац. АН Беларусі (1996), д-р мед. н. (1990), праф. (1993). Скончыў Гродзенскі мед. ін-т (1966). З 1967 у сектары геранталогіі, з 1987 заг. лабараторыі Ін-та радыебіялогіі Нац. АН Беларусі. Навук. працы па фізіялогіі сардэчна-сасудзістай сістэмы, узроставай фізіялогіі, радыебіялогіі.

Тв.:

Нейрогуморальная регуляция и двигательная активность при старении. Мн., 1984 (у сааўт.);

Гормоны и старение: Регуляция сократительной функции сердца. Мн., 1994;

Влияние гипоксйи на биоэлектрическую активность клеток миокарда после острого γ-облучения (разам з Г.П.Малыхінай) // Весці Нац. АН Беларусі. Сер. біял. навук. 1998. № 1.

Л.М.Лабанок.

т. 9, с. 80

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

адчува́ць (што) несов.

1. чу́вствовать, ощуща́ть; испы́тывать, пита́ть;

а. патрэ́бу ў чым-не́будзь — испы́тывать нужду́ в чём-л.;

як вы сябе́ ~ва́еце? — как вы себя́ чу́вствуете?;

2. (влияние) ощуща́ть; испы́тывать; подверга́ться (чему); см. адчу́ць 2

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адчу́ць (што) сов.

1. почу́вствовать, ощути́ть; испыта́ть;

а. боль — почу́вствовать (ощути́ть) боль;

2. (влияние) ощути́ть; испыта́ть; подве́ргнуться (чему);

а. уздзе́янне чаго́-не́будзь — ощути́ть возде́йствие чего́-л.; подве́ргнуться возде́йствию чего́-л.;

○ даць сябе́ а. — дать себя́ знать;

а. гле́бу пад нага́мі — ощути́ть (почу́вствовать) по́чву под нога́ми

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ву́ліца ж., в разн. знач. у́лица;

в. Пу́шкіна — у́лица Пу́шкина;

на пажа́р збе́глася ўся в. — на пожа́р сбежа́лась вся у́лица;

уплы́ў ~цы — влия́ние у́лицы;

◊ бу́дзе і на на́шай ~цы свя́та — погов. бу́дет и на на́шей у́лице пра́здник;

вы́кінуць на ~цу — вы́бросить на у́лицу;

зялёная в. — зелёная у́лица

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ВЫСО́КІ ЦІСК,

ціск, значна большы за атмасферны ціск. Існуе ў паравых катлах, цыліндрах унутр. згарання, аўтаклавах, гідраўлічных прэсах (10​6—10​9 Па), у цэнтры Зямлі (да 10​9 Па), на многіх нябесных целах (у мільёны і нават мільярды разоў большы за ціск у цэнтры Зямлі). Заснавальнік фізікі высокіх ціскаў — амер. фізік П.У.Брыджмен.

Высокі ціск прыводзіць да дэфармацыі электронных абалонак атамаў, у выніку чаго зменьваюцца эл., магн., мех. і інш. ўласцівасці рэчываў. Пад высокім ціскам у некат. рэчывах адбываюцца паліморфныя ператварэнні з рэзкай зменай аб’ёму і эл. супраціўлення, значна зменьваецца пункт плаўлення, а паўправаднікі і дыэлектрыкі пераходзяць у металічны стан. Высокі ціск выкарыстоўваецца для атрымання матэрыялаў з асаблівымі фіз. ўласцівасцямі (звышцвёрдых, звыштрывалых, тэмператураўстойлівых і г.д.), напр. штучнага алмазу, кварцу высокай шчыльнасці; для гідраўлічнай экструзіі металаў (апрацоўка металаў метадам выціскання); для геафізікі і геахіміі зямных нетраў і г.д.

На Беларусі даследаванні па высокім ціску праводзяцца ў Ін-це фізікі цвёрдага цела і паўправаднікоў АН і інш.

Літ.:

Верещагин Л.Ф. Твердое тело при высоких давлениях: Избр. тр. М., 1981;

Влияние высоких давлений на вещество. Т. 1—2. Киев, 1987.

В.Б.Шыпіла.

т. 4, с. 324

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

де́йствие ср.

1. дзе́янне, -ння ср.;

2. (в драматическом произведении) дзе́я, род. дзе́і ж.;

пье́са в трёх де́йствиях п’е́са ў трох дзе́ях (на тры дзе́і);

3. (воздействие, влияние) уздзе́янне, -ння ср., уплы́ў, -лы́ву м.;

4. (поступок) учы́нак, -нку м.;

5. мат. дзе́янне, -ння ср.;

алгебраи́ческие де́йствия алгебраі́чныя дзе́янні.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

отраже́ние ср.

1. (удара, нападения) адбіццё, -цця́ ср.; (атаки) адбіва́нне, -ння ср.;

2. (отсвет) адбі́так, -тку м.;

3. (изображение) адлюстрава́нне, -ння ср., адбі́так, -тку м.;

4. филос. адлюстрава́нне, -ння ср.; (отображение) адво́бражанне, -ння ср.;

ле́нинская тео́рия отраже́ния ле́нінская тэо́рыя адлюстрава́ння;

5. (эпохи, общества) адлюстрава́нне, -ння ср.; пака́з, -зу м.;

6. (влияние) адбі́так, -тку м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

у́лица ж.

1. (пространство между двумя рядами домов) ву́ліца, -цы ж.;

у́лица Мицке́вича ву́ліца Міцке́віча;

2. перен. (обывательская масса) ву́ліца, -цы ж.;

влия́ние у́лицы уплы́ў ву́ліцы;

3. (место вне жилых помещений) двор, род. двара́ м.;

на у́лице жара́ на дварэ́ гарачыня́;

◊

бу́дет и на на́шей у́лице пра́здник погов. пры́йдзе, та́та, і на́ша свя́та;

вы́бросить на у́лицу вы́кінуць на ву́ліцу;

зелёная у́лица зялёная ву́ліца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)