ВОЦАТНАКІ́СЛЫЯ БАКТЭ́РЫІ,
група аднаклетачных мікраарганізмаў, якія акісляюць спірты, вугляводы ў арган. кіслоты і ў інш. рэчывы пры свабодным доступе кіслароду. Належаць да роду Acetobacter. Вядома больш за 20 відаў. Тыповы прадстаўнік — Acetobacter aceti (акісляе этылавы спірт у воцатную к-ту). Пашыраны на садавіне і агародніне, у скіслых фруктовых соках, воцаце і алкагольных напітках. Выкарыстоўваюцца ў вытв-сці воцату.
Бясколерныя палачкападобныя аэробныя арганізмы. Сярэднія памеры клетак (1,2—1,8)х(0,4—0,8) мкм. Маладыя клеткі рухомыя, са жгуцікамі. На паверхні вадкага пажыўнага асяроддзя воцатнакіслыя бактэрыі ўтвараюць плеўку, на шчыльным асяроддзі — вял. гладкія, бліскучыя, слізістыя калоніі.
т. 4, с. 281
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
бактэ́рыя
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
бактэ́рыя |
бактэ́рыі |
| Р. |
бактэ́рыі |
бактэ́рый |
| Д. |
бактэ́рыі |
бактэ́рыям |
| В. |
бактэ́рыю |
бактэ́рыі |
| Т. |
бактэ́рыяй бактэ́рыяю |
бактэ́рыямі |
| М. |
бактэ́рыі |
бактэ́рыях |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
палачкападо́бны, -ая, -ае (спец.).
Які па форме нагадвае палачку, кароткую рыску.
Палачкападобныя бактэрыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ко́кі, -аў, адз. кок, -а, м. (спец.).
Шарападобныя бактэрыі.
|| прым. ко́кавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шарападо́бны, -ая, -ае.
Які мае выгляд шара.
Шарападобныя бактэрыі.
Ш. грыб.
|| наз. шарападо́бнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
клубенько́вый клубе́ньчыкавы;
клубенько́вые бакте́рии клубе́ньчыкавыя бактэ́рыі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нітра́тны хим. нитра́тный;
~ныя бактэ́рыі — нитра́тные бакте́рии
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бактэрыяло́гія, -і, ж.
Навука пра бактэрыі.
Дасягненні ў галіне бактэрыялогіі.
|| прым. бактэрыялагі́чны, -ая, -ае.
Бактэрыялагічная вайна (з прымяненнем хваробатворных бактэрый як сродку масавага паражэння).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лейкацы́ты, -аў, адз. -цы́т, М -цы́це, м. (спец.).
Састаўная частка крыві — бясколерныя клеткі, якія паглынаюць бактэрыі і выпрацоўваюць антыцелы.
|| прым. лейкацы́тны, -ая, -ае і лейкацыта́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бактэрыцы́днасць, ‑і, ж.
Здольнасць знішчаць бактэрыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)