непроница́емый

1. непраніка́льны; (не пропускающий) непрапушча́льны; (непроглядный) непрагля́дны; (глухой) глухі́;

непроница́емая ма́сса непраніка́льная (непрапушча́льная) ма́са;

непроница́емая перегоро́дка глуха́я (непраніка́льная) перагаро́дка;

непроница́емый для взо́ра непрагля́дны (непрані́кальны) для во́ка;

2. перен. (глыбо́ка) захава́ны; (глубокий) глыбо́кі; (скрытный) скры́тны;

непроница́емая та́йна глыбо́кая (глыбо́ка захава́ная) та́йна;

непроница́емый челове́к скры́тны чалаве́к.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

яви́ться сов.

1. (появиться) з’яві́цца; (прибыть) прыбы́ць; (приехать) прые́хаць; (прийти) прыйсці́;

2. (возникнуть) з’яві́цца, узні́кнуць;

яви́лась но́вая мысль з’яві́лася (узні́кла) но́вая ду́мка;

3. (оказаться) з’яві́цца;

э́то яви́лось неожи́данностью для всех гэ́та з’яві́лася нечака́насцю для ўсіх;

4. (случиться, представиться) тра́піцца;

е́сли я́вится возмо́жность… калі́ тра́піцца магчы́масць…

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пустапаро́жнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць пустапарожняга; пустая, бяссэнсавая справа. — Ці варта было траціць столькі дарагіх для чалавека гадоў дзеля такой пустапарожнасці? Ніякага значэння для навукі, для жыцця ў гэтым адкрыцці няма... Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

варта, ахова / пры суправаджэнні: канвой / для назірання: дазор, патруль, пост, пікет

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

лапата, рыдлёўка / для перамяшчэння сыпкіх матэрыялаў: шуфель; жалязняк (разм.); заступ (абл.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

АПАРЭ́ЛЬ

(ад франц. appareil уезд),

1) пакаты спуск у акопах і ўкрыццях для ўезду (выезду) ваен. тэхнікі. У крэпасцях апарэль рабілі для ўсцягвання гармат на ўзвышшы.

2) Пакаты насып (часам рухомая платформа) для пагрузкі тэхнікі (жывёлы) на чыг. транспарт або пераправачныя сродкі.

3) Прыстасаванне ў насавой частцы карабля для сходу асабовага складу і ваен. тэхнікі на бераг.

4) Нахіленая пліта для ўезду (праезду) да ўзвышаных будынкаў і інш. (гл. таксама Пандус).

т. 1, с. 418

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БОКС

(ад англ. вох скрынка),

1) герметычная камера ці скрынка для захоўвання шкодных, у т. л. радыеактыўных, рэчываў, мікраарганізмаў і для работы з імі. Аснашчаецца акном, доўгімі пальчаткамі або маніпулятарамі, шлюзам для загрузкі і выгрузкі рэчываў, прыстасаваннем для падачы асушаных газаў (сухі бокс).

2) Адасобленыя месцы ў гаражах, прамысл. памяшканнях для размяшчэння аўтамабіляў, выпрабавальных і інш. установак.

3) Адгароджаная частка палаты або ізаляванае памяшканне ў інфекцыйных бальніцах (клініках).

т. 3, с. 208

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

інструме́нт, -а і -у, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. -а. Прылада для выканання якой-н. работы.

Хірургічны і.

Сталярны і.

2. -у, зб. Сукупнасць такіх прылад.

Хатні і.

3. -а. Тое, што і музычны інструмент.

Духавыя інструменты.

4. -а, перан. Сродак для дасягнення чаго-н.

Быць паслухмяным інструментам у чыіх-н. руках.

○

Музычны інструмент — спецыяльная прылада для стварэння музычных гукаў пэўнага тэмбру, выканання музыкі.

|| прым. інструмента́льны, -ая, -ае (да 1—3 знач.).

І. цэх.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шпі́лька, -і, ДМ -льцы, мн. -і, -лек, ж.

1. Прыстасаванне ў выглядзе вілачкі для заколвання валасоў.

Сколваць валасы шпількай.

2. Засцежка для вопраткі, адзін канец якой хаваецца ў кручкаватае паглыбленне — галоўку.

Заколваць кішэню шпількай.

3. Іголка з каляровай галоўкай для аздаблення жаночага галаўнога ўбору.

4. Тонкі і высокі абцас на жаночым туфлі (разм.).

5. перан. З’едлівая заўвага (разм.).

Падпусціць шпільку каму-н.

|| прым. шпі́лечны, -ая, -ае (да 1—3 знач.) і шпі́лькавы, -ая, -ае (да 1—3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сро́дак, -дку, мн. -дкі, -дкаў, м.

1. Прыём, спосаб дзеяння для дасягнення, ажыццяўлення чаго-н.

Усімі сродкамі змагацца за мір на зямлі.

2. Прадмет, сукупнасць прыстасаванняў, неабходных для ажыццяўлення якой-н. мэты.

Сродкі вытворчасці.

Сродкі сувязі.

3. Тое, што служыць якой-н. мэце, неабходнай для дасягнення чаго-н.

Мова — важнейшы с. зносін.

4. Лекі, медыцынскія прэпараты, неабходныя пры лячэнні.

Сродкі ад крывянога ціску.

С. ад кашлю.

5. мн. Грошы, матэрыяльныя каштоўнасці.

Абаротныя сродкі.

Чалавек са сродкамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)