áuftrumpfen

vi

1) хадзі́ць ко́зырам

2) (mit D) хвалі́цца (чым-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

галга́н, ‑а, м.

Уст. лаянк. Галадранец; нягоднік. Пан пачынае з высокага ганка: — Як ты асмеліўся, галган пракляты, каля палаца хадзіць панібратам? Дубоўка. — Хапай, хапай яго, галгана! — закрычаў пан на лёкая. — Гэта ж Рымша! Якімовіч.

[З польск.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ву́праж, ‑ы, ж.

1. Рыштунак для запрэжкі коней і іншай рабочай жывёлы. Лось асцярожны і баязлівы, але ў няволі хутка прыручаецца і можа хадзіць у вупражы. Прырода Беларусі.

2. Спец. Счэпнае прыстасаванне ў вагонах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аб’е́здзіцца, ‑дзіцца; зак.

Разм.

1. Прывыкнуць хадзіць у вупражы, пад сядлом (пра каня).

2. Ад язды стаць больш прыдатным; абкатацца, прыцерціся (пра машыны, агрэгаты і пад.).

3. Зрабіцца прыдатным для язды, абцерціся (пра дарогу).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шлы́ндаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Бадзяцца, швэндацца ўзад і ўперад, з месца на месца без мэты, без пэўнага занятку. Хочацца бесперастанку хадзіць, шлындаць, цягацца без аніякае мэты, напрамку — так, куды вочы глядзяць. Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

го́галь м

1. заал (птушка) Schéllente f -, -n;

2. прысл:

хадзі́ць го́галем разм stolz einhérgehen*, wie ein Pfau einhérstolzieren

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Аціра́цца (экспр.) ’хадзіць без справы, гультайнічаць’ (КТС), рус. разм. отираться. Ад аціраць, церці, параўн. аціраць бакі ’марнатравіць час’ (Юрч. Фраз., I), церціся ’губляцца, прападаць, хадзіць без справы па суседзях’ (Шат.), церці час ’дарэмна губляць час’ (Шат.); апошняе адпавядае рус. терять время і, магчыма, тлумачыць паходжанне рус. терять ’губляць’ ад церці (тереть), сувязь якіх устанаўлівае Фасмер, 4, 50.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лэндаць ’хадзіць без справы’ (ваўк.), лэндзіць ’гаварыць абы-што’ (астрав.), лэндало ’балбатун’ (свісл., Сцяшк. Сл.). Дзеясловы пры ад’ідэацыі лындаць (гл.) запазычаны з польск., параўн. падгальск. lędzić ’жабраваць, прасіць’, галіцк. łandzić ’з плачам шукаць, прасіць’, якія разам з landzić, lamdzić, lamdać узыходзяць да ням. дыял. landern, ländern, lendern ’бадзяцца’, ’павольна поўзаць, хадзіць’ (Слаўскі, 4, 46). Гл. таксама ла́нда.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ski​1 [ski:] n. лы́жа;

a pair of skis лы́жы;

go on skis хадзі́ць на лы́жах;

a ski depot лы́жная ба́за;

ski races лы́жныя го́нкі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

далёка, прысл.

1. На вялікай адлегласці ад чаго-н.

Школа знаходзіцца д.

2. у знач. вык. Пра значную адлегласць да каго-, чаго-н.

Д. пайсці (таксама перан.: дабіцца поспехаў у жыцці). Д. зайсці (таксама перан.: выйсці за межы дапушчальнага). Д. завесці (таксама перан.: мець сур’ёзныя вынікі). Далей у лес — больш дроў (прыказка). Да вёскі яшчэ д.

3. у знач. вык. Пра няскоры надыход чаго-н.

Да зімы д.

4. безас., у знач. вык. Шмат чаго не хапае ў параўнанні з кім-, чым-н.

Мне да цябе д.

◊

Далёка хадзіць не трэба за чым (разм.) — лёгка прывесці прыклад, доказ для пацвярджэння чаго-н.

За прыкладамі далёка хадзіць не трэба.

Далёка не заедзеш чым або на чым (разм.) — многага не даб’ешся, не будзе толку.

На хлусні далёка не заедзеш.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)