Сырабо́йня ’гумно’ (пух., Жд. 1), ’вялікая асець, гумно ў маёнтку’ (Касп., Шат.), ’вялікая будыніна ў двары, дзе стаіць малатарня’ (Варл.), ’стадола без асеці’ (Пятк. 1). Параўн. польск.syrobojnia ’месца ў адрыне для малацьбы’. Ад сыры (гл.) і біць, у значэнні ’малаціць’ (Варш. Сл.), г. зн. малаціць непадсушанае збожжа, параўн. сырамало́т, гл. Польскае слова, хутчэй за ўсё, запазычана з беларускай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
каля́прыназ.
1. nében, an (D, A); bei (D);
ён стаі́ць каля́ акна́ er steht am Fénster;
2. (прыблізна) étwa, úngefähr, gegen; an (разм.);
да вёскі каля́ двух кіламе́траў bis zum Dorf sind es úngefähr zwei Kilométer
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
пень, пня, мн. пні, пнёў, м.
1. Астатак спілаванага, ссечанага ці зламанага дрэва, які тырчыць з зямлі.
Карчаваць пні.
Быць на пні (быць не зрэзаным — пра лес, збожжа). Стаіць як п. (перан.: нерухома, нічога не разумеючы; разм.).
2. Адно дрэва будаўнічага матэрыялу.
Купіць сорак пнёў лесу.
3.перан. Пра бесталковага, абыякавага да ўсяго чалавека (разм., пагард.).
Што гэты п. тут можа зразумець?
|| памянш.пянёк, -нька́, мн. -нькі́, -нько́ў, м. (да 1 знач.).
|| прым.пянёчны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.) і пнёвы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вяско́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да вёскі, уласцівы вёсцы. Вясковая хата. Вясковае жыццё.
2. Які жыве, працуе, дзейнічае ў вёсцы, у сельскай мясцовасці. Вясковы хлопец. Вясковы настаўнік. Вясковы карэспандэнт. □ Сярод вясковага люду аўтарытэт Самабыля, як краўца і слаўнага чалавека, стаіць надзвычайна высока.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дастая́ць, ‑стаю, ‑стаіш, ‑стаіць; зак., што і дачаго.
Прастаяць да канца чаго‑н., да якога‑н. часу. Дастаяць вахту. □ [Вэня Шпулькевіч] увайшоў у прытвор і праводзіў вачамі кожнага, хто ўваходзіў сюды. Так ён стаяў, пакуль не пачалася адправа. Не дастану і да сярэдзіны яе, пайшоў.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прызнаўшы вінаватым, вызначыць меру пакарання ў судовым парадку; асудзіць. Яшчэ пры цары .. [Цімоха] засудзілі на два гады арыштанцкіх рот за падпал панскай стадолы.Колас.— Засудзяць.. — чую за спіной усхліп. У зале стаіць напружаная цішыня. Суддзя чытае абвінаваўчае заключэнне.Дадзіёмаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
схо́дні, ‑яў; адз. сходня, ‑і, ж.
Разм. Тое, што і сходы. Катэр стаіць напроці старых вязаў, і па сходнях бягуць, спяшаючыся, на паром людзі.Савіцкі.Усеўся [Іван] на халодных бетонных сходнях ганка і стаў чакаць.Дуброўскі.Матрос клаў доўгую сходню паміж бортам і берагам.Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узгадава́цца, ‑дуюся, ‑дуешся, ‑дуецца; зак.
Разм. Выгадавацца, выхавацца, узрасці (пераважна пра людзей). Вёска Дуброўка на Уздзеншчыне, дзе нарадзіўся, узгадаваўся я, — у думках маіх стаіць, у сэрцы маім жыве, нейкай таямнічаю, чароўнаю сілаю вабіць да сябе.Бялевіч.// Вырасці. Пшаніца ўзгадавалася даўно, Ад ураджаю ломіцца гумно.Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прызагру́дак Месца ў полі або ў лесе, дзе стаіць летам жывёла ў час гарачыні (Жытк.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
рулявы́разм.
1. Stéuer-;
руляво́е ко́ла Lénkrad n -(e)s, -räder, Stéuerrad n;
рулявы́ механі́зм Stéuemng f -, -en;
2.у знач.наз.м. Stéuermann m -(e)s, -männer і -leute; Rúdergänger m -s, - (матрос, які стаіць каля стырна)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)