інкаса́тар, ‑а, м.

Касір, які займаецца прыёмам і выдачай грошай і каштоўнасцей, галоўным чынам па-за ўстановай.

•••

Банкаўскі інкасатар — асоба, якая збірае выручку ў магазінах і здае яе ва ўстановы Дзяржбанка СССР.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Надзвычайная дзяржаўная камісія па выяўленню і расследаванню злачынстваў нямецка-фашысцкіх захопнікаў і іх саўдзельнікаў і прычыненых імі страт грамадзянам, калгасам, грамадскім арганізацыям, дзяржаўным прадпрыемствам і ўстановам СССР 2/65; 7/373, 424, 547; 12/56

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

кізя́к, ‑у; мн. кізякі, ‑оў; м.

Гной з дамешкай саломы, які на поўдні СССР высушваецца ў выглядзе цаглін і скарыстоўваецца як паліва. Мы ехалі па бязлеснай мясцовасці, дзе асноўным палівам быў кізяк. «ЛіМ».

[Цюрк.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

саветало́гія, ‑і, ж.

Рэакцыйны напрамак у сучаснай буржуазнай грамадскай навуцы, прапагандзе, ідэалогіі, які з тэндэнцыйных пазіцый вывучае і асвятляе жыццё СССР і іншых сацыялістычных краін, іх эканамічны і палітычны лад, гісторыю і культуру.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

саве́т, ‑а, М ‑веце, м.

1. (з вялікай літары). Орган дзяржаўнай улады, які ажыццяўляе дыктатуру рабочага класа і з’яўляецца формай палітычнай арганізацыі сацыялістычнага грамадства. Вярхоўны Савет СССР. Савет Саюза. Савет Нацыянальнасцей. Вярхоўны Савет БССР. Раённыя Саветы народных дэпутатаў. // толькі мн. (Саве́ты, ‑аў). Пра Савецкую ўладу. Мацней сціскаючы вінтоўкі, Саветы пойдзем бараніць. Глебка.

2. Назва некаторых органаў дзяржаўнага кіравання, якія складаюцца з выбарных або прызначаных асоб і маюць кіраўнічае значэнне ў жыцці дзяржавы, у дзейнасці якой‑н. галіны гаспадаркі. Савет Міністраў СССР. Рэспубліканскі Савет прафесійных саюзаў.

3. Распарадчы або дарадчы калегіяльны орган пры якой‑н. установе, арганізацыі, таварыстве і пад. Савет Бяспекі ААН. Вучоны савет інстытута. Педагагічны савет школы. Савет атрада. Мастацкі савет тэатра. Камандзірскі савет. Трэнерскі савет спартыўнага таварыства.

•••

Савет старэйшыя — орган сесіі Вярхоўнага Савета СССР.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыві́зія, ‑і, ж.

Буйное вайсковае злучэнне з некалькіх палкоў або брыгад у розных відах узброеных сіл. Пяхотная дывізія. Танкавая дывізія. Кавалерыйская дывізія. Паветрана-дэсантная дывізія. // У ВМФ СССР — найбольшае тактычнае злучэнне караблёў аднаго класа.

[Фр. division.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ад’ю́нкт, ‑а, М ‑кце, м.

1. У СССР — аспірант вышэйшых навучальных ваенных устаноў.

2. У Заходняй Еўропе і ў дарэвалюцыйнай Расіі — малодшая навуковая пасада, памочнік прафесара, акадэміка, а таксама асоба, якая займае гэту пасаду.

[Ад лац. adjunctus — прылічаны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ве́дамасць, ‑і, ж.

1. Спіс, зводка якіх‑н. фактычных даных. Справаздачная ведамасць. Разліковая ведамасць.

2. толькі мн. (ве́дамасці, ‑ей). Ужываецца ў складзе назваў некаторых перыядычных выданняў. Ведамасці Вярхоўнага Савета СССР.

•••

Закрыць ведамасць гл. закрыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

та́ты, ‑аў; адз. тат, ‑а, М таце, м.; татка, ‑і, ДМ ‑тцы; мн. таткі, ‑так; ж.

Народнасць іранскай моўнай групы, якая жыве ў Азербайджанскай ССР і Дагестанскай АССР, за межамі СССР — у Іране.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

піяне́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Чалавек, які адным з першых прыйшоў і пасяліўся ў новай недаследаванай краіне, мясцовасці.

2. перан. Чалавек, які паклаў пачатак чаму-н. новаму ў якой-н. галіне (кніжн.).

Піянеры генетыкі.

3. Член дзіцячай арганізацыі ў былым СССР і шэрагу дзіцячых арганізацый у інш. краінах.

|| ж. піяне́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак (да 1 і 3 знач.).

|| прым. піяне́рскі, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)