Verbum

анлайнавы слоўнік

е́льнік, -ку собир., м., в разн. знач. е́льник;

каля́ ракі́ рос е. — во́зле реки́ рос е́льник;

даро́га ўсла́на ~кам — доро́га у́стлана е́льником

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

пераба́віцца I сов., разг. переби́ться

пераба́віцца II сов., разг. перепра́виться;

ча́сці ~віліся на другі́ бе́раг ракі́ — ча́сти перепра́вились на друго́й бе́рег реки́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

стро́ма I ж.

1. кру́ча, обры́в м., круто́й склон;

2. стремни́на;

с. ракі́ — стремни́на реки́

стро́ма II нареч. отве́сно, кру́то; см. стро́мы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

span¹ [spæn] n.

1. праме́жак (часу), інтэрва́л;

the average span of life сярэ́дняя праця́гласць жыцця́;

Man’s life is but a span. Чалавечае жыццё кароткае.

2. пралёт (моста), адле́гласць ад аднаго́ канца́ да друго́га; шырыня́ (ракі);

The bridge crosses thе river in a single span. Мост паміж берагамі ракі ў адзін пралёт.

3. dated пя́дзя, спэн (22,8 см)

4. разма́х;

a wing span разма́х кры́лаў

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Плёс ₁, плёса, плёска, плёсы, плёса, плес, пле́со ’шырокі, ціхі і глыбокі ўчастак ракі паміж перакатамі, заваротамі ці астравамі, затока’ (ТСБМ, БРС, Сцяшк. Сл., Гарэц., Сл. ПЗБ, Др.-Падб.; жытк., саліг., стол., Талст.; Стан.; карэліц., Сцяшк. Сл.), ’яміны з вадою на сенажаці’, ’пойма ракі’, ’самы глыбокі ўчастак возера, дзе ловяць рыбу’, ’заліўны луг’ (Сл. ПЗБ), ’ціхая завадзь’ (Бяльк.; Гарэц., Байк. і Некр.), ’былое рэчышча’ (смарг., Сцяшк. Сл.), ’яма на лузе, запоўненая вадой’ (ст.-дар., Нар. сл.), ’чыстае, незарослае сярод возера месца’ (паўн.-усх., КЭС), ’частка ракі. якая зімой не замярзае’ (лях., ЛА, 2), ’шырокае месца на рацэ, а таксама на лузе, у полі’ (ТС), ’сярэдзіна возера, ракі’ (полац., Талст.), ’шырокі фарватар’ (Крывіч, 1), бабр. ’возера, зарослае расліннасцю’, ’балота’, ’нізкі, заліўны луг’, ’забалочаныя берагі азёраў’ (палес., Талст.), ’прырэчная сенажаць, якая заліваецца ў час разводдзя’ (глус., Янк., дыс.), ’занесенае пяском колішняе балота’ (Скарбы). Укр. пле́со ’возера па цячэнню ракі, моцна пашыранае месца ракі, не зарослае, з ціхай плынню’, ’градка чатырохвугольнай формы’; рус. плёс, плёса, плеса́ ’адкрытая, шырокая частка ракі са спакойнай плынню’, ’глыбокае месца ў рацэ, возеры’, ’яма на балоце’, ’заліўны луг, ’новы бераг ракі пасля мены яе рэчышча’, ’нізкае месца, дзе стаіць вада’, ’балота’, ’пелька ў балоце’; польск. дыял. plosek ’невялікая яма, запоўненая вадой’, вял.-польск. pleski (1498 г.), рыбацк. ploso ’глыбіня, глыбокае месца ў рацэ, возеры’, ’поўнае возера’, ’пойма ракі’; ст.-луж. ples(o) ’возера’; чэш. pleso ’возера, ставок, стаячая вада; глыбокае месца ў струмені; лужа для гусей’; ’западзіна ў рацэ’, ’балота’; славац. pleso ’горнае бяссцёкавае возера’, ’сажалка’, ’стаячая вада, лужа’; на паўд.-слав. тэрыторыі захавалася толькі ў тапонімах. Прасл. *pleso. Няяснае слова рэліктавага паходжання (Махэк₂, 458–459; Банькоўскі, 2, 610). Фасмер (3, 280) семантычна збліжае яго з пле́сна, плюсна, выводзячы прасл. *pletso, што, на думку Бязлая, з’яўляецца сумніўным; ён падтрымлівае думку Махэка, спасылаючыся на с.-в.-ням. Flosche ’яма, у якую прасочваецца вада’, лат. plesa, plēsa ’нерухомае глыбокае месца ў рацэ і інш.’ (Этимология–1973, 183–184). Сучасная семантыка, як здаецца, не пацвярджае меркаванне пра супрацьпастаўленне слав. *Pleso — *Bolto, як адкрытай і забалочанай воднай прасторы (Трубачоў, Этногенез, 128), параўн. плёсо ’зарослае балота, твань’ (ганц., ЛА, 5).

Плёс ₂ ’хвост у вялікай рыбіны’ (Нас., Гарэц., Дабрав.), рус. дыял. плеск і плёск ’задняя частка тулава рыбы, рыбін хвост’. Да плёскаць (гл.), параўн. плёс! — ’удар рыбы хвастом’ (Нас.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

забутава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.

Напоўніўшы бутам, замацаваць; запоўніць, заваліць чым‑н. Забутаваць фундамент дома. □ Раж забутуюць каменнем і жвірам, і ён трывала стане на дно ракі ў аснову будучай перамычкі. Савіцкі.